3H 4.4 betrekkelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Betrekkelijk voornaamwoord

H4 grammatica 

Betrekkelijk voornaamwoord

De betrekkelijke voornaamwoorden zijn: die, dat, wie en wat.

Het betrekkelijk voornaamwoord verwijst terug naar een woord of een woordgroepje dat er vlak voor staat. Zo’n woord of woordgroepje noem je het antecedent.

Betrekkelijk voornaamwoord

• Het antecedent van het betrekkelijk voornaamwoord die is een de-woord.
  
• Het antecedent van het betrekkelijk voornaamwoord dat is een het-woord. 

Het antecedent van wat kan verschillende dingen zijn: 

• Overtreffende trap - Het mooiste wat ik het gezien, is dat schilderij.
  
• Iets vaags - Alles wat ik ga vertellen, is geheim
  
• hele zin - Karim heeft de wedstrijd gewonnen, wat hij geweldig vindt.

Betrekkelijk voornaamwoord

Welke stappen zet je?

• Zoek een van de woorden: die, dat, wie, wat
  
• Kijk of dat woord achter het zelfstandig naamwoord, een overtreffende trap of een zin staat waarnaar het verwijst
• Benoem dat woord met btv.
• Hetgeen waarnaar het verwijst, noteer je als antecedent wanneer dat gevraagd wordt.

LET OP 1

die / dat als av: wijzen naar iets verderop in de zin

die jongen, dat meisje

    ->                     ->

die / dat als btv: wijzen terug naar iets wat eerder in de zin staat

de jongen die daar fietst, het meisje dat daar loopt

                    <-                                                  <-

LET OP 2

wie / wat als vrv: staan aan het begin van een vraag

Wat heb je daar? / Hij vroeg wie dat gedaan had.

wie / wat als btv: wijzen terug naar iets wat eerder in de zin staat

de man op wie ik verliefd ben / alles wat jij zegt

Wie heeft het schoolfeest georganiseerd?
'wie' is een?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

Wie zou zo'n reis op die leeftijd ook durven te maken?

'wie' is een?
'die' is een?

1. Wie = een vragend voornaamwoord die = aanwijzend voornaamwoord
2. Wie = een vragend voornaamwoord die = betrekkelijk voornaamwoord
3. Wie = een betrekkelijk voornaamwoord die = aanwijzend voornaamwoord
4. Wie = een betrekkelijk voornaamwoord die = betrekkelijk voornaamwoord

De tafel die scheef staat, is omgevallen.
'Die' is een?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. persoonlijk voornaamwoord
4. vragend voornaamwoord

Wat heb je gisteren gedaan?

'Wat' is een?

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. aanwijzend voornaamwoord

Het meisje dat hij leuk vindt, ...

'Dat' is een?

1. Bezittelijk voornaamwoord
2. Aanwijzend voornaamwoord
3. Betrekkelijk voornaamwoord
4. Persoonlijk voornaamwoord

Dat meisje zat de hele avond alleen.

'Dat' is een?

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Vragen voornaamwoord
3. Onbepaald voornaamwoord
4. Betrekkelijk voornaamwoord

Niets wat je vraagt, is te veel.

'Wat' is een?

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Vragend voornaamwoord
3. Betrekkelijk voornaamwoord
4. Persoonlijk voornaamwoord

Niets wat je vraagt, is te veel.
wat = btv
Noteer het antecedent.

De docent legde het btv nog een keer uit, wat ik erg fijn vond.
wat = btv
Noteer het antecedent.