19 mei T1b Grammatica mv + bwb

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

do 19 mei

• Je telefoon in de kast
  
• Ga rustig zitten op je vaste plek  
• Pak alvast je boek en je schrift

min. 1

 Wat gaan we doen?

• Meewerkend voorwerp
• Huiswerk nakijken
  
• Bijwoordelijke bepaling
• Over de DVT
• Afsluiting
  

min. 3

Grammatica 1

Meewerkend voorwerp

56

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Meewerkend voorwerp 

• voor wie iets bestemd is
• bij werkwoorden die iets te maken hebben met ‘vertellen (aan)' (meedelen, uitleggen, zeggen)
• of met ‘geven (aan)’ (overhandigen, lenen, toesturen)

68-72

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Meewerkend voorwerp voorbeelden 

•  Heb / jij / al je cd’s / aan die muziekverzamelaar (mv) / verkocht?
• Heb / jij / die muziekverzamelaar (mv) / al je cd’s / verkocht?

LET OP: Je moet 'aan' ervoor kunnen zetten of kunnen weglaten

68-72

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Meewerkend voorwerp voorbeelden 

•  De kok / schepte / (voor) de soldaten (mv) / een flinke portie boerenkool / op.

• LET OP:  'voor' kan niet altijd makkelijk worden weggelaten.

68-72

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Hoe vind je het medewerkend voorwerp? 

1. Noteer ow, wg en lv.
2. Vraag: Aan/Voor wie + wg + ow + lv? 
3. Het antwoord is het meewerkend voorwerp.
4. Controleer of je aan (voor) kunt weglaten of toevoegen.

68-72

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Hoe vind je het medewerkend voorwerp? Voorbeeld:

Nadia / mocht / de koningin / een boeket / aanbieden.

1. ow: Nadia – wg: mocht aanbieden – lv: een boeket

2. Vraag: Aan wie + wg + ow + lv?
Aan wie mocht Nadia een boeket aanbieden?

Antwoord: de koninging

3. Controle: Nadia mocht aan de koningin een boeket aanbieden.

Je kunt "aan" toevoegen; dus: mv = de koningin

68-72

Meewerkend voorwerp

H. 5 (p. 148-149)

Huiswerk nakijken
H5. (p. 148-149) Meewerkend voorwerp: opdracht 1 en 2

68-72

Meewerkend voorwerp

Opdracht 1

• 1.  Tijdens de les / gaf (pv)  Nouschka (ow) alle weekendnieuwtjes (lv) door aan Jolinde (mv).
• 2.  Heeft (pv/wg) Herman Brood (ow) dit museum (mv) / ooit / een van zijn schilderijen (lv) geschonken (wg)
• 3.  Wil (pv/wg) jij (ow)  alle feestgangers (mv) / even/ een glaasje cola (lv) inschenken (wg)?

68-72

Meewerkend voorwerp

Opdracht 1

• 4. Zijn nieuwe vriendin (lv) heeft (pv/wg) Harold (ow) / vorige week / aan zijn ouders  (mv) voorgesteld (wg).
• 5.  Mijn oom uit Oss (ow) heeft (pv/wg) / laatst / deze Nike-shirts (lv) voor mij (mv) meegebracht (wg).

68-72

Meewerkend voorwerp

Opdracht 2

Bijvoorbeeld: 

• 1. Annelie / geeft / mij (mv) / altijd / parfum (lv) / voor mijn verjaardag. 
• 2. Mijn vriendin / wil (pv/wg) / elke vakantie / een ansichtkaart (lv) / sturen (rest wg) / aan haar ouders (mv). 
• 3. Mocht (pv/wg) / Christian (ow) / de cadeaus (lv) / aan de kinderen (mv) / overhandigen? 

68-72

Meewerkend voorwerp

Opdracht 2

Bijvoorbeeld: 

• 4. Aan zijn broertje (mv) / gaf (pv/wg) / hij / laatst / een mooi computerspel (lv). 
• 5. Welk boek (lv)– hebben (pv/wg) – jullie (ow) – voor hem (mv) – gekocht (wg)?  

68-72

Grammatica 2

Bijwoordelijke bepaling

56

Bijwoordelijke bepaling

H.6 (p. 178-179)

Bijwoordelijke bepaling (bwb) = antwoord op de vraag:

• Hoe? 
• Hoelang? Hoever? 
• Waar? 
• Waardoor? Waarheen? Waarom? Waarover? Waarvandaan?
•  Wanneer?

68-72

Bijwoordelijke bepaling

H.6 (p. 178-179)

Voorbeelden

• In onze stad zijn veel winkels wegens vakantie gesloten. (Waar? Waarom?)
• Mijn vader gaat altijd / op de fiets / naar zijn werk. (Wanneer? Hoe? Waarheen?)

68-72

Bijwoordelijke bepaling

H.6 (p. 178-179)

LET OP

De vraagwoorden zelf (hoe, waar, waardoor, waarheen, waarom, wanneer enzovoort) zijn in een zin bijwoordelijke bepaling:

Waar is die spannende western opgenomen?

68-72

Bijwoordelijke bepaling

H.6 (p. 178-179)

LET OP

Niet, wel, zeker, absoluut, eigenlijk, allicht, natuurlijk, misschien, vermoedelijk en waarschijnlijk zijn bijwoordelijke bepaling.

De vakantie begint nooit. (Wanneer?)

68-72

Bijwoordelijke bepaling

H.6 (p. 178-179)

Hoe vind je de bijwoordelijke bepalingen?

1. Noteer onderwerp en werkwoordelijk gezegde.
2. Zoek naar lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp.
3. De zinsdelen die overblijven, zijn meestal een bijwoordelijke bepaling.
4. Controleer met vraagwoord: Hoe (lang/ver), Waar(door/om/etc), Wanneer?

68-72

Bijwoordelijke bepaling

Oefenen

Oefenen H. 6 (p. 178-179) Opdracht 1 en 2

68-72

Bijwoordelijke bepaling

Oefenen

Opdracht 1

1. In België 
2. Waarom, tegenwoordig, voor schepen
3. Dankzij jouw hulp, op tijd 
4. Vanwege voedselgebrek, jaarlijks 
5. Waar, eigenlijk 
6. Door de vele zeepokken op hun lijf, minder snel 

68-72

Bijwoordelijke bepaling

Oefenen

Opdracht 2. Bijvoorbeeld: 

• 1. Maarten heeft gisteren / voor zijn verjaardag een nieuwe mountainbike gekregen. Wanneer? Waarvoor? 
• 2. Heeft Josefien jou stiekem die roddel verteld vanwege haar ruzie met Els? Hoe? Waarom? 
• 3. In Dalfsen heeft de scheidsrechter de wedstrijd een kwartier gestaakt. Waar? Hoelang? 

68-72

Bijwoordelijke bepaling

Oefenen

• 4. Zijn de vluchtelingen met een boot / uit Libië gekomen? Waarmee? Waarvandaan? 
• 5. De straten zijn door de ijzel / enkele uren spiegelglad. Waardoor? Hoelang? 
• 6. Na de oorlog zijn veel boeren verhuisd naar Canada. Wanneer? Waarheen? 

68-72

Afsluiting

DVT is op di. 24 mei (zie SOM)

Bekijk de Ezel in SOM

Oefenen voor toets: 

www.jufmelis.nl/zinsontleding

www.cambiumned.nl/theorie/grammatica/zinsdelen/

74

Einde

• Ruim je tafel op
  
• Pak je spullen in
• Wacht op je stoel tot de bel gaat
• Fijne dag!
  

75