1.3 In de tijd van regenten en vorsten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

In de tijd van regenten en vorsten

Wat gaan we doen vandaag?

• Introductie
• Leerdoelen
• Uitleg 1.3
• Zelf aan het werk
• Afsluiting

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan je:

• uitleggen hoe een schilder omging met zijn vrijheden.

• uitleggen welke rechten Nederlanders hadden in de 17e eeuw.

Welke verschillen vallen op tussen de schilderijen?

Het sinterklaasfeest

400 jaar geleden al onderwerp van debat.... en nu nog steeds.

Het sinterklaasfeest is van origine een katholiek feest voor de heilige St. Nicolaas. Calvinistische dominees wilden het liever verbieden... Toch werd het niet verboden in het calvinistische Nederland na 1648.

Vrijheden in de Republiek

• De gereformeerde (calvinistische) kerk was de enige officiële kerk.
• Opvatting van de regenten: overheid moet één geloof bevorderen om 'chaos en burgeroorlog te voorkomen'

Katholieken: gewetensvrijheid, maar hun kerk was verboden!

Wat betekent gewetensvrijheid? En wat betekent dat voor de katholieken?

Vrijheden in de republiek (2)

Niet alleen katholieken hadden minder rechten. Ook de lutheranen en vrijzinnige remonstranten en de joden. Zij werden wel gedoogd.

Toch kwamen er veel migranten (met andere religieuze opvattingen) naar de Republiek.

Waarom kwamen er veel migranten naar de republiek?

De Republiek als 'tolerant' handelsland

Tolerantie en handelsbelangen versterken elkaar! Dit was vooral zo voor lutheranen en joden. 

Maar dit verschilde per stad. In Amsterdam, Rotterdam en Middelburg mochten Joden synagoges bouwen, maar in Leiden en Utrecht niet.

De Republiek

• openbare discussie 
• publiceren van opvattingen in pamfletten en boeken
• vrijheid van meningsuiting voor andere denkers (naast calvinisten)

Rene Descartes 

'Cogito Ergo Sum'

Franse filosoof en wiskundige, leefde in de Republiek (1626-1649)

Stelde dat de natuur volgens vaste wetten werkte en stelde wonderlijke gebeurtenissen uit de Bijbel aan de kaak (rationeel denken). Dit kon in de Republiek.

Het ontkennen van het bestaan van God mocht niet, regenten vreesden anders voor moord en diefstal. 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan je:

• uitleggen hoe een schilder omging met zijn vrijheden.

• uitleggen welke rechten Nederlanders hadden in de 17e eeuw.

Verwerking

1. Werken aan het tijdvakkendossier. 

2. Lezen H1.2: p. 12-13

Maken H1.2: 22-23

3. Herhalen kenmerkende aspecten H1 t/m 6

4. Nabespreking/extra vragen BGM