H4 NN_woordsoorten_ De woordsoort van het en je

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De woordsoort van het en je

Welke voornaamwoorden ken je nog?

Dat meisje ken ik, maar de vrouw die naast haar zit, niet.

1. dat = aanw. vnw die = betrek. vnw
2. dat = betrek. vnw die = aanw. vnw

Ik denk dat (1) de gele fiets van haar is, die naast dat (2) tuinhuisje staat.

1. dat (1) = ondersch. vw die = betrek. vnw dat (2) = betrek. vnw
2. dat (1) = ondersch. vw die = betrek. vnw dat (2) = aanw. vnw
3. dat (1) = betrek. vnw die = betrek. vnw dat (2) = aanw. vnw
4. dat (1) = betrek. vnw die = betrek. vnw dat (2) = betrek. vnw

bepaald lidwoord (blw).

Een bepaald lidwoord hoort het bij een zelfstandig naamwoord.

Soms staan tussen lidwoord en zelfstandig naamwoord nog een of meer bijvoeglijke naamwoorden: 

het kind 

het houten paard

persoonlijk voornaamwoord (pers.vnw). 

Als het naar iets verwijst en dus een duidelijke betekenis heeft, benoem je het als persoonlijk voornaamwoord:

– Dit monumentale huis raakt in verval. Daarom wordt het gerestaureerd.

onbepaald voornaamwoord (onbep.vnw).

Het woord het is onbepaald voornaamwoord als het niet verwijst en dus geen duidelijke betekenis heeft:

– Vond je het eng in die donkere kelder? Nee, maar het was er wel koud.

(iemand, niemand, het, zoiets, niets, alles, etc.) 

Het vapen zorgt namelijk voor longproblemen.

1. bepaald lidwoord
2. persoonlijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord

persoonlijk voornaamwoord

Het persoonlijk voornaamwoord je kun je vervangen door jij of jou:

– Ga je (jij) vanmiddag ook mee naar de stad?

– Die fiets van je (jou) rammelt behoorlijk.

bezittelijk voornaamwoord

Het bezittelijk voornaamwoord je geeft bezit aan. Het staat altijd vóór een zelfstandig naamwoord. Soms staan tussen je en het zelfstandig naamwoord nog een of meer bijvoeglijke naamwoorden:

 

– Ik vind je (jouw) nieuwe trui mooi staan op die spijkerbroek.

let op: Ik vind me nieuwe trui lelijk = fout!

wederkerend voornaamwoord

Als wederkerend voornaamwoord hoort je bij een wederkerend werkwoord (zich schamen, zich vergissen):

– Voor dat gedrag zouden jullie je moeten schamen.

- Wat doet mama als je je bezeerd hebt?

onbepaald voornaamwoord

Het onbepaald voornaamwoord je betekent men:

– Tegenwoordig kun je (kan men) niemand meer vertrouwen.

Maak je fiets wel vast aan een lantaarnpaal.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. bezittelijk voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Jij ergert je namelijk regelmatig aan fietsen die in Amstelveen gestolen worden.

1. perssonlijk voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. bezittelijk voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Je steelt toch geen fiets van een ander.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. bezittelijk voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Jij kunt je fiets nergens meer zonder slot neerzetten.

1. je = persoonlijk voornaamwoord
2. je = wederkerend voornaamwoord
3. je = bezittelijk voornaamwoord
4. je = onbepaald voornaamwoord

Aan de slag

1) Lees de theorie op blz. 126

2) Maak opdracht 1 t/m 3, blz. 126 / 127