2V1: Thema 3: BS 8: Bloedgroepen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 3: BS 8: Bloedgroepen

Programma

-Terugblik

-Uitleg BS 8

-Interactieve opdrachten

-Afsluiting

Hoge druk die het bloed uitoefent op de wand van slagaders

Vernauwing van de bloedvaten

Deel van de hartspier krijgt geen zuurstof en voedingsstoffen meer

Hoge bloeddruk

Hartinfarct

Aderverkalking

Toetstermen

-Je kan de verschillen tussen de verschillende bloedgroepen (A,B,AB,0) beschrijven. 

-Je kan a.d.h.v. een beschreven situatie toelichten welk donorbloed het meest geschikt voor transfusie. 

-Je kan uitleggen waarom antistoffen van een bloeddonor voor problemen kunnen zorgen bij de ontvanger. 

Leerdoelen

-Je kan de verschillen tussen de verschillende bloedgroepen beschrijven. 

-Je kunt beschrijven wat een bloedtransfusie is wat hier mis zou kunnen gaan.

Welke bloedgroepen ken je?

Bloedgroepen

- A, B, AB, 0 (nul)

-indeling gebaseerd op antigenen

-antigeen A & antigeen B

-anti-A & anti-B

antigeen

-antigenen = eiwit op de buitenkant van een cel (paspoort)

-antigenen op het celmembraan van rode bloedcellen

-> Deze worden ook wel bloedfactoren genoemd

antistof

-antistof = eiwit dat ziekteverwekker onschadelijk maakt

Hoe werkt het?

Voorbeeld: Iemand met bloedgroep A

-Heeft antigeen-A op rode bloedcellen

-Heeft antistof tegen antigeen-B in zijn bloedplasma (anti-B)

Welke 2 bloedfactoren bepalen welke bloedgroep je hebt?

1. Anti-A Anti-B
2. Antigeen A Antigeen B

Uitleg

1) antigenen 

(antigeen- A & antigeen-B)

 bepalen de bloedgroep

2) antistoffen 

(anti-A & anti-B)

zijn voor de afweer tegen lichaamsvreemde stoffen

Leanne heeft bloedgroep B.
Welke bloedfactoren & welke antistoffen heeft Leanne?

1. antigeen A anti-A
2. antigeen A anti-B
3. antigeen B anti-A
4. antigeen B anti-B

Uitleg

Bloedgroep B:

bloedfactor = Antigeen-B 

de identiteit van de cel 

antistof = anti-A

altijd het tegenovergestelde van de bloedfactor 

Bloedtransfusie

-Bij een ongeval of ziekte

-Ontvanger & donor

Hoe ging dat vroeger?

-2 personen werden direct met elkaar verbonden

-Men wist nog niet van bloedgroepen

-Op goed geluk -> veel doden

Waarom is het belangrijk om de bloedgroep van de donor en de ontvanger te weten?

Donor worden?

-Vanaf 18 jaar

-Bloed of plasma (antistoffen) doneren

-10 min. per keer 3-5x per jaar

-Je red er levens mee

Bloedtransfusie

anti-A valt antigeen-A aan

anti-B valt antigeen-B aan

-> klontering -> bloedprop

Bijvoorbeeld:

Ontvanger = bloedgroep B

Donor = bloedgroep A

- Ontvanger heeft anti-A

1) anti-A komt in contact met antigeen-B

2) Klontering van bloedcellen

3) Sluiten haarvaten af

4) Beschadiging organen -> dood

Rode cirkels: combinatie van bloedgroepen gaat samen

-> GEEN klontering

Gevlekte cirkels: combinatie van bloedgroepen gaat niet samen

-> klontering

Bloedgroep 

A

Bloedgroep 

B

Bloedgroep 

0

Bloedgroep 

AB

Geen antistoffen

anti-A & anti-B

anti-B

anti-A

Antigeen-A

Antigeen-B

Antigeen-A & Antigeen-B

Geen antigenen

Goed? Begin aan het huiswerk

Je bent arts op de eerste hulp.
Er komt een patiënt binnen die veel bloed is verloren.
Je hebt geen tijd om de bloedgroep van de patiënt te bepalen.
Welk donorbloed kan je het beste toedienen?

1. Donorbloed met bloedgroep A
2. Donorbloed met bloedgroep B
3. Donorbloed met bloedgroep AB
4. Donorbloed met bloedgroep 0

Uitleg

-Bloedgroep 0 

(=algemene donor)

-Omdat er geen antigenen op het celmembraan van de rode bloedcel zitten

-De antistoffen van de ontvanger zorgen dus niet voor een klonter reactie

Leerdoelen

-Je kan de verschillen tussen de verschillende bloedgroepen beschrijven. 

-Je kunt beschrijven wat een bloedtransfusie is wat hier mis zou kunnen gaan.

De volgende les

Maandag 19 feb: UITVAL

Huiswerk: 

  BS 8: 1 t/m 5 

De volgende les:

BS 7: Weefselvloeistof en lymfe

Oefenen met bloedgroepen?

https://www.bioplek.org/animaties/bloed/bloedgrbepalingx.html?fbclid=IwAR3MNURdm7GrE_T2KtkKpPdeMd0BALLeZH3oATt6a9X0xd2iMa6XPc42rOc

PW thema 3:

4 maart