Paragraaf 6.4

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Landbouwsamenleving en rationalisering

Paragraaf 6.4

Na deze les weet je ...

• ... hoe de landbouwsamenleving ontstaan is in de wereld.
• ... wat het kernconcept rationalisering inhoudt en waaruit het is opgebouwd.
• ... wat het verschil is tussen technische, wetenschappelijke en maatschappelijke rationaliteit.

Conflict is een uitzondering en een bedreiging voor het systeem

1. Functionalisme
2. Conflict-paradigma
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele-actor paradigma

Mensen jagen lusten na en willen lasten vermijden.

1. Functionalisme
2. Conflict-paradigma
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele-actor paradigma

De rol die mensen hebben zorgt voor verwachtingen bij anderen.

1. Functionalisme
2. Conflict-paradigma
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele-actor paradigma

Mensen en taken hebben hun eigen functie en bevorderen de harmonie

1. Functionalisme
2. Conflict-paradigma
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele-actor paradigma

Conflict is een noodzakelijk onderdeel van de samenleving

1. Functionalisme
2. Conflict-paradigma
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele-actor paradigma

Landbouwsamenleving

Door nieuwe technologie en innovaties gingen de jagers en verzamelaars zich vestigen op vaste plekken en werden zo boer of landbouwer. De landbouwsamenleving was een feit.

Oplossing voor schaarste

Met de komst van de landbouwsamenleving werd een oplossing gevonden om de heersende schaarste te bestrijden. De boeren rationaliseerden het gebruik van de bodem met meer productie van voedsel tot gevolg.

Arbeidsdeling

In de landbouwsamenleving werden de taken verdeeld tussen de aanwezige personen. 

Hierdoor was je niet meer op jezelf aangewezen om je eigen behoeftes te realiseren, maar werd je meer afhankelijk van anderen (boeren, hoefsmid, wagenmaker, etc.).

Rationalisering

Het proces van het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar beheersbaar en voorspelbaar te maken en van het doelgericht inzetten van middelen om zo efficiënt 

en effectief mogelijke resultaten te bereiken.

Rationalisering

Wetenschappelijke rationaliteit

• Het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar beheersbaar en voorspelbaar te maken.

Technische rationaliteit

• Het doelgericht inzetten van middelen om zo efficiënt en effectief mogelijke resultaten te bereiken.

Technische rationaliteit

Wetenschappelijke rationaliteit

a

b

c

d

e

Hoe zie je technische rationaliteit terug in de landbouwsamenleving?

Je hersenen gebruiken!

Rationeel betekent letterlijk logisch nadenken.

Een rationele oplossing is dus een oplossing voor een probleem waarover is nagedacht.

We doen door rationalisering minder op basis van gevoel en emotie en meer op basis van wetenschap en technologie. 

In het proces van McDonaldisering
herken je ...

Technische rationaliteit

Wetenschap-pelijke rationaliteit

Beide vormen

Geen van beide vormen

Hoe herken je technische rationaliteit in het proces van McDonaldisering?

Maatschappelijke rationaliteit

Door de technische en wetenschappelijke rationaliteit verandert de manier van samenleven. 

Mensen ontwikkelen allerlei organisaties, instellingen en wetten die worden toegepast in de samenleving. Dit wordt maatschappelijke rationaliteit genoemd.

Rationalisering wordt meestal als iets positiefs gezien, maar het heeft ook een schaduwkant. Wat zou de keerzijde van rationalisering kunnen zijn?

Schaarste

Uitvindingen

Ontstaan landbouw-samenleving

Rationalisering

Aan de slag!

Lezen en samenvatten: pagina 21 t/m 23 (lesboek)

Maken: opdracht 10 en 11