6V P1 H6.4 landbouwsamenleving en rationalisering

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

VERANDERING

Landbouwsamenleving en rationalisering

Hoofdstuk 6.4

Na deze les weet je ...

• ... hoe de landbouwsamenleving ontstaan is in de wereld.
• ... wat het kernconcept rationalisering inhoudt en waaruit het is opgebouwd.
• ... wat het verschil is tussen technische, wetenschappelijke en maatschappelijke rationaliteit.

Landbouwsamenleving

Door nieuwe technologie en innovaties gingen de jagers en verzamelaars zich vestigen op vaste plekken en werden zo boer of landbouwer. De landbouwsamenleving was een feit.

Oplossing voor schaarste

Met de komst van de landbouwsamenleving werd een oplossing gevonden om de heersende schaarste te bestrijden. De boeren rationaliseerden het gebruik van de bodem met meer productie van voedsel tot gevolg.

Arbeidsdeling

In de landbouwsamenleving werden de taken verdeeld tussen de aanwezige personen. 

Hierdoor was je niet meer op jezelf aangewezen om je eigen behoeftes te realiseren, maar werd je meer afhankelijk van anderen (boeren, hoefsmid, wagenmaker, etc.).

Rationalisering

Het proces van het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar beheersbaar en voorspelbaar te maken en van het doelgericht inzetten van middelen om zo efficiënt 

en effectief mogelijke resultaten te bereiken.

Rationalisering

Wetenschappelijke rationaliteit

• Het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar beheersbaar en voorspelbaar te maken.

Technische rationaliteit

• Het doelgericht inzetten van middelen om zo efficiënt en effectief mogelijke resultaten te bereiken.

In het proces van McDonaldisering
herken je ...

Technische rationaliteit

Wetenschap-pelijke rationaliteit

Beide vormen

Geen van beide vormen

Hoe herken je technische rationaliteit in het proces van McDonaldisering?

Maatschappelijke rationaliteit

Door de technische en wetenschappelijke rationaliteit verandert de manier van samenleven. 

Mensen ontwikkelen allerlei organisaties, instellingen en wetten die worden toegepast in de samenleving. Dit wordt maatschappelijke rationaliteit genoemd.

Rationalisering wordt meestal als iets positiefs gezien, maar het heeft ook een schaduwkant. Wat zou de keerzijde van rationalisering kunnen zijn?

Schaarste

Uitvindingen

Ontstaan landbouw-samenleving

Rationalisering

Bij het maken van een groepsopdracht worden de taken verdeeld. Het onderzoek zal hierdoor sneller gaan en daardoor zal de oplossing voor het probleem sneller gevonden worden.

1. Wetenschappelijke rationaliteit
2. Technische rationaliteit

Bij een aardbeving ging men vroeger bidden tot de goden om het te laten stoppen. Tegenwoordig kan men verklaren waardoor de aardbevingen komen en is zelfs met de schaal van Richter te vertellen hoe sterk de aardbeving was.

1. Wetenschappelijke rationaliteit
2. Technische rationaliteit

Door onderzoek en innovaties krijgen elektrische auto's een steeds groter rijbereik en daardoor zijn ze meer en meer op de weg te zien.

1. Wetenschappelijke rationaliteit
2. Technische rationaliteit

Een virus dat een epidemie veroorzaakt, wordt niet meer gezien als straf voor de mensen maar wordt bestreden door middel van vaccinatie.

1. Wetenschappelijke rationaliteit
2. Technische rationaliteit

Door de uitvinding van de boekdrukpers konden ideeën van wetenschappers sneller worden verspreid. In veel kortere tijd werden van toen af aan meer mensen bereikt.

1. Wetenschappelijke rationaliteit
2. Technische rationaliteit

Rationalisering wordt meestal voorgesteld als iets positiefs, maar heeft ook een schaduwkant. Wat zou de keerzijde van de rationaliserings-medaille kunnen zijn?