gram woordsoorten: wie, die, dat H2 NN

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

NIEUW NEDERLANDS 

Hoofdstuk 2 grammatica woordsoorten

doel van deze les

je kunt vaststellen tot welke woordsoorten 

wie, die en dat behoren

betrekkelijk vnw

• die, dat, wie en wat 
• wijst terug naar een woord dat eerder is genoemd:                 het antecedent. 

De boom die daar staat, is 100 jaar oud. 

Het mooiste boek dat ik recent gelezen heb, is "Jij zegt het". 

Vragend voornaamwoord

AANWIJZENDE VOORNAAMWOORDEN

betrekkelijk vnw

De meest gebruikte betrekkelijke voornaamwoorden zijn: 

die en dat.

Andere betrekkelijke voornaamwoorden zijn: wie, wat, hetgeen en welk(e).

MIA

De betrekkelijk voornaamwoorden wie en wat komen ook voor zonder antecedent. 

Ze zijn dan vervangbaar voor degene die of datgene wat.

In dat geval benoem je wie of wat als 

betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent (mia).

mia voorbeeld...

Wie dit leest, is gek (degene die). 

Wat daar staat, is vreemd (datgene wat).

Betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent (betr.vnw.m.i.a.) 

Betrekkelijk voornaamwoord mia 

Wie zoet is, krijgt lekkers.

Wat je van ver haalt, is goed.

Het bijzondere aan deze woorden is dat ze eigenlijk een antecedent én betrekkelijk voornaamwoord in één zijn. 

Met 'Wie'  bedoel je 'Degene die' , met 'Wat'  bedoel je 'Datgene wat'.

Voegwoorden

- nevenschikkende voegwoorden

- onderschikkende voegwoorden

voegwoorden

voegen betekent:

met elkaar verbinden

of

aan elkaar vastmaken.

Een voegwoord verbindt twee zinnen met elkaar.

voegwoorden

Een voegwoord zegt iets over:

de reden  - want

de keuze - of

de conclusie - dus

allebei   - en

de tegenstelling - maar

 

Nevenschikkende zinnen

want  = een reden

Nog een voorbeeld

dus = een gevolg

Volgende les:

Een onderschikkend voegwoord verbindt: 

Nevenschikkend en onderschikkend voegwoord

Onderschikkend = niet gelijkwaardig

Ik zou je willen verzoeken of je met me mee wilt gaan.

1. voegwoord: of, onderschikkend
2. voegwoord: of, nevenschikkend
3. voegwoord: met, onderschikkend
4. voegwoord: met, nevenschikkend

De boer bewerkt het land, zodat daar weer bloemkool kan groeien

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Ik ga met de fiets, want het is mooi weer.

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Het meisje ... hij leuk vindt.

1. Het
2. dat
3. hij
4. er is geen betr.vnw

De leuke foto ... ik heb gemaakt.

1. de
2. die
3. heb
4. er is geen betr.vnw

Dat lieve meisje is van de trap gevallen.

1. Dat
2. is
3. de
4. er is geen betr.vnw

Het schilderij.... je hebt opgehangen hangt scheef.

1. die
2. dat
3. wie
4. wat

De gewonde hond...... ik vond, jankte heel zielig.

1. dat
2. die
3. wie
4. wat

betr. vnw, os. vgw, vr. vnw?

De beslissing die het bestuur moet nemen, is bijzonder lastig.
Ik heb verteld dat ik volgende week op vakantie ga.
Het mooiste boek dat ik heb gelezen, is nu verfilmd!
Het probleem wie als eerste zich moet melden, moeten jullie zelf maar uitzoeken.

betr. vnw, os. vgw, vr. vnw?

De beslissing die (betr.vnw) het bestuur moet nemen, is bijzonder lastig.
Ik heb verteld dat (os.vgw) ik volgende week op vakantie ga.
Het mooiste boek dat (betr.vnw) ik heb gelezen, is nu verfilmd!
Het probleem wie (vr.vnw) als eerste zich moet melden, moeten jullie zelf maar uitzoeken.

Ik weet waar de woordsoorten wie-die-dat
tot behoren.