week 4; begeleiding, feedback geven, voeding- en dieetleer

Begeleiding, feedback geven, voeding- en dieetleer

Deze les

9.30 uur; korte terugblik vorige les

9.35 uur; presentaties begeleiding

10.30 uur; korte pauze

10.40 uur; casus en theorie voeding en dieetleer

11.25 uur; afsluiting en volgende week

lesdoelen

• Je presenteert een specifieke begeleidingstijl.
• Je legt uit wat ondersteunings- en begeleidingsmethodieken zijn en hoe je deze kan inzetten bij de begeleiding van zorgvragers. 
• Je geeft en ontvangt opbouwende feedback aan je medestudenten.
• Je geeft advies aan verschillende zorgvragers met verschillende diëten.
  
• Je geeft advies te geven aan zorgvragers met ondergewicht of overgewicht.
  

 

Presentaties begeleiding

Geef feedback volgens de 3 G methode;

Gezien

Geleerd

Gewaardeerd

Even pauze

voedingsstoffen

2 soorten stoffen;

• essentiële voedingsstoffen. voedingsstoffen die het lichaam niet zelf kan maken. deze moet je van buitenaf innemen door bijvoorbeeld voedsel.
• niet essentiële voedingsstoffen.  voedingsstoffen die het lichaam zelf kan aanmaken uit andere stoffen

de 6 belangrijke voedingsstoffen

1. koolhydraten, 
2. vetten, 
3. eiwitten, 
4. vitaminen, 
5. mineralen,
6. water.

(voedingsvezels)

eiwitten komen voor in...?

eieren, zuivel, vlees, peulvruchten

koolhydraten komen voor in?

graan, brood, pasta, aardappel, rijst

vetten komen voor in?

vet, olie, vlees, kaas, spek, room, noten

vitaminen komen voor in?

in de huid door licht, in de darmen, preparaten 

water komen voor in?

drinken en voedsel

mineralen komen voor in?

groente, fruit, drinken, granen

voedingsvezels komen voor in?

groente, fruit, aardappelen, volkorenbrood, ontbijtgranen, peulvruchten en noten

voedingsvezels 

• zijn geen officiële voedingsstof
• deze worden niet verteerd door het lichaam.
• zijn ideaal en positief stimulerend voor de ontlasting(problematiek).

waar denk je aan bij ondervoeding?

ondervoeding

definitie;

Als iemand een langere tijd minder energie of voedingsstoffen binnen krijgt, dan nodig is om gezond te blijven.

wie heeft er meer kans op ondervoeding?

1. kind
2. jongere
3. baby
4. oudere

oorzaken

• verminderde voedselinname door een verminderde eetlust of misselijkheid.
• ziek zijn
• moeilijkheden met kauwen, proeven, slikken of vertering.
• psychologische problemen, zoals angst, depressie, verdriet. Iemand heeft dan geen zin meer in eten. Een gevolg is het overslaan van maaltijden of kleinere porties nemen.
• sociale factoren, zoals eenzaamheid, geen mogelijkheid om eten te kopen of bereiden.
• dementie, verslaving

ondervoeding

word gekenmerkt door;

• gewichtsverlies
• te lage BMI (body mass index).

Wie is het zwaarst? Meest linker vrouw is 1 en meest rechter is vrouw 6

Iedereen is even zwaar!

De Body Mass Index 

• Ook wel BMI genoemd
• Gezond BMI ligt tussen de 18,5 en 25
• Zit je daar onder, dan is het ondergewicht. 
• Zit je er boven dan is het overgewicht.
• Je eigen BMI checken dat kan hier: https://www.voedingscentrum.nl/nl/bmi-meter.aspx?gclid=CjwKCAjwp-X0BRAFEiwAheRui-nf7Pb_Dp97HGrhbA4Vwhi5Bt797MZ_gQyo5bAD1XDAGXdNmK8DuBoCyqQQAvD_BwE

BMI en gezondheid

Je BMI is een belangrijke factor bij het voorspellen van ziekte (-op latere leeftijd).

De zgn. welvaartsziekten: diabetes type II, hart en vaat ziekten en bepaalde vormen van kanker (m.n. van je spijsverteringsstelsel).

Buikvet

Onderhuids vet (subcutaan vet)

Dit is het vet dat je direct onder je huid voelt, bijvoorbeeld bij je buik of heupen.

Dit type vet is minder schadelijk en functioneert als een energieopslag en isolatie.

Visceraal vet (diep buikvet, rond de organen)

Bevindt zich rondom je lever, darmen en andere organen.

Dit vet is actief, wat betekent dat het ontstekingsstoffen en hormonen afgeeft die je stofwisseling kunnen verstoren.

Een teveel aan visceraal vet wordt in verband gebracht met een hoger risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2, hoge bloeddruk en leververvetting.

Waarom is veel buikvet gevaarlijk?

Visceraal vet heeft een directe invloed op je gezondheid omdat het:

✅ Ontstekingen veroorzaakt → verhoogt de kans op chronische ziekten.

✅ Insulineresistentie bevordert → kan leiden tot diabetes type 2.

✅ Negatief effect heeft op je cholesterol → verhoogt LDL ("slecht" cholesterol) en verlaagt HDL ("goed" cholesterol).

✅ Je bloeddruk verhoogt → verhoogt risico op hart- en vaatziekten.

Mensen met veel buikvet lopen zelfs zonder overgewicht een verhoogd risico op deze aandoeningen. Dit wordt ook wel "TOFI" genoemd (Thin Outside, Fat Inside).

Wat is sondevoeding?

• vloeibare voeding die per sonde direct in maag, duodenum of jejunum wordt toegediend
  
• bevat alle voedingsstoffen 
  
• bevat vitamines en mineralen 

Soorten sondevoeding

Polymere voeding:

• wordt gegeven bij een goed functionerend maag-darmstelsel 
• Eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamine en mineralen

Oligomere en monomere (astronauten) voeding:

• bestaat uit voorverteerde eiwitten, vetten, koolhydraten (wanneer vertering en resorptie ernstig verstoord zijn)
  

Polymere voeding:
bevat stoffen die in het spijsverteringskanaal
afgebroken moeten worden (eiwit,
    vet,  koolhydraten)

monomere voeding = astronautenvoeding
bevat stoffen die deels al verteerd zijn
 (bij malabsorptieklachten)

kant-en-klare sondevoeding

sondevoeding in poedervorm

Dieten

Energie verrijkt

Energie beperkt

Eiwit verrijkt

Eiwit beperkt

Natrium beperkt

Glutenvrij

Vezelbeperkt

Vezel verrijkt

Cholesterol arm

ThiemeMeulenhoff

Persoonlijke basiszorg

Module 2 Hulp bieden bij opname van voeding en vocht (blz. 74 tot en met 107)

Externe leermiddelen

www.rivm.nl/gezonde-leefstijl

Dieet / Diëten | Voedingscentrum