Les 16 De eerste dorpen, gevolgen samenleving, irrigatie, vruchtbare grond

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

De eerste dorpen

Interactieve Video: 

Hoe is de de eerste mens ontstaan?

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

Wat waren de middelen van bestaan van de eerste mensen?

1. jagen
2. vissen en verzamelen
3. boer en visser zijn
4. jagen en verzamelen

In welke periode en tijdvak leefden de eerste mensen?

1. Prehistorie en de tijd van Grieken en Romeinen
2. Tijd van jagers en boeren en de Middeleeuwen
3. Tijd van jagers en boeren en de Moderne Tijd
4. Prehistorie en de tijd van jagers en boeren

Wat kun je aan het einde van deze les?

• Uitleggen  waardoor de eerste dorpen / nederzettingen zijn ontstaan.

• Je kunt 2 verschillen noemen tussen het leven van de jagers en het leven van de boeren.

• Uitleggen hoe het verschil tussen arm en rijk is ontstaan in de tijd van de boeren.
• Je kunt uitleggen wat irrigatie is.
• Uitleggen wat voor een invloed irrigatie
  had op de landbouwgrond en de samenleving

Waarom was er geen verschil tussen arm en rijk bij de eerste mensen?

Bekijk beide afbeeldingen:
1. Welke afbeelding is van de
jagers en welke van de boeren
2. Leg uit waarom.

1

2

Landbouw

• 9.000 jaar v Chr. 
• akkerbouw: tarwe, gerst, druiven...
• veeteelt: tamme dieren, schaap, varken

Akkerbouw + veeteelt samen = landbouw

Egypte

Rondom de Nijl was er genoeg vruchtbare grond voor de eerste boeren om planten te laten groeien. De Egyptenaren leerden de Nijl's overstromingen te gebruiken voor de landbouw

Mesopotamië

Tussen de grote rivieren de Eufraat en de Tigris ontstond voldoende vruchtbare grond door het slib van de rivieren. Hier ontstonden de eerste grote samenlevingen. 

Wij noemen in deze kaart het gekleurde deel de "Vruchtbare 
Halve Maan."

Gevolgen van de landbouwrevolutie

• Mensen stoppen te leven als nomaden

• Er ontstaan steden: landbouwsamenleving

• Mensen krijgen meer bezittingen

• Er ontstaat meer ongelijkheid: de één heeft meer bezittingen dan een ander.

  Wat is landbouw?

1. Akkerbouw en jagen
2. Akkerbouw en veeteelt
3. Akkerbouw en verzamelen
4. Akkerteelt en veebouw

  Wat veranderde er   

  door de landbouw?

1. De grond rond rivieren werd vruchtbaar.
2. Mensen reisden van dorp naar dorp.
3. Mensen gingen graan en mais verzamelen.
4. Mensen bleven op dezelfde plek wonen.

Oude Egypte

Rond 2000 v.Chr leefden mensen van het land. 

• Alleen langs de rivier de Nijl.

• In droge tijd brachten Egyptenaren water naar de akkers door middel van irrigatie. > Farao; dijken en kanalen

Irrigatielandbouw

= je laat water via een kanaal naar de akkers stromen zodat de planten water krijgen.

• Je bent minder afhankelijk van de neerslag.

De Nijl

Jagers-verzamelaars trekken achter de dieren aan en komen uit in Egypte. De oevers van de Nijl blijken een bijzonder vruchtbaar gebied.

Graan

Allerlei vogels

Vruchten zoals kokosnoten

Wat is irrigatie?

Gevolgen irrigatielandbouw

1. Grote oogsten. Er ontstonden zelfs voedseloverschotten.
2. Meer uitvindingen, zoals het wiel en de ploeg.
3. Brons.
4. Andere beroepen, omdat niet iedereen meer boer hoefde te zijn, zoals houtbewerker, bronsgieter, pottenbakker. 
   

Gevolgen irrigatielandbouw

5. Overschotten van eten. Het verkopen van de overschotten. Hierdoor ontstaat er handel.

6. Ontstaan van steden.

steden 

Woonden de elite van bestuurders, priesters en handelaren.

Ook handwerkslieden.

Zij hielden zich met nijverheid bezig.

Nijverheid = beroepen waarbij je van een grondstof een product maakt.

Onstaan landbouw-stedelijke samenleving

Agrarisch-urbane Samenleving: Samenleving waarin de landbouw het allerbelangrijkst is,

maar waarin ook steden bestaan 

Wat is géén gevolg van de irrigatielandbouw? Kies de juiste letter

1. ontstaan van steden
2. ontstaan van handel
3. er komen nieuwe beroepen
4. er is te weinig voedsel

Welk beroep valt onder "nijverheid"?

1. leraar
2. dokter
3. bakker
4. kapper

Nu iets moeilijker.
Welke beroepen vallen onder
"nijverheid"

1. timmerman, smid, onderwijzer
2. bakker, timmerman, smid
3. winkelier, dokter
4. boer, jager

En nu?????

We gebruiken nog steeds irrigatie.

Er zijn drie manieren om de planten water te geven.

Beregening

Beregening

Irrigatiekanaal

druppelirrigatie

Waarom gebruiken we nog steeds irrigatie?

1. dan wordt de opbrengst van de akkers hoger
2. het is gewoon een oud gebruik van boeren
3. dan worden de akkers droger
4. boeren hebben dit van hun vader geleerd

Spijkerschrift

• 3000 jaar v. Chr.: uitvinding Spijkerschrift.

• Eerste schrift.

• In het zuiden vanMesopotamië. Noemen  we nu Irak.

• Ieder vormpje staat voor een klank of lettergreep. 

Welke tijd eindigde door de uitvinding van het schrift?

1. de tijd van de jagers en verzamelaars
2. de tijd van de jagers en boeren
3. de historie
4. de prehistorie

En hoe noemen we die tijd nu?

1. De tijd van jagers, verzamelaars en boeren
2. na-historie
3. de historie
4. de geschiedenis