H9 Gezondheid

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

H9 Gezondheid

• 9.1  Gezondheid meten
• 9.2 Gezond gewicht
• 9.3 Gezonde lucht
• 9.4 Alcohol en drugs

9.1 Lesdoelen

• Kunnen uitleggen wat lichamelijke gezondheid is.
• Kunnen uitleggen wat geestelijke gezondheid is.
• De volgende termen kunnen uitleggen: Lichamelijk onderzoek, diagnose en prognose.

De keuze is reuze

Maken 178 t/m 181

Leren 194 + 195

Meedoen met de lessonup

9.1 Gezondheid meten

1. Lichamelijke gezondheid: Dit gaat over jouw lichaam. Is jouw lichaam goede conditie: zonder ziekten en aandoeningen. Je lichamelijke gezondheid kun je laten checken bij de arts
2. Geestelijke gezondheid:  Dit gaat over  hoe je in je vel zit. Als je je geestelijk niet goed voelt dan ga je naar een psycholoog. Een psycholoog kan je helpen om je weer beter te voelen

Hoe check je je gezondheid?

• Lichamelijk onderzoek
• Anamnese
• Diagnose
• Prognose

Bloeddruk

Het bloed drukt tegen de wanden van je bloedvaten. Dit noem je de bloeddruk. 

Bloeddruk is niet overal hetzelfde.

Waarom is het niet goed als iemand last heeft van een hoge bloeddruk?

Wat beïnvloedt jouw gezondheid?

1. Je leefstijl: je persoonlijk leven
   
   
2. Je omgeving
   
   
3. De gezondheidszorg: voorzieningen 

9.2 Gezond gewicht

Energie behoefte afhankelijk van:

1. Leeftijd

2. Activiteit

3. Geslacht

Hoe houd je een gezond gewicht?

• Eet je te weinig, dan kan je ondervoed raken. (bv. anorexia)
• Eet je te veel, dan vergroot je de kans op overgewicht. 

(Gezondheidsproblemen: sneller moe, groter kans op hart- en vaatziekten, suikerziekte, kanker, en problemen met spieren en gewrichten)

Waarom is suiker slecht voor je gebit?

1. Glazuur: buitenste laag van je tanden en kiezen
   
2. Tandbeen: de laag onder het glazuur
3. Cement: laagje tussen het tandbeen en het tandvlees

Tandbederf (cariës): gaatjes in je 

tanden of kiezen

Tandplak: laagje bacteriën en 

voedselresten

Hoe blijven hart en bloedvaten gezond?

Verzadigde vetten: Ongezonde vetten. 

- Aderverkalking: 

Verstoppingen in je bloedvaten.

Onverzadigde vetten

Gezonde vertten zijn juist goed voor je hart en bloedvaten. Dit zijn vloeibare vetten oftewel onverzadigde vetten 

Diabetes of suikerziekte

Diabetes

Type 1:  aangeboren diabetes

Type 2: "ouderdomsdiabetes"

Hoe houd je een gezond gewicht?

Energie zet je neer kilojoule (kJ) of kilocalorie (kcal).

1 calorie is de hoeveelheid energie die

nodig is om 1 gram water 1 graad Celsius

in temperatuur te doen stijgen.

1 kcal = 4,184 kJ

Body Mass Index

Met het berekenen van de BMI wordt er gekeken of je wel een goed gewicht hebt.

BMI: wat betekent het?

Body Mass Index

(BMI)

BMI =

Gewicht (kg)

Lengte² (m²)

Gevolgen van ernstig

Ondergewicht

Verzadigd vet is goed voor je

1. Juist
2. Onjuist

Meisjes hebben meer energie nodig dan jongens

1. Juist
2. Onjuist

Alex is aan het gamen, hij heeft minder energie nodig dan Freek die aan het boksen is

1. Juist
2. Onjuist

9.3 Gezonde lucht

Wat zit er in sigaretten?

Nicotine: de verslavende stof in sigaretten

Teer: Deze stof blijft als een bruinzwart laag in je luchtwegen en op de wand van de longblaasjes plakken. 

1. Teer maakt longblaasjes kapot
2. Teer is kankerverwekkend
3. Teer beschadigt de trilhaarcellen van de luchtwegen

Koolstofmono-oxide: een reukloze gas, die zich beter kan hechten aan rode bloedcellen dan zuurstof

Waarom is roken ongezond?

1. Chronische bronchitis: door ontstekingen van de slijmvliezen in de longen produceren die slijmvliezen meer slijm dan normaal
2. Longemfyseem: de longblaasjes gaan stuk. 

Samen heten deze ziektes COPD

Astma: wat zijn de gevolgen van overgevoelige luchtwegen?

9.4 Alcohol en Drugs

Lesdoelen

• Je kunt de invloed van drugs op je lichaam beschrijven. 
•  Je kunt uitleggen wat de gevolgen kunnen zijn van drugsgebruik.
• 
  Aan het eind van de les kun je de werking van de een paar soorten  drugs benoemen

Effecten van drugs

1. Stimulerende middelen: zorgen dat je zenuwstelsel sneller werkt
2. Verdovende middelen: laten je zenuwstelsel langzamer werken
3. Bewustzijnsveranderende middelen: verandert je stemming en de wereld om je heen ziet er heel anders uit dan in werkelijkheid 

Afhankelijkheid

1. Lichamelijke afhankelijkheid: als je stopt met gebruiken krijg je ontwenningsverschijnselen. 
2. Geestelijk afhankelijk:  je hebt het gevoel dat je niet zonder kunt.
3. Sociaal afhankelijk: de groep waar je in zit gebruikt, jij ook. Lastig om dan op te houden

Problemen door verslaving

• Gezondheidsproblemen
• Psychische problemen
• Sociale problemen
• Financiële problemen 

Als je wilt stoppen met drugs gebruik dan moet je gaan afkicken.