EVE klas 3 Leesvaardigheid theorie

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 2-4

Wat hoort NIET bij de opmaak
van een tekst?

1. verdeling tekst over de bladzijde
2. soort en grootte van het lettertype
3. gebruik van kleur
4. bron van de tekst noemen

wat is een deelonderwerp?

wat is een deelonderwerp?

1. een onderwerp van een hoofdstuk
2. een onderdeel van het onderwerp
3. een aspect van het slot
4. een onderwerp van de eerste alinea

Wat is globaal lezen?

1. de hele tekst lezen
2. de kopjes lezen
3. bedenken waar de tekst over gaat
4. de eerste en laatste zinnen van de alinea's lezen

waar dient een opmaak voor?

1. voor de mooiheid
2. voor advertenties
3. Aandacht trekken
4. om informatie toe te voegen

Wat hoort er niet bij beeld en opmaak?

1. illustraties
2. lettertype
3. deeltitels
4. signaalwoorden

Onderwerp en hoofdgedachte:
Wat kan géén hoofdgedachte zijn?

1. Jongetje stoot beeld van 4.000 euro om en moet betalen.
2. Honden troosten kinderen na aanslag in VS.
3. Stortbui in Limburg.
4. Kangoeroe huppelt door weiland op Texel.

Wat is de hoofdgedachte van de tekst?

Wat betekent het woord hoofdgedachte?

1. de belangrijkste zin van een alinea
2. het onderwerp van de tekst
3. een uitspraak waar je het wel of niet mee eens bent
4. het belangrijkste wat over het onderwerp wordt gezegd in één zin

Wat is de hoofdgedachte?

De hoofdgedachte = ?

1. Man vindt vogelspin in fruit, dit is vrij uniek.
2. Arnhemmer Bart van den Akker houdt van druiven.
3. Albert Heijn zegt dat er wel vaker spinnen gevonden worden in bakjes druiven.
4. De vrouw van Bart van den Akker koopt druiven.

Opsommend tekstverband

Tijdsvolgorde

Tegenstellend tekstverband

Concluderend tekstverband

Samenvattend tekstverband

Oorzaak/gevolg

Toelichtend tekstverband

Voorwaardelijk tekstverband

Opsommend tekstverband

Samenvattend tekstverband

Oorzakelijke tekstverband

Tegenstellend tekstverband

Chronologisch tekstverband

Concluderend tekstverband

dus

vervolgens

echter

omdat

kortom

ten tweede

mits

bijvoorbeeld

als

zoals

al met al

vervolgens

hierdoor

want

maar

daarentegen

ook

Tekstverbanden:

Concluderend

Redengevend

Tegenstellend

Opsommend

toch

en

nog

maar

dus

want

concluderend

omdat

Tekstverband = uitleg

Tekstverband = opsomming

Tekstverband = tegenstelling

 

   ook

  bijvoorbeeld

    zo

    maar

Artikel

Hoe zit het ook al weer? 

Nieuw Nederlands blz. 122 en 123 + Classroom + LessonUp

Functie van beelden

verduidelijken wat er wordt gezegd

nieuwe informatie toevoegen

gevoelens oproepen bij de kijker

Noteer

Jouw mening over klimaatverandering

Geef hier een argument bij

Lay-out van een tekst

Lay-out = opmaak

Bestaat uit: titel, tussenkopjes, lettertype, lettergrootte, gebruik van kolommen en tekstkleur

Afbeeldingen: ondersteunen van de tekst

Functies: aandacht trekken/ nieuwe informatie toevoegen/ informatie duidelijker maken/ aansporen iets te doen

Artikel

Opbouw artikel:

Titel (als laatste, want moet passen bij de tekst)

Inleiding: begin met een gebeurtenis, vraag, situatie, grappig weetje. Verder geef je jouw mening (zonder argumenten) of schets de situatie. Je begint niet met "Ik".

Kern: bestaat vaak uit 2 alinea's. Hierin komt de gevraagde inhoud, jouw argumenten, de voor- en nadelen. Omschrijf het duidelijk en gebruik voorbeelden of uitleg om jouw argumenten nog steviger neer te zetten.

Slot: Hier komt de conclusie (Dus... Kortom...) Je herhaalt kort jouw mening en de argumenten. Je kunt een aanbeveling doen (Als ik een tip mag geven... )/ toekomstverwachting (In de toekomst zal ....)/ enz. en sluit af met een "knaller".

Tussen elk onderdeel een witregel + afsluiten met naam en klas

Tekstverband en signaalwoord

Voorbeeld: zo, zoals, bijvoorbeeld, denk aan, neem nou, onder andere

Oorzaak - gevolg: daardoor, doordat, de oorzaak hiervan is, waardoor, ten gevolge van (Mijn band was lek, daardoor moest ik lopen.)

Mening, argument, conclusie

Mening: 

eens/ oneens       ik vind, volgens mij, zij denkt dat...

Argument: 

ondersteunt mening/ waarom persoon deze mening heeft

want, omdat, namelijk, immers

Conclusie: 

Kort mening en argumenten herhalen

dus, concluderend, dat betekent

hoofdgedachte 

Hoofdgedachte is vaak te vinden:

• in de inleiding of het slot van de tekst

Vraag bij hoofdgedachte:

Wat is het belangrijkste wat er in de hele tekst over het onderwerp wordt gezegd?

Hoofdgedachte

Wat de schrijver van de tekst over een onderwerp schrijft,

noem je de HOOFDGEDACHTE.

Met andere woorden: de hoofdgedachte is het onderwerp + dat wat daarover verteld wordt.

Onderwerp: 

Black Friday 

Deelonderwerp:

Ontstaan van Black Friday 

Deelonderwerp:

Drukte in de stad.

Deelonderwerp:

Goede aanbiedingen of onzin aanbiedingen

Middenstuk: 

Alinea 3

Alinea 4

Alinea 2

Deelonderwerp

Een deelonderwerp is een tekstgedeelte dat een deel van het onderwerp behandelt.

Het deelonderwerp: één alinea  

Tussenkopje vertelt wat het deelonderwerp is.

Deelonderwerp

• Elke alinea heeft een eigen     deelonderwerp.
• Elk deelonderwerp heeft met het   hoofdonderwerp te maken.
• Het tussenkopje van een alinea geeft vaak informatie over het deelonderwerp. 

Onderwerp: Nationaal Schoolontbijt wil basisschoolkinderen het hele jaar ontbijt geven.  

Deelonderwerp:

Hoe kan een school meedoen?

Deelonderwerp:

Afhankelijk van subsidies.

Deelonderwerp:

Gevolgen van armoede.

Deelonderwerpen

Soms één alinea, soms meerdere per deelonderwerp.

Tussenkopje geeft vaak aan wat het deelonderwerp is.

Globaal lezen: eerste en laatste zin van de alinea.

Zoeken lezen: je hebt een stukje tekst nodig over een specifiek deelonderwerp.

Let op: tussenkopjes, anders gedrukte woorden, opvallende tekens.