Temperatuurfactoren Breedte+ Hoogte

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Temperatuur- factoren

Hoogteligging en breedteligging

Planning

Lesdoelen

Korte herhaling + Introductie

Lezen + begrippenlijst

Instructie

Afsluiting

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je....

• Weet je wat temperatuurfactoren zijn en kan je deze opnoemen. 
• Kan je uitleggen wat de breedteligging voor invloed heeft op de temperatuur. 
• Weet je wat luchtstreken zijn. 
• Weet je wat hoogteligging is, wat voor invloed dit heeft op de temperatuur en wat de verschillende hoogtegordels zijn. 

Korte herhaling

Wat zien we hier?

Overleg in duo´s wat hier gebeurt. 

Gebruik de woorden kreeftskeerkring, steenbokskeerkring, seizoenen, hellingshoek van de aarde, 

Wat zou er gebeuren met de seizoenen als de aarde recht stond t.o.v. de zon?

Hoge breedte

Lage breedte

korte weg door de dampkring

Lage zonnestand

Klein oppervlakte verwarmen

Groot oppervlak verwarmen

De atmosfeer heet ook wel

1. wolken
2. koude lucht
3. dampkring
4. zonne-energie

Temperatuurfactoren

5 temperatuurfactoren

1. De breedteligging.
2. Hoogteligging.
3. Ligging ten opzichte van de zee. 
4. aanvoer van koelte of warmte. (door zee en/of windstromen)
5. Ligging van gebergten. (Wel of niet beschut)

Lezen + begrippenlijst 

B49 - 50

Verschillen binnen de luchstreek

• Komt door verschil in breedteligging
• Lage breedte - Warm
  
• Hoge breedte - Koud

Breedteligging

Oorzaak 1: loodrechte zonnestralen (A) verwarmen kleiner oppervlak dan schuine zonnestralen (B)

Oorzaak 2: loodrechte zonnestralen kortere weg door dampkring 

• tropen / tropische zone
• altijd warm
• tussen de 23½⁰ N.B. en Z.B. 
• tussen de keerkringen

• gematigde zone
• niet te warm, niet te koud
• tussen de 23½⁰ en 66 ½⁰ N.B. en Z.B.
• hier komt de subtropen voor

• poolstreken / polaire zone
• altijd koud
• vanaf 66 ½⁰ N.B. en Z.B.
• poolcirkels

• deze manier van luchtstreken laten zien is realistischer (echter)
• gebieden met dezelfde temperatuur lopen nooit precies langs een rechte lijn.
• 
  

In welke luchtstreek wonen wij?

• deze manier van luchtstreken laten zien is realistischer (echter)
• gebieden met dezelfde temperatuur lopen nooit precies langs een rechte lijn.
• 
  

Hoe meten we de grens van de tropen?

1. Door te kijken naar de boomgrens (minimaal 15 graden Celsius)
2. Door te kijken naar de kokos-palmgrens (minimaal 10 graden Celsius)
3. Door te kijken naar de boomgrens (minimaal 10 graden Celsius)
4. Door te kijken naar de kokos-palmgrens (minimaal 18 graden Celsius)

Hoogteligging 

Regel

Hoe hoger hoe kouder

Als je 1000 meter stijgt wordt het 6 graden Celsius kouder.

Uitleg

Pas wanneer zonnestralen op het aardoppervlak vallen geven ze hun warmte af. Het aardoppervlak wordt daardoor warm en geeft nu zelf warmte af. De dampkring wordt op die manier van onderaf verwarmd.

Hoogteligging en temperatuur

Hoogteligging (reliëf) en temperatuur

hoogtegordel

• een grens tot aan waar bepaalde planten kunnen groeien.
• Dit komt door het temperatuurverschil in hoogte.
• bomen groeien tot -3, daarna zijn er geen bomen meer (B51)

Hoog in de bergen smelt de sneeuw in de zomer niet helemaal weg: eeuwige sneeuw. (vanaf 3500 m hoog, sommige plaatsen vanaf 5000m hoog)

De ligging van een gebied in meters boven zeeniveau: hoogteligging

Plantengroei zones in gebergtes:  Hoogtegordels.

Vragen maken

Temperatuurzones = luchtstreken

Tropen

Poolstreken

Gematigde zone

Breedteligging

Hoogteligging

Ligging ten opzichte van de zee

Ligging gebergten

Aanvoer koude of warme lucht ergens anders vandaan

Hoe verder van de evenaar, hoe kouder

Hoe hoger, hoe kouder

Wind of zeestromen

Wel of geen beschutte ligging

Hoe verder van zee, hoe warmer in de zomer en hoe kouder in de winter

Als iets dicht bij de evenaar ligt dan noem je dat...

1. Hoge breedte
2. Lage breedte

Waardoor is het op hoge breedte kouder dan op lage breedte?

1. Door de schuine instralend van de zon
2. Door de schuine instralend van de zon en de korte afstand
3. Schuine instralend van zon en lange afstand door de dampkring
4. Zonnestralen moeten een lange weg afleggen door de dampkring

Hoe                          de breedtegraad, hoe  

Hoe                          op de berg, hoe

Kleiner

Kouder

Hoger

Warmer

Wat is de algemene regel die hoort bij de hoogteligging?

hoe..... hoe... (+ hoeveel graden celsius?)

1. hoger, kouder. 0,6 graden per kilometer
2. hoger, kouder. 6 graden per kilometer
3. hoger, warmer. 0,6 graden per kilometer
4. hoger, warmer, 6 graden per kilometer

Zet de hoogtegordels op de juiste plaats in de tekening.

loofboomgordel

naaldboomgordel

alpenweiden

rotsgordel

eeuwige sneeuw

Welke hoogtegordel zie je op de voorgrond?

1. Loofboomgordel
2. Rotsgordel
3. Naaldboomgordel
4. Alpenweide