3.3 en 3.4 Landschapszones en verandering door menselijke activiteiten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.3 Natuurlijke landschapszones & 3.4 veranderingen door de mens

Leerdoelen

1. Hoe ontstaan verschillende landschappen onder invloed van met elkaar samenhangende geofactoren?
2. Waarom vallen natuurlijke landschapszones, klimaatzones en de zones van natuurlijke plantengroei grotendeels samen?
3. Wat zijn de kenmerken van de landschapszones en wat is de verklaring van hun ligging? 
4. Wat is de invloed van menselijke activiteiten op natuur en milieu in verschillende landschapszones? 

Death Valley

Woestijnvallei in California

goudzoekers verdwaalde op weg naar het goud,
vandaar de naam

Juli 2020: Extreme hitte in Death Valley: temperaturen tot 54°C

Bij H of L droogte?

L = wolkenvorming en neerslag

H = droog

3.3 Natuurlijke landschapszones

= gebied met dezelfde natuurlijke kenmerken

= klimaat (neerslag/ temperatuur)

= gesteente

= relief

= plantengroei/ vegetatie

De 6
geo-

factoren

Welke geofactor
is het meest van invloed
op mondiaal schaalniveau?

1. de mens
2. de plantengroei
3. het gesteente
4. het klimaat

6 landschapszones

• Polaire zone, koud, bijv. Noordpool
  
• Boreale zone, landklimaat,
  bijv. Rusland
  
• Gematigde zone, zeeklimaat,
  bijv. Nederland
  
• Subtropische zone, Mid. Zeegebied,
  bijv. Spanje
  
• Aride en semi-aride, droog,
  bijv. Sahara  of Mongolië
  
• Tropische zone, evenaar, bijv. Kenya
  

De landschapszones

Tropische zone

tropisch regenwoud en savanne (kenm)

> Wat is het verschil tussen tropisch regenwoud en savanne?

> Hoe ontstaat dit verschil? 

Slechte vruchtbaarheid, dunne humuslaag
-> te sterke chemische verwering (hoge temperatuur en veel neerslag = uitspoeling)

Landbouw: Zwerflandbouw, plantages

Humus?

Laag waar planten hun voedingsstoffen vandaan halen

Bodemleven: schimmels, bacterien, wormen.

Plek waar bodemleven wordt gevoed

Aride zone

Steppe en woestijn (kenm)

> Wat is het verschil tussen woestijn en steppe?

> Hoe ontstaat dit verschil? 

Landbouw: nomaden en irrigatie

Misconcepties?  temperatuur en gesteenten

Subtropische zone

Overgang naar gematigde zone

Droge zomer, milde winter -> Middellandse zeegebied -> irrigatielandbouw

Hele jaar vochtig of droge winter ook mogelijk 

Drie groepen plantensoorten

1. bladhoudende loofbomen
2. bladverliezende struiken tijdens droogte
3. Maquis: doornachtig struikgewas, houdt blad.

Gematigde zone

Oorspronkelijk loofbos -> cultivering door mens 

Koelere grassteppes -> nomaden, nu graanbouw

Bodems vruchtbaar; humuslaag door bladeren

Boreale zone

Naaldbos / taiga

Nauwelijks op Zuidelijk Halfrond

Te koud voor landbouw, dus bosbouw 

Podzolbodems 

Meer neerslag dan verdamping -->

uitspoeling voedingsstoffen

Polaire zone

Toendra en landijs

> Wat is het verschil tussen Toendra en landijs?

> Hoe ontstaat dit verschil? 

Nomaden, jacht op rendieren en visserij

Permafrost

Boomgrens niet recht?

- afstand tot zee

- hoogteligging

- warme of koude zeestroom

Afsluiting

- Welke landschapszones er zijn

- Wat de kenmerken zijn van deze landschapszones

Sleep de landschapszones naar het juiste gebied

Polaire zone

Boreale zone

Gematigde zone

Subtropische zone

Aride Zone

Tropische zone

Landschapszones liggen globaal...

1. van oost naar west en andersom
2. van noord naar zuid en andersom
3. willekeurig
4. van hoog naar laag en andersom

Zet de plaatje van de juiste landschapszone bij de juiste plek op de wereld.

Let op: ééntje blijft er over.

Sleep de foto naar de juiste plek in Afrika

Wat is het verschil tussen een landschapszone en een klimaat?

1. een landschapszone is een gebied met geofactoren, klimaat gaat over de atmosfeer
2. een landschapszone is een soort klimaat
3. een landschapszone is aaneengesloten, een klimaat niet
4. een landschapszone heeft een bepaalde temperatuur en neerslag

De savanne is semi-aride door droge maanden.
Wanneer zijn die droge maanden?

1. In de maanden met hoge luchtdruk, als het ITCZ in de buurt ligt
2. In de maanden met hoge luchtdruk, als het ITCZ niet in de buurt ligt
3. In de maanden met lage luchtdruk, als het ITCZ in de buurt ligt
4. In de maanden met lage luchtdruk, als het ITCZ niet in de buurt ligt

Wat is het verschil tussen tropisch regenwoud en savanne?

1. T. regenwoud is meer open, dat komt door de droge tijd
2. Savanne is meer open, dat komt door de droge tijd
3. T. regenwoud is meer open, dat komt door de natte tijd
4. Savanne is meer open, dat komt door de natte tijd

Tot welke landschapszone
behoort de savanne?

1. semi-humide
2. aride
3. tropisch
4. sub-aride

Aride betekent

1. vochtig
2. droog
3. warm
4. koud

Koppel de klimaatgrafiek aan de juiste landschapszone. 

Boreaal

= bij landklimaat

Tropisch
= rond evenaar

Subtropisch
= bij 30 gr. breedte

Polair
= bij polen

Aride
= droogte

Het mediterrane klimaat
komt voor in de ....

1. boreale zone
2. subtropische zone
3. tropische zone
4. gematigde zone

Wat is kenmerkend voor de subtropische zone?

1. steppe begroeiing
2. het ligt in de buurt van de evenaar
3. het heeft een droge tijd, vaak in de zomer
4. voldoende neerslag voor landbouw in de zomer

In de gematigde zone is er

1. meer verdamping dan neerslag
2. een evenwicht tussen neerslag en verdamping
3. meer neerslag dan verdamping
4. in irrigatiegebieden voldoende water

Op welke breedtegraad
ligt de polaire zone ?

1. 0 breedtegraad
2. 35-40 breedtegraad
3. 75+ breedtegraad
4. 50 breedtegraad

Tekst

Tekst

Plaats in elke foto een groen vakje van de juiste plantengroei

steppe

regenwoud

 savanne

mediterraan

woestijn

loofwoud

naaldwoud, taiga

ijs

 toendra

3.4 

veranderingen door menselijke activiteiten

Landdegradatie

Overbeweiding

Bodemerosie

Herbebossing

Oorzaken:

Oplossingen:

Ontbossing

Verwoestijning

Duurzaam Landgebruik

Slechte irrigratie

Verzilting

Drainage/Druppel

toename woestijngrond

afname productiecapaciteit 

overmatig watergebruik

planten van nieuwe bomen

overmatig grazen van vee

duurzaam omgaan met water

verdwijnen bovenste bodemlaag

boskap door de mens

terraslandbouw

toename zoutgehalte

Leerdoelen

1. Hoe ontstaan verschillende landschappen onder invloed van met elkaar samenhangende geofactoren?
2. Waarom vallen natuurlijke landschapszones, klimaatzones en de zones van natuurlijke plantengroei grotendeels samen?
3. Wat zijn de kenmerken van de landschapszones en wat is de verklaring van hun ligging? 
4. Wat is de invloed van menselijke activiteiten op natuur en milieu in verschillende landschapszones?