4.3 Regulatie geslachtshormonen MAN en VROUW

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.3

Regulatie geslachtshormonen

START

= 

puberteit

Besturing van het hormonale systeem gebeurt door de hypothalamus via de hypofyse

Hypothalamus = regelcentrum

Hypofyse = centrale hormoonklier (= schakel tussen zenuwstelsel en hormoonstelsel)

De hypofyse bestaat uit een voorkwab en achterkwab die beide verschillende hormonen maken.

BINAS 89A

Twee beweringen:
1 Hormonen worden via het bloed vervoert
2 Hormonen geven signalen door, doordat ze op het celmembraan van sommige cellen passen
Welke bewering is juist?

1. alleen bewering 1
2. alleen bewering 2
3. beide zijn juist
4. beide zijn onjuist

FSH stimuleert de productie van zaadcellen in de teelballen.

LH stimuleert de vorming van testosteron in de teelballen.

Testosteron stimuleert de zaadcelproductie en regelt de vorming van secundaire geslachtskenmerken.

MAN

De rode pijlen met   -

 geven de negatieve terugkoppeling weer.

Testosteron remt dus de vorming van GnRH, FSH en LH.

Hierdoor wordt overproductie van testosteron voorkomen.

Van welk orgaan is deze
afbeelding een doorsnede
en welk hormoon wordt in
dit orgaan gemaakt?

1. zaadbuisje -testosteron
2. zaadleider - testosteron
3. zaadbuisje - FSH en LH
4. zaadleider - FSH en LH

BINAS 89C

Cellen van Leydig (interstitiële cellen) produceren testosteron oiv LH

Cellen van Sertoli zorgen voor vorming zaadcellen oiv testosteron en FSH

Cellen van de testis:

MAN

Wat kan dus een bijwerking/gevolg zijn van het inspuiten van anabole steroïden door een bodybuilder?

•  Verkleining testikels;
•  Borstvorming bij mannen (door de extra hoeveelheid testosteron wordt ook oestrogeen aangemaakt wat tot borstvorming leidt);
•  Impotentie en onvruchtbaarheid en vermindering zaadcellen
• Vergroting van prostaat met ouderdomskwalen met pijn bij plassen en zaadlozing als gevolg 

De hypofyse bestaat uit een voorkwab en achterkwab die beide verschillende hormonen maken.

BINAS 89A

Hormonale regulatie bij de VROUW

** de menstruatiecyclus**

FSH stimuleert de ontwikkeling en rijping van follikels in de eierstokken (ovaria).

FSH en LH stimuleren de follikels om oestrogenen te produceren.

Oestrogenen zijn vrouwelijke geslachtshormonen.

Oestrogenen zorgen voor de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken en maken het baarmoederslijmvlies dikker (klierrijker).

Dag 1-14 menstruatiecyclus

VROUW

Wanneer oestrogenen concentratie in het bloed boven een drempelwaarde komen, dan is er een positieve terugkoppeling.

Dan snelle toename van LH (en FSH) door de hypofyse.

Daardoor voltooiing meiose I en ovulatie !

Dag 1-14 menstruatiecyclus

VROUW

BINAS 86C

Welk hormoon kan, na kunstmatige toediening, het rijpen van meer eicellen tegelijk bevorderen?
(dit wordt bv. gedaan bij IVF)

1. FSH
2. LH
3. oestrogeen
4. progesteron

Na ovulatie blijft het gele lichaam achter.

Gele lichaam produceert nu oestrogenen en progesteron.

Progesteron stimuleert de groei en ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies.

Oestrogenen en progesteron remmen de hypothalamus en de hypofyse = negatieve terugkoppeling

Dag 14-28 menstruatiecyclus

VROUW

Na ovulatie blijft het gele lichaam achter.

Gele lichaam produceert nu oestrogenen en progesteron.

Progesteron stimuleert de groei en ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies.

Oestrogenen en progesteron remmen de hypothalamus en de hypofyse = negatieve terugkoppeling

Dag 14-28 menstruatiecyclus

Welk proces vindt plaats op tijdstip P?

1. bevruchting
2. menstruatie
3. ovulatie
4. afronding meiose II

Eicel leeft maar 24 uur ! Is er geen bevruchting (in de eileider) dan is er ook geen innestelling in het baarmoederslijmvlies en dus geen zwangerschap.

Bij uitblijven zwangerschap sterft het gele lichaam (10-14 dagen na ovulatie).

Als gele lichaam sterft, dan stopt de productie van progesteron.

Gevolg = menstruatie rond dag 28

Dag 14-28 menstruatiecyclus

Wanneer oestrogeen en progesteron daalt, dan valt de remming van hypothalamus en hypofyse weg.

Hypofyse maakt weer FSH en LH en dus weer rijping van de follikels.

Start nieuwe menstruatiecyclus

Dag 14-28 menstruatiecyclus

BINAS 86C

Welk hormoon houdt na de eisprong het baarmoederslijmvlies in stand?

1. oestrogeen
2. testosteron
3. progesteron
4. FSH of LH

Wat zijn de namen van
hormoon nummer 3 en 4?

1. 3 = FSH 4 = LH
2. 3 = LH 4 = progesteron
3. 3 = oestrogeen 4 = progesteron
4. 3 = FSH 4 = oestrogeen

Plaatje = schematische weergave van de
menstruatiecyclus.

Welk hormoon wordt door het ovarium
in fase M in relatieve grote hoeveelheden
aan het bloed afgegeven?

1. Oestrogeen
2. Progesteron
3. FSH
4. LH

4.3

Zwangerschap

Na ovulatie blijft het gele lichaam

nu bestaan !!!! doordat de eicel bevrucht wordt door de zaadcel.

Gele lichaam produceert nu (oestrogenen en) progesteron.

Progesteron stimuleert de groei en ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies.

Oestrogenen en progesteron remmen de hypothalamus en de hypofyse = negatieve terugkoppeling

Dag 14 menstruatiecyclus

Bevruchting vindt plaats in de eileider!

Innesteling embryo 6 dagen na ovulatie.

10-14 dagen na bevruchting produceert trofoblast/placenta het hormoon HCG.

Door HCG blijft het gele lichaam bestaan, dus nog steeds productie progesteron (en oestrogeen) door

het gele lichaam.

Na 3 maanden stopt de placenta met de

productie van HCG.

Gevolg? Gele lichaam sterft.

De placenta neemt de productie van progesteron (en ook oestrogenen) over.

Zwangerschapstesten berusten op het aantonen van een hormoon, dat alleen aan het begin van zwangerschap gemaakt wordt.
Welk hormoon is dat?

1. Progesteron
2. HCG
3. Oxytocine
4. Oestrogeen

FUNCTIES PROGESTERON = leerwerk !!!

1. Baarmoederslijmvlies blijft dik en klierrijk. Houdt zwangerschap in stand (zonder progesteron miskraam)
2. Er zijn GEEN ovulaties en menstruaties (door negatieve terugkoppeling hypothalamus en hypofyse).
3. Ontwikkeling van de melkklieren in de borsten

Welk hormoon hoort bij bewering 1 en welke bij bewering 2?

1. Dit hormoon houdt het baarmoederslijmvlies in stand na de eisprong.
2. Tot 3 maanden zwangerschap wordt dit hormoon door de placenta
afgegeven.

1. 1= HCG 2= oestrogeen
2. 1= oestrogeen 2= HCG
3. 1= HCG 2= progesteron
4. 1= progesteron 2= HCG

Waarop berust de werking van "de anticonceptie-pil" ter voorkoming van zwangerschap?

1. Op het niet innestelen van en bevruchte eicel.
2. Op het afstoten van het baarmoederslijmvlies met de eicel.
3. Op het niet meer rijpen van een follikel in het ovarium.
4. Op het doden van de eicel.

HUISWERK

Leer 4.3 en maak 1 t/m 9

+ zelf nakijken!