Les 5 Voedselweb

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Eten of gegeten worden

Lees 6.3 in je boek voor meer informatie

Vandaag

• Uitleg over de stof
  
  
• Opdracht Voedselweb maken 
    & volgende week inleveren
  
  
• Telt mee voor portfolio
   

Waar gaan we het over hebben?

• Fotosynthese
• Producenten, Consumenten & Reducenten
• Voedselketen & Voedselweb
• Voedselpiramide:
      - Piramide van aantallen
      - Piramide van gewicht

Voedsel

Indeling in de Biologie naar

welk type voedsel je eet:

1. Planteneters

2. Vleeseters

(3. Alleseters)

Kijk even goed naar dit plaatje,

wat zijn de vleeseters?

Termen

• Producenten
• Consumenten
• Reducenten

Consumenten van

de 1e, 2e, 3e orde.

(enz.)

De sprinkhaan is een...

1. Producent
2. Reducent
3. Consument

Rollen in een voedselketen

Producenten:

Planten (en algen) staan altijd onderaan een voedselketen.

Zij zijn in staat tot fotosynthese:

water + koolstofdioxide + zonlicht -> glucose + zuurstof

Producenten

Uit die glucose kan de plant allerlei andere stoffen maken om te groeien (vruchten, bloemen, bladeren, stengel). Hiervoor heeft hij ook mineralen uit de bodem nodig.

Je noemt de planten producenten.

Rollen in een voedselketen

Dieren eten de planten en gebruiken de stoffen die de planten hebben geproduceerd. 

Die dieren heten consumenten.

Ook dieren die dieren eten heten consumenten.

Consumenten

Je kunt de consumenten op volgorde in de voedselketen nummeren.

Producenten worden gegeten door consumenten van de eerste orde. Die worden gegeten door consumenten van de tweede orde, enz.

Welke rol heeft de leeuw in dit voedselweb?

Welke rol heeft de leeuw in dit voedselweb?

1. Consument van de 1e orde
2. Consument van de 2e orde
3. Consument van de 3e orde
4. Consument van de 4e orde

Rollen in een voedselketen

Dode planten en dieren worden gegeten door afvaleters (pissebedden, regenwormen, enz).

Dit zijn ook consumenten.

Rollen in een voedselketen

De laatste schakel wordt gevormd door de reducenten: de schimmels en bacteriën die het dode materiaal helemaal omzetten naar mineralen, water en koolstofdioxide.

Voedselketen en Voedselweb

Kever eet plantaardig materiaal en is dus een planteneter

De specht eet in deze voedselketen de kever, maar de specht eet ook noten en zaden en is daarom een alleseter.

De grote ransuil eet de specht en is een vleeseter

Verschil

Een voedselweb zijn

meerdere voedsel-

ketens die met el-

kaar samenhangen.

Voedselweb of voedselketen?

1. Voedselweb
2. Voedselketen

Producenten

Voedselketen

Reducenten

Voedselweb

Consumenten

Kringloop

De producenten, consumenten, afvaleters en reducenten vormen een kringloop. 

Nu gaan we zelf een voedselweb maken!

We starten samen, en daarna krijg je 10 minuten om zelf aan de slag te gaan. 

Vandaag

- Herhaling vorige week voedselweb

- Uitleg Piramides

- Aan de slag met de opdracht

- Duidelijkheid over cijfer deze periode

Vul in het schema van het voedselweb de volgende organismen op de juiste plaats in (zie afbeelding). 

bladluis 

buizerd 

konijn 

lieveheersbeestje 

merel 

planten 

Wat is de functie van de producenten?

1. Maken natuurlijk afval kleiner
2. Eten resten van consumenten
3. Produceren energierijke stoffen
4. Doen alleen aan verbranding

Consumenten

Afvaleters

Reducenten

Producenten

Waarom zijn er meer rupsen dan sperwers?

Waarom zijn er meer rupsen dan sperwers?

Voedselketens kun je organiseren op gewicht en aantal. Bij beiden verdelingen je dan een voedselpiramide. We hebben dus een voedselpiramide van aantallen en een voedselpiramide van gewicht.

Op de foto zie je een voedselpiramide van aantallen.

Voedselpiramide van aantallen

Een sperwer eet drie koolmezen per dag. 
Die koolmezen eten elk veel rupsen.

Dus... 

Voedselpiramide van gewicht

Welke beweringen over een voedselpiramide kloppen? (2 juiste antwoorden)

1. Een roofdier zit nooit onderaan de voedselpiramide.
2. Planteneters zitten nooit in de top van de voedselpiramide
3. In de basis van de voedselpiramide zitten meer dieren dan in de top.
4. Roofdieren worden zelf niet door andere dieren opgegeten

In de afbeelding staat een voedselpiramide afgebeeld. Is dit een piramide van biomassa of een piramide van aantallen? En bij welke groep kan het organisme in de top van de piramide (de havik) ingedeeld worden?

1. Het is een piramide van aantallen. Het organisme hoort bij de consumenten
2. Het is een piramide van aantallen. Het organisme hoort bij de producenten.
3. Het is een piramide van biomassa. Het organisme hoort bij de consumenten.
4. Het is een piramide van biomassa. Het organisme hoort bij de producenten.

De voedselpiramide in de afbeelding is een piramide van biomassa.
- de havik weegt 1 kg
- de koolmezen wegen bij elkaar 5 kg
- de rupsen wegen bij elkaar 10 kg
- de eik heeft blaadjes die gezamenlijk 100 kg wegen.
Welke bewering is dan juist?

1. Uit 1 kilo biomassa in koolmezen, wordt 1 kilo biomassa in de havik gevormd.
2. Uit 5 kilo biomassa in rupsen wordt 1 kilo biomassa in de havik gevormd.
3. Uit 10 kilo biomassa in rupsen wordt 5 kilo biomassa in koolmezen gevormd.
4. Uit 10 kilo biomassa in de eik wordt 5 kilo biomassa in de rupsen gevormd.

Lever je opdracht in!

Portfolio Tuinproject

- Het gehele portfolio telt voor 50% mee voor je rapportcijfer

- In je portfolio zit:
   - Onderzoeksposter  (ong. 50%)

   - Mindmaps Planten & Bodem

   - Opdr. Voedselweb

   - Opdr. Planten Determineren & Weet wat je eet

   - Opdr. ??? 

Portfolio Tuinproject

- Komt op Magister bij bronnen, zodra met collega's kortgesloten.

- Onderzoeksposter gaan we volgende week mee aan de slag!

- Volgende week woensdag

In lokaal: Opstart Uitleg Poster maken (20 min)

Daarna naar de tuin *en leerlingen online aan poster beginnen