Aaneenschrijven

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Vandaag 

• Aaneenschrijven
• Werken in studiemeter 

Jullie gaan niet weg voordat jullie.....

Aan elkaar of los?

Bedoel je één ding/persoon/begrip dan schrijf je één woord.

hottentottententententoonstelling

fietsventieldopje 

derdewereldland

jazzzangeres

langebaanzwemmer 

rodewijnglazen 

jongekaasschaaf

LET OP: Mijn spellingcontrole zet, terwijl ik dit typ, onder vier van deze woorden een rode streep. Een spellingcontrole weet helemaal niks van aan elkaar of los. 

Kijk goed wat je bedoelt!

Een lange afstandloper = een meter of twee

Een langeafstandloper loopt een marathon.

rodewijnglazen - een rodewijnglas: het glas is bedoeld voor rode wijn

rode wijnglazen - een rood wijnglas: het glas is rood

 Je zet een koppelteken.....

.... als je klinkers uit elkaar wilt houden die samen een eigen klank kunnen vormen:

• ou: radio-uitzending 
• oo: polo-overhemd
  
• eu: camouflage-uniform 
• ei: goede-ideeënhandelaar
  

Bij andere klinkerbotsingen mag je een koppelteken schrijven als je vindt dat dit duidelijker is.

  Je zet een koppelteken.....

als je een samenstelling maakt met een afkorting of teken:

• dvd-speler
• 230V-aansluiting
• tv-programma

Je zet een koppelteken.....

als je een samenkoppeling maakt: een vaste woordgroep met één betekenis:

een kant-en-klare oplossing, een vergeet-mij-nietje, het staakt-het-vuren

Zet je die in een samenstelling, dan geldt de normale regel -> aan elkaar:

een nek-aan-nekrace, een kat-en-muisspelletje

Je zet een koppelteken.....

Samenkoppeling: een vaste woordgroep met één betekenis. Voorbeelden zijn: kant-en-klare oplossing, vergeet-mij-nietje, staakt-het-vuren.

Wanneer je deze vaste woordgroepen in een nieuw woord gebruikt, schrijf je ze aan elkaar:  nek-aan-nekrace, kat-en-muisspelletje.

Dus: als je een vaste woordgroep met één betekenis in een nieuw woord (samenstelling) gebruikt, schrijf je het nieuwe woord aan elkaar.

Je zet een spatie.....

• als je een samenstelling maakt met een cijfer:
  

1 aprilgrap, 5 eurobiljet, 24 uursservice (maar: eenaprilgrap, vijfeurobiljet, vierentwintiguursservice)

• als je een samenstelling maakt met een naam:
  

Marco Borsatoliedje, Tweede Kamerlid, Johan Cruijffschaal

Er-, daar-, hier- en waar- schrijf je altijd aan elkaar.....

...met het voorzetsel dat erna komt.

 DUS: ernaast, daarvoor, hierlangs, waarboven

 óók als er dan nóg een voorzetsel komt: eropuit, hierbovenuit, daartegenaan, waaroverheen.

Let op:

Ik ga ervan uit dat je het nu snapt.

Kan ik daarvan uitgaan?

En nu.....

een dicteetje 

in stilte en voor jezelf

De antwoorden: 

competitie-element

vierogenprincipe

stagelopen

basiscommunicatie

sensitieve responsiviteit

pedagogische kwaliteit

A4-papier

gastouderopvang

begeleidingsbehoeften

AVG-wet

kinderparticipatie

empathisch vermogen

interactievaardigheden

hygiënisch werken

De opdracht

• Een advertentie schrijven voor een product 
• Drie samenstellingen die je zelf verzint
• Minimaal 50 woorden
• 10 minuten
• Individueel & in stilte
• Eerder klaar? Werk dan even verder aan je betoog.

Vervolg

• Zijn de woorden die jullie in de advertentie geschreven hebben samenstellingen? 
  
• Zijn de samenstellingen goed geschreven?
• 3 minuten de tijd
• Samen op fluisterstand

Het doel van de les behaald?

Aan het einde van de les weten wij wanneer we aaneenschrijven, wanneer we een koppelteken moeten plaatsen en wanneer we een spatie moeten zetten.