H5 par. 5.3.3. De Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Memo hm 2

H5 De tijd van regenten en vorsten

De Gouden Eeuw

par. 5.3.3. De Gouden Eeuw

Leerdoelen

7) Ik kan uitleggen hoe er in de 16e eeuw een nieuwe kijk op wetenschap was ontstaan.

8) Ik kan twee manieren van onderzoek benoemen die tot de wetenschappelijke revolutie leidden.

9) Ik kan aan de hand van een voorbeeld het nieuwe (revolutionaire) wetenschappelijke denken beschrijven.

Ken je de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.

Wetenschappelijke revolutie

oudheid > Natuurfilosofie oude Grieken. Geocentrisme (zon draait om aarde)

middeleeuwen > Bijbel en christendom steeds belangrijker. Aarde was de schepping van God.

16e eeuw > Nieuwe kijk op wetenschap tijdens de renaissance. Geleerden ....

• twijfelden of sommige kennis uit oude boeken wel klopte (humanisme).
• leerden door de ontdekkingsreizen over onbekende dieren, planten en volken.
• gingen steeds vaker zelf de natuur en het menselijk lichaam onderzoeken.

Tussen 1600 en 1700 zoveel wetenschappelijke ontdekkingen > leidde tot wetenschappelijke revolutie.

Wetenschappelijke revolutie

Twee belangrijke manieren van onderzoek:

Rationalisme: onderzoek op basis van redeneren en logica. 

Empirisme: : onderzoek op basis van observeren en experimenteren.

Uitkomsten van onderzoek leidden tot kennis over natuurwetten (= hoe de wereld in elkaar zit).

 

Wetenschappelijke revolutie

Galilei 

Bouwde een telescoop. Vond wetenschappelijk bewijs dat de aarde om de zon draait, heliocentrisme. 

Newton 

Combineerde rationalisme en empirisme. Ontdekte dat de aarde objecten naar beneden trekt met de zwaartekracht. 

Wanneer ontstond er een nieuwe kijk op de wetenschap?

1. 15e eeuw
2. 16e eeuw
3. 17e eeuw
4. 18e eeuw

Wat was niet een oorzaak voor de nieuwe kijk op wetenschap?

1. Zelf de natuur en het menselijk lichaam onderzoeken
2. Ontdekkingsreizen
3. De bijbel als uitgangspunt nemen voor wetenschap
4. Twijfel of sommige kennis uit oude boeken wel klopte

Welke twee manieren van onderzoek leidden tot de wetenschappelijke revolutie?

1. empirisme en renaissance
2. empirisme en rationalisme
3. positivisme en renaissance
4. positivisme en rationalisme

Wetenschappelijke revolutie

In de Republiek woonden in de 17e eeuw veel geleerden. Wetenschap bloeide op.

• 1575 Universiteit van Leiden opgericht.
• Geen censuur, wetenschappers waren vrij om theorieën en ideeën te publiceren. Nieuwe inzichten verspreidden zich snel.
• Veel buitenlandse geleerden trokken naar de Republiek.

Wetenschappelijke revolutie

Huygens 

Ontdekte dat licht uit golven bestaat. Vond de slingerklok uit. Ontwierp een telescoop en ontdekte bijvoorbeeld een maan bij de planeet Saturnus. Hield zich bezig met wis- en natuurkunde.

Van Leeuwenhoek 

Ontdekte micro-organismen door een zelfgemaakte microscoop te gebruiken, zoals zaadcellen en bacteriën. 

Wetenschappelijke revolutie

Spinoza

Ging twijfelen aan het geloof, bijvoorbeeld aan verhalen over wonderen in de Bijbel. 

Wonderen niet mogelijk, want voor alles moest een logische oorzaak in de natuur te vinden zijn.

Meeste geleerden vonden dat hun ontdekkingen een bewijs waren voor het bestaan van God.

Wat was geen oorzaak van de bloei van de wetenschap in de Republiek?

1. censuur
2. komst van buitenlandse geleerden
3. oprichting universiteit
4. tolerantie

Wie ontdekte dat de aarde om de zon draait en niet andersom?

1. Galileo
2. Huygens
3. Newton
4. Van Leeuwenhoek

Wie ontdekte micro-organismen door een zelfgemaakte microscoop te gebruiken?

1. Galileo
2. Huygens
3. Newton
4. Van Leeuwenhoek

De meeste geleerden in de Republiek geloofden niet meer in God.

1. waar
2. niet waar

Leerdoelen

7) Ik kan uitleggen hoe er in de 16e eeuw een nieuwe kijk op wetenschap was ontstaan.

8) Ik kan twee manieren van onderzoek benoemen die tot de wetenschappelijke revolutie leidden.

9) Ik kan aan de hand van een voorbeeld het nieuwe (revolutionaire) wetenschappelijke denken beschrijven.

Ken je de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.

Aan de slag

Wat? Zie whiteboard.

Hoe? Alleen 

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit? Dan bij je docent. 

Tijd? Tot het einde van de les. 

Klaar? Leer begrippen en jaartallen. Vraag docent.