H4 - DoD ET28 Rawls

• Filosofie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

H4 - DoD ET28 Rawls

Een staat waarin religie wel is toegestaan, maar enkel privézaak is.

Overal waar we als burger aanwezig zijn en met andere (ook onbekende) burgers te maken hebben.

Noem een van de drie manieren waarmee de lekenstaat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid oplost

Hoe verdedigt Cliteur zich tegen het bezwaar dat de lekenstaat vijandig is tegenover religie?

player.ntr.nl

is er op deze school van politieke autonomie?

Is er op je eigen school sprake van politieke autonomie?

Rawls: Je mag je levensovertuiging best tonen en die gebruiken in discussies als je het zo doet dat die ook voor andersdenkenden acceptabel is.

Hoe om te gaan met diversiteit in een democratie?

Cliteur: De publieke ruimte en de staat moeten neutraal zijn. Levensovertuigingen zijn dingen voor thuis, achter de voordeur.

Sandel: Niemand is neutraal dus laten we niet doen alsof dat wel zo is. Laat alle verschillen toe in discussies en debatten. Dat draagt bovendien bij gemeenschapszin.  

Aan de slag

Aan de slag

• Lees de inleiding bij 4.2
• Welk plaatje past het best bij rechtvaardigheid? 
• Welk plaatje past het best bij de lekenstaat?

Aan de slag

Aan de slag

• Lees de inleiding bij 4.2
• Welk plaatje past het best bij rechtvaardigheid? 
• Welk plaatje past het best bij de lekenstaat?

Aan de slag

Ik kan Rawls’ opvatting over politieke autonomie als oplossing voor de uitdaging van culturele diversiteit uitleggen en evalueren

ET28

Daarbij kan ik uitleggen: 

• de opvatting van Rawls dat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid niet door ethische autonomie kan worden opgelost, maar wel door politieke autonomie;
  
• de betekenis voor Rawls van het ‘feit van redelijk pluralisme’;
  
• ....

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

> Lees 4.2.1

ET28.1 de opvatting van Rawls dat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid niet door ethische autonomie kan worden opgelost, maar wel door politieke autonomie;

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Rawls tegen Cliteur:

• je kunt niet verwachten van religieuze mensen dat zij hun religieuze opvattingen privé houden in debat.
• Rawls: religieuze opvattingen mogen in de debat, zolang er vervolgens naar publieke redenen worden gezocht die voor iedereen toegankelijk zijn.

ET28.1 de opvatting van Rawls dat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid niet door ethische autonomie kan worden opgelost, maar wel door politieke autonomie;

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

"Ik ben voor een hoger minimumloon" 

(politieke opvatting)

solidariteit 

(publieke, redelijke waarde)

naastenliefde    broederschap    gelijkwaardigheid

     (christelijk)         (moslim)      (humanist/atheïst)

Lln zelf een voorbeeld laten geven.

evt verwijzen naar veil of ignorance

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Lees 4.2.1

Ethische autonomie: 

....

Politieke autonomie:

....

ET28.1 de opvatting van Rawls dat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid niet door ethische autonomie kan worden opgelost, maar wel door politieke autonomie;

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Ethische autonomie: 

Ethiek waarbij de mens zijn eigen waarden bepaalt op basis van rationaliteit. (niet je religie, maar jij bepaalt wat goed en slecht is)

Politieke autonomie:

....

ET28.1 de opvatting van Rawls dat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid niet door ethische autonomie kan worden opgelost, maar wel door politieke autonomie;

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Ethische autonomie: 

Ethiek waarbij de mens zijn eigen waarden bepaalt op basis van rationaliteit. (niet je religie, maar jij bepaalt wat goed en slecht is)

Politieke autonomie:

Alle mensen hebben het recht te leven zoals zij goed achten, ook als zij geloven in een god. 

ET28.1 de opvatting van Rawls dat de spanning tussen vrijheid en gelijkheid niet door ethische autonomie kan worden opgelost, maar wel door politieke autonomie;

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Politieke autonomie:

Alle mensen hebben het recht te leven zoals zij goed achten, ook als zij geloven in een god. 

ET 28.2 de betekenis voor Rawls van het ‘feit van redelijk pluralisme’;

Pluralisme: er zijn meerdere invullingen van het goede leven in een democratie (christelijk, islamitisch atheïstisch, socialistisch, etc.). 

Redelijk: besef dat mensen tot verschillende inzichten komen over wat waardevol is in het leven. 

Leidt tot..

feit van 

redelijk pluralisme

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

ET 28.2 de betekenis voor Rawls van het ‘feit van redelijk pluralisme’;

feit van redelijk pluralisme:

Het erkennen dat redelijke mensen in vrije omstandigheden tot andere inzichten komen over wat waardevol is in het leven.

"Ik ben christen, jij moslim, jij atheïst en dat is alledrie redelijk als zij accepteren dat er andere opvattingen bestaan dan die van hen."

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

1. "Mensen verschillen van mening over het bestaan van God."
2. "Er is slechts één ware God." 
3. "Religieuze mensen zijn dom."
4. "Je kunt niet zeker weten wat de juiste manier van leven en geloven is."

de betekenis voor Rawls van het ‘feit van redelijk pluralisme’;

Welke opvattingen passen niet onder het feit van redelijk pluralisme?

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Rawls: 

• religie kan ook redelijk zijn, moreel esperanto niet nodig
• politieke autonomie is het ideaal! (recht op vrije keuze)
• Enige eis: 'publieke redelijkheid' (religie in debat mag, als je maar komt tot opvattingen die acceptabel zijn onafhankelijk van je levensbeschouwing)

Bijvoorbeeld...4.2.2

Cliteur:

• Religie is niet redelijk, moreel esperanto is nodig
• Ethische autonomie is het ideaal! (eist dat mensen religie privé houden)

wb 4.2 vraag 3

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

"Ik ben voor een hoger minimumloon" 

(politieke opvatting)

solidariteit 

(publieke, redelijke waarde)

naastenliefde    broederschap    gelijkwaardigheid

     (christelijk)         (moslim)      (humanist/atheïst)

Lln zelf een voorbeeld laten geven.

evt verwijzen naar veil of ignorance

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

"Ik ben voor een hoger minimumloon" 

(politieke opvatting)

solidariteit 

(publieke, redelijke waarde)

naastenliefde    broederschap    gelijkwaardigheid

     (christelijk)         (moslim)      (humanist/atheïst)

Overlappende consensus

Lln zelf een voorbeeld laten geven.

evt verwijzen naar veil of ignorance

Aan de slag

ET28 Ik kan Rawls’ opvatting over politieke autonomie als oplossing voor de uitdaging van culturele diversiteit uitleggen en evalueren

ET28

Daarbij kan ik uitleggen: 

.....vervolg

• de opvatting van Rawls dat politieke autonomie een mogelijkheidsvoorwaarde is voor overlappende consensus;
  
• het verschil tussen modus vivendi (een manier van leven) en overlappende consensus;
• het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;
• de opvatting van Rawls dat, om instemming van iedere burger mogelijk te maken, in het publieke domein elke opvatting vertaald moet kunnen worden in publieke redenen.

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Overlappende consensus:

.....

Modus vivendi:

.....

ET28.3 + 28.4

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Overlappende consensus:

De instemming van elke burger (vanuit verschillende achtergronden) met bepaalde rechten en plichten die voor iedereen gelden.

(De sluier van onwetendheid kan hierbij helpen..)

Modus vivendi:

Als burgers een wet accepteren omdat ze weten dat ze een minderheid zijn en dus bepaalde aspecten van de wet moeten accepteren waar ze het eigenlijk mee oneens zijn. Culturen en religies leven langs elkaar heen.

ET28.3 + 28.4

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Overlappende consensus:

De instemming van elke burger (vanuit verschillende achtergronden) met bepaalde rechten en plichten die voor iedereen gelden.

 

ET28.3

De sluiter van onwetendheid kan hierbij helpen..

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

Is overlappende consensus mogelijk bij...

1. Vrijheid van godsdienst
2. Vaccinatieplicht 
3. Rookverbod

ET28.3 + 28.4

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

instemming met wet

publieke, redelijke waarde of redenen

    

Overlappende consensus

levensbeschouwing A 

levensbeschouwing B

levensbeschouwing C

vertaling

Lln zelf een voorbeeld laten geven.

evt verwijzen naar veil of ignorance

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

ET28.5 het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;

 Het doel van overlappende consensus geldt alleen voor wat Rawls de 'basisstructuur' van een samenleving noemt.

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

ET28.5 het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;

Basisstructuren: domeinen van de samenleving waar je elkaar noodzakelijk tegenkomt. Hier moeten regels gelden waar iedereen mee in kan stemmen.

Vrijwillige verbanden: domeinen van de samenleving waarvoor je kunt kiezen. Je maakt er vrijwillig deel van uit. Hier kunnen eigen regels worden bepaald, zolang ze:

• basisrechten respecteren
• niet in de weg staan dat kinderen opgroeien tot redelijke burgers 

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

ET28.5 het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;

Het onderscheid tussen basisstructuur en vrijwillig verband is van belang omdat:

• basisstructuren zorgen voor rechtvaardige behandeling, ongeacht je levensovertuiging, geslacht, seksuele voorkeur of afkomst

• vrijwillige verbanden maken diversiteit mogelijk. Zo worden levensovertuigingen niet weggedrukt in het privédomein.

Lees 4.2.1 en 4.2.2 - p.122 t/m 127
Beantwoord de volgende denkvragen:
1) Is er in Nederland meer sprake van modus vivendi of van overlappende consensus?

2) Is overlappende consensus altijd haalbaar? Kun je een voorbeeld geven waarbij dat moeilijk is? Beschrijf waar het probleem in zit.

Bij wie is er meer sprake van gelijkheid? Bij Cliteur of Rawls? Waarom?

1) een politieke partij

2) het onderwijs

3) een kerk, moskee of synagoge

4) een sportvereniging

5) een werkgever

6) een universiteit

7) de rechtbank

8) de zorg

Basisstructuur of vrijwillig verband?

ET28.5 het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;

Lees 4.2.1 en 4.2.2 - p.122 t/m 127
Beantwoord de volgende denkvragen:
1) Is er in Nederland meer sprake van modus vivendi of van overlappende consensus?

2) Is overlappende consensus altijd haalbaar? Kun je een voorbeeld geven waarbij dat moeilijk is? Beschrijf waar het probleem in zit.

Bij wie is er meer sprake van gelijkheid? Bij Cliteur of Rawls? Waarom?

1) een politieke partij

2) het onderwijs

3) een kerk, moskee of synagoge

4) een sportvereniging

5) een werkgever

6) een universiteit

7) de rechtbank

8) de zorg

Basisstructuur of vrijwillig verband?

ET28.5 het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;

1. vrijwillig verband
2. basisstructuur
3. vrijwillig verband
4. vrijwillig verband
5. basisstructuur
6. basisstructuur
7. basisstructuur
8. basisstructuur

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

ET28.5 het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;

Moeten we drillrap verbieden?

Zie deze examenopgave, vraag 20

Huiswerk

1. Lees 4.1.3 p.118 t/m 122 'Drie bezwaren tegen de lekenstaat'
2. Schrijf op welke van de drie bezwaren tegen de lekenstaat jij het sterkst vindt. Leg uit wat je vindt van Cliteurs antwoord daarop.  

ET28.5 het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;

Aan de slag

Ik kan Rawls’ opvatting over politieke autonomie als oplossing voor de uitdaging van culturele diversiteit uitleggen en evalueren

ET28

Daarbij kan ik uitleggen: 

• de opvatting van Rawls dat politieke autonomie een mogelijkheidsvoorwaarde is voor overlappende consensus;
  
• het verschil tussen modus vivendi (een manier van leven) en overlappende consensus;
• het belang dat Rawls hecht aan het onderscheid tussen de basisstructuur van de samenleving en de vrijwillige verbanden die burgers aangaan;
• de opvatting van Rawls dat, om instemming van iedere burger mogelijk te maken, in het publieke domein elke opvatting vertaald moet kunnen worden in publieke redenen.