Woordenschat les 3 Beeldspraak: metonymie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Lesplanning

* stillezen in je leesboek

* bespreken toets formuleren

* terugblik vorige les

* oefeningen

Lesdoel

Aan het eind van de 

les kan/weet ik:

* metonymie herkennen en begrijpen.

Bespreken toets

Beeldspraak

1. Vergelijking: Je zet twee dingen naast elkaar die op elkaar lijken (object en beeld) en je maakt gebruik van een verbindingswoord.

2. Metafoor: je gebruikt alleen het beeld. Het object wordt weggelaten.

3. Personificatie: een ding doet iets wat alleen een levend persoon kan.

Lesblad

In tweetallen maak je de startopdracht op het 2e lesblad. (Woordenschat H2)

Klaar? Lees de theorie die daaronder staat.

Metonymie

Je gebruikt een deel van het object (= beeld) dat te maken heeft met het object.

Voordat ik start, ga ik eerst de neuzen tellen.

Hiermee wordt bedoeld dat je de mensen / leerlingen gaat tellen. Iedereen heeft een neus. Je benoemt dus een deel van het object.

Voorbeelden metonymie

Er hangt bij hem een Rembrandt aan de muur. 

Nederlands houdt van kaas.

Geef mij nog maar een glaasje.

1. Je bedoelt het geheel, maar noemt het deel: 

(pars pro toto)

Die snor deelt de ene na de andere bekeuring uit!

2. Je bedoelt het deel, maar noemt het geheel: 

(totum pro parte)

Nederland heeft gelukkig van Frankrijk gewonnen!

3. Je bedoelt de personen die er zijn, maar noemt de plaats/ruimte. 

Na een corona-uitbraak moest de hele school in quarantaine.

4. Je bedoelt het voorwerp, maar noemt de maker: 

Ik heb thuis een originele Van Gogh aan de muur hangen.

5. Je bedoelt de persoon, maar noemt een eigenschap van iemand. 

Die krullenbol van Nederlands geeft ons dit jaar weer les.

6. Je bedoelt het voorwerp, maar noemt het materiaal: 

Het vriest flink, dus ik heb mijn ijzers alvast maar tevoorschijn gehaald.

7. Je bedoelt de inhoud, maar noemt het voorwerp: 

Zullen we een blikje kopen?

8. Je bedoelt een product of persoon, maar noemt de aardrijkskundige naam waar het vandaan komt: 

Mag ik een kilo Beemster?

Opdracht

Je maakt opdracht 1 individueel.

Antwoorden opdracht 1

1 snotneus; jong iemand die zich ten onrechte heel wat verbeeldt; (eigenlijk: kind dat zijn eigen neus nog niet kan schoonhouden)

2 de kleine lettertjes; de niet snel opgemerkte voorwaarden in een contract die voor de klant vaak negatief uitpakken

3 de pen; het schrijven

4 een zakje; een portie friet

5 de klok; de tijd

6 rood; een rood licht

7 de vijf; een hand; de hand

8 Nikes; hardloopschoenen van het merk Nike

Opdracht

Lees tekst 1 op je lesblad. Samen met je buurman of -vrouw maak je opdracht 3.

Klaar? Maak samen opdracht 4