Module 8 - les 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Wat gaan we doen?

• Dossiers terug
• Bespreken leerdoelen 20 t/m 27
• Literatuur in de jaren 70 en 80
• Uitwerken leerdoelen 28 t/m 40

Module 8 - jaren 70 en 80

Andere Tijden - jaren 80

Leerdoel 20 t/m 27

Module 8 - jaren 70 en 80

Literaire ontwikkelingen

Realisme

Veel verhalen en romans waren varianten van het realisme -> herkenbare beschrijving van de werkelijkheid

Ironisch realisme vs. psychologisch realisme

ironisch realisme	psychologisch realisme
leesbare teksten	serieus bedoeld
gebruik van ironie	geen ironie
geen reflectie/zingeving	nadruk op innerlijke ontwikkeling
gewone, alledaagse werd benadrukt	herkenbare situaties en uitvoerige beschrijving innerlijk, zodat lezer zich in kan leven
jeugdsentiment, weemoed, melancholie	betrouwbare beschrijving werkelijkheid
korte verhalen/romans

Hernieuwd modernisme

Een heel ander standpunt over literatuur werd ingenomen door schrijvers die zich richtten op de traditie van het modernisme: het hernieuwd modernisme. 

Kenmerken van deze teksten:

-doordachte structuur

-filosofische onderwerpen: verschil tussen waan en werkelijkheid is onduidelijk

-nadruk op de verteller die orde tracht te scheppen in de chaos -> reconstructie van de werkelijkheid

Hernieuwd modernisme

Hernieuwd modernisme is een reactie op de vervlakking van de maatschappij waarin steeds meer om amusement en materialisme leek te draaien.

Schrijvers als:

Frans Kellendonk met ‘Mystiek lichaam’(1986) 

Doeschka Meijsing met ‘Robinson’ (1976) 

A.F.Th. Van der Heijden met ‘De tandeloze tijd’(1983)

Politiek en feminisme

In veel verhalen en romans ontbrak een duidelijke maatschappelijke betrokkenheid. De personages waren vooral met zichzelf bezig.

Een aantal schrijvers vormden hier een uitzondering op: Renate Dorrestein en Anja Meulenbelt zijn in verband te brengen met het feminisme.

Kenmerkend voor Dorrestein: maatschappelijke onderwerpen worden gekoppeld aan grillige fantasie (Buitenstaanders).

Postmodernistische literatuur

Vanaf de jaren 70 en 80 komen ook postmodernistische kenmerken voor in de Nederlandse literatuur. Binnen het postmodernisme overleeft de overtuiging dat 'alles al een keer is gedaan', originaliteit is niet mogelijk.

Postmodernistische literatuur

Kenmerken:

-Het wegvallen van de grenzen tussen fictie en werkelijkheid, heden en verleden, kunst en kitsch.

-De chronologie is onduidelijk en moeilijk te reconstrueren.

-Er is weinig ruimte voor persoonlijke visie en originaliteit.

-De werkelijkheid bestaat niet: de aanwezige verteller wijst jou als lezer erop dat het verhaal slechts fictie is. 

-De teksten bevatten veel intertekstualiteit.

Huiswerk vrijdag 29/11

-Lezen Laagland blz 303 t/m 309

-Doornemen ppt dia 12 t/m 25

-Uitwerken leerdoel 28 t/m 40