paragraaf 4.3 Leven onder terreur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2,3

Jodenvervolging

Leerdoel

Aan het einde van deze les kunnen jullie de vier fasen van de jodenvervolging benoemen.

Aan het einde van deze les kunnen jullie vertellen hoe het leven van de joden eruit zag tijdens de Tweede Wereldoorlog. 

Wat weet jij eigenlijk van
de Jodenvervolging?

Antisemitisme

Hoewel het, officieel, haat richting alle Semitisch sprekende volken betekent,

wordt het eigenlijk alleen gebruikt als ander woord voor Jodenhaat

Antisemitisme bestaat al duizenden jaren...

Waarom haat richting Joden?

Dat is niet zo heel eenvoudig:

er is namelijk niet één verklaring voor 

antisemitisme door de geschiedenis heen.

Wereldcrisis vanaf 1929

De grote armoede onder grote groepen van de bevolking 

wordt ook gebruikt om Joden tot zondebok maken:

"Wij zijn werkloos, zij hebben de mooie baantjes!"

Hitler wordt kanselier januari 1933

Hitler speelt in op deze gevoelens bij delen van de bevolking,

o.a. door steeds te benadrukken dat de economische crisis  

én het verlies van de oorlog de schuld is van Joden en Communisten

Waarom was er een haat tegen de joden?

Wat is een ander woord voor antisemitisme?

Fase 1

Pesten en vernederen

Fase 1

Pesten en vernederen

Wat zag jij op deze foto?

Neurenberger Rassenwetten

1935

• Deze wetten moeten de rechten voor Joden sterk beperken, met als doel dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken.
  
• Zo mogen Joden geen Duitser meer zijn, of trouwen met een Duitse burger.
  
• Deze wetten zijn ook bedoeld om het Arische ras, 'zuiver te houden'
  

Waarom zou Hitler de Neurenberg rassenwetten hebben ingevoerd?

Kristallnacht 9 november 1938

Na een vlammende radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.

De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.

Wat wilden de Nazi's bereiken met de Neurenberg Rassenwet.

1. Zuiver ras
2. Joden vrijwillig weg
3. Duitsers vrijwillig weg
4. Weten wie joods is en wie niet

Wanneer was de kristallnacht?

1. 11 december 1936
2. 10 november 1937
3. 9 november 1938
4. 12 december 1939

Fase 2

Uitsluiten

De Nazi's willen de Joden steeds meer uitsluiten 

van het openbare leven in Duitsland

Spullen kopen in Joodse winkels? 

Dat doet een échte Duitser niet!

Door propaganda, zoals in de afschuwelijke film De Eeuwige Jood of via hun eigen krant Der Stürmer...

...slagen de Nazi's erin, het Duitse volk te hersenspoelen: Joden moet je uitsluiten!

Op welke manier werden joden als slechte mensen gezien?

Wie was de rechterhand van Adolf Hitler en zorgde voor veel media publiciteit?

Wat weet je nog over de vorige les?

Fase 3

Getto’s

(naam komt uit de Middeleeuwen: 

Joodse wijk in Venetië)

In de ghetto's was het leven zwaar: 

er was te weinig woonruimte voor de 

duizenden joden die er moesten leven.

Een ander probleem in de ghetto's

was de beperkte hoeveelheid voedsel.

Veel mensen stierven aan ondervoeding

Binnen de ghetto's zag je zelden Duitse soldaten:

de meeste taken (bijv. distributie van voedsel)

waren in handen van de Joodse Raad.

Maar als er wél Duitse soldaten kwamen, dan wist je dat het mis was...

...zoals het neerslaan van een opstand in het ghetto van Warschau

Of als delen van het ghetto moeten worden ontruimd,

omdat Joden naar concentratiekampen moeten.

...zoals het neerslaan van een opstand in het ghetto van Warschau

Of omdat delen van het ghetto moeten worden ontruimd,

omdat Joden naar concentratiekampen moeten.

Voor de Duitsers zijn concentratiekampen veel 'overzichtelijker' 

en 'effectiever' om het 'Joodse probleem' op te lossen.

Waar in ghetto's nog manieren worden gevonden om te verstoppen 

voor de Duitsers, is dat in de kampen vrijwel onmogelijk.

Waarschuwing!

De beelden in dit deel van deze les,

kunnen als schokkend worden ervaren.

Fase 4a

Uitroeiing van de Joden

Het vermoorden van Joden begint al vroeg in de oorlog,

al gaat dit in eerste instantie nog niet systematisch.

Veel executies gebeuren door de SS-Einsatzgruppen.

Fase 4b

Systematische uitroeiing van de Joden:

Endlösung (=eindoplossing)

Het is een vage foto, maar dit was het eerste bewijs dat de gaskamers bestonden. 

!

Een in het geheim door het verzet gemaakte foto van 

vrouwen die naar een gaskamer lopen

• Voor de Duitsers zijn concentratiekampen veel 'overzichtelijker' en 'effectiever' om het 'Joodse probleem' op te lossen.
• Waar in ghetto's nog manieren worden gevonden om te verstoppen voor de Duitsers, is dat in de kampen vrijwel onmogelijk.

Kun jij een paar concentratiekampen noemen?