15.2 Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H15.2 Populaties

Herten in de oostvaardersplassen

Populatiedynamiek

Doel 15.2

• Je leert de eilandtheorie en zijn toepassing
  
• Je leert welke effecten invloed hebben op de genetische diversiteit van een populatie (flessenhals en founder effect)

Eilandtheorie

Beschrijft de biodiversiteit in relatie tot de grootte van een eiland (of een ander geïsoleerd ecosysteem) en de afstand tot het vaste land (of tot andere ecosystemen).

BINAS 93C

Eilandtheorie

Grootte van het eiland beïnvloedt de snelheid van uitsterven.

Klein eiland: veel concurrentie -> soorten sterven sneller uit.

Groot eiland: minder concurrentie -> soorten sterven minder snel uit.

Uitsterven = Groene lijnen in de grafiek.

Eilandtheorie

Afstand van het eiland tot het vaste land (bron van migratie)

Dichtbij: veel migratie 

Ver weg: weinig migratie 

Meer bij groot eiland dan bij klein eiland door meer beschikbare niches.

Migratie = Rode lijnen in de grafiek.

Eilandtheorie

Dynamisch evenwicht: het punt waarop de immigratie gelijk is aan de snelheid van uitsterven.

Let op: de biodiversiteit blijft gelijk. Er verdwijnen wel soorten maar die worden vervangen door nieuwe.

Bij kolonisatie van 2 even grote eilanden, leeft het grootste aantal soorten op het eiland

1. dichtbij het vaste land
2. ver van het vaste land

Bij kolonisatie van 2 eilanden even ver van het vaste land, leeft het grootste aantal soorten

1. op het kleinste eiland
2. op het grootste eiland

Populaties en genetische diversiteit

Door genetic drift kan de genetische diversiteit van een populatie veranderen. Twee bijzondere vormen zijn:

• Flessenhals effect
• Founder effect

Genetic drift

In een kleine populatie veranderen de allelfrequenties door toeval. Er is geen sprake van natuurlijke of seksuele selectie.

Voorbeeld: 500x een munt gooien, 5 keer een munt gooien. Hoe groot is de kans op kop/munt?

Flessenhals effect

Door een catastrofe wordt een deel van de populatie gedood. De genetische variatie na de catastrofe is kleiner dan die van de oorspronkelijke populatie. 

Dus is de kans op genetic drift groter.

Founder effect

Een kleine groep uit een populatie emigreert en sticht een nieuwe populatie.

De genetische variatie van de nieuwe populatie is kleiner dan die van de oorspronkelijke populatie.

Dus is de kans op genetic drift groter.

Verschil met natuurlijke 

Verschil met natuurlijke selectie

Natuurlijke selectie is niet gebaseerd op toeval maar op een verschil in fitness.

Founder effect/ flessenhals effect zijn gebaseerd op toeval en leiden tot een afname van genetische variatie.

Doel 15.2

• Je leert de eilandtheorie en zijn toepassing
  
• Je leert welke effecten invloed hebben op de genetische diversiteit van een populatie