Les 1

• Methodiek
• MBO
• Studiejaar 1

Wat is observeren?

Observeren is het doelgericht verzamelen van informatie door middel van het gebruik van de zintuigen.

Leg uit wat observeren is en waarom het belangrijk is om te leren.

Wat weet jij al over observeren, het observatie stappenplan en manieren van observeren en registreren en rapporteren?

Waarom observeren?

Observeren kan helpen bij het identificeren van problemen en het vinden van oplossingen.

Leg uit waarom observeren belangrijk is. Geef voorbeelden van hoe het kan helpen.

Manieren van observeren

Er zijn verschillende manieren van observeren, waaronder participerend, niet-participerend, open en gestructureerd observeren.

Beschrijf de verschillende manieren van observeren en geef voorbeelden van wanneer elke methode het meest effectief is.

Hoe verloopt het waarnemingsproces?

Prikkel--> Gewaarwording --> verwerking

--> waarneming.

Waarneming

Zintuig 

zien 

Neus

Horen

Voelen en tasten

Tong

Ruiken

Proeven

Ogen 

Oren

De huid en het lichaam

Welke van deze 3 is géén waarnemingsfout?

1. Identieke waarnemen
2. Verschillend waarnemen
3. Onvolledig waarnemen
4. Onjuist waarnemen

Objectief observeren is dat je opzettelijk en bewust waarneemt en je richt je op een bepaald doel.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is subjectief observeren?

Je neemt gedachten, gevoelens en meningen mee in de observatie. Je geeft er een eigen interpretatie aan (=betekenis) aan​

Wat is stap 5 van het stappenplan observeren?

1. Hulpmiddelen kiezen
2. Schrijf de vraagstelling op
3. Rapporteer
4. Voer de observatie uit

Stap 1 Aanleiding van observatie​

Stap 2 Schrijf de achtergrondgegevens op​

Stap 3 Schrijf de vraagstelling op​

Stap 4 Kies de observatiemethode en de hulpmiddelen​

Stap 5 Voer de observatie uit​

Stap 6 Orden de gegevens​

Stap 7 Geef antwoord op de vraagstelling​

Stap 8 Rapporteer​

Bij observeren zijn meningen en gedachten .....

1. Objectief
2. Subjectief

Bij stap 4 van het stappenplan ga je een observatie methode kiezen. In deze stap leg je vast hoe je gaat observeren. Welke methode pas je toe wanneer je het gedrag beschrijft.

KWALITATIEF:​

Je beschrijft het gedrag.

KWANTITATIEF:​

Gedragsinterval: je brengt in beeld hoe VAAK of hoe LANG bepaald gedrag voorkomt met behulp van een observatielijst. 

 ​

Tijdsinterval: Aantal minuten per hele uur observeren in de ochtend. 

Wat is het verschil tussen een
gesloten - en een open observatie?

Een open observatie is een kwalitatieve observatie. Je schrijft alles (wat je ziet aan gedrag) op. ​

Een gesloten observatie is een kwantitatieve observatie. Het doel staat vast en ook het gedrag waarop de observatie gericht is. 

Spel aan Huis is een preventief programma voor gezinnen met kinderen in de leeftijd van 1,5 t/m 7 jaar. De spelbegeleiding vindt plaats in de thuissituatie. Een medewerker van Spel aan Huis komt bij Eva thuis om samen te spelen. Om Eva te observeren spelen ze de eerste drie afspraken samen verschillende spellen. Hoe wordt deze vorm van observeren genoemd?

1. Niet-participerend observeren
2. Participerend observeren

Gedrag wordt beïnvloed door een stimulus en door een respons.

1. Waar
2. Niet waar

Stimulus is dat wat eraan voorafgaat en respons/consequentie dat wat erop volgt. 

Je let niet alleen op het gedrag maar ook wat eraan voorafgaat en wat erop volgt. 

Objectief waarnemen is erg moeilijk. Welke factoren beïnvloeden jou als observator?
(Denk aan situaties/personen)

- Kenmerken en de uitstraling van personen v.b. aantrekkelijk/onaantrekkelijke uitstraling 

Op welke twee manieren kan jij je observatie betrouwbaar registreren?

1. Specifiek gedrag d.m.v. een observatieformulier v.b. kind-volgsysteem. Nadeel: je kan alleen het gedrag benoemen en geen mogelijkheid omgevingsfactoren te beschrijven en 

2. Breder beeld d.m.v. een beschrijvende registratiemethode. Nadeel: tijdrovend en minder betrouwbaar. 

Een betrouwbare registratie moet aan drie eisen voldoen, namelijk: valide, betrouwbaar en objectief. Wanneer is een observatie valide, betrouwbaar en objectief?

Valide: observatie vanuit de vraagstelling en bevat alleen gegevens die met de vraagstelling te maken hebben. 

Betrouwbaar: alleen waarneembaar gedrag en geen interpretaties. 

Objectief: registreer alleen concreet waarneembaar gedrag (zonder een oordeel). 

Op basis van de conclusies uit de observatie schrijf je een .......

Handelingsplan en/of plan van aanpak. 

Aan welke inhoudseisen moet een
observatieverslag voldoen?

- Persoonlijke gegevens en  achtergrondinformatie van de geobserveerde.

-  aanleiding en doel van de observatie 

- de observatie zelf: de feitelijke resultaten en de interpretatie van de resultaten (analyse)

-conclusie 

-aanbeveling/advies

Woordweb

Maak een woordweb met de termen die je hebt geleerd over observeren, manieren van observeren, het observatie stappenplan en registreren en rapporteren.

Laat de studenten de termen die ze hebben geleerd over observeren, manieren van observeren, het observatie stappenplan en registreren en rapporteren opschrijven en maak vervolgens een woordweb op het bord. Vraag studenten om bij te dragen aan het woordweb en vul het aan waar nodig.

Takeaway

Observeren is het verzamelen van informatie door middel van het gebruik van de zintuigen. 

Er zijn verschillende manieren van observeren, waaronder participerend, niet-participerend, open en verborgen observeren. 

Het observatie stappenplan bestaat uit zeven stappen.

Vat de belangrijkste leerpunten van de les samen.

Einde les

Bedankt voor het meedoen aan deze les over observeren, manieren van observeren, het observatie stappenplan en registreren en rapporteren.

Volgende week: gaan we observeren bij de Baak! 

de les start in het lokaal

Bedank de studenten voor hun deelname en moedig hen aan om verder te oefenen met observeren en registreren.