3M Taalverzorging (les 4)

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Start geen nieuwe vergadering

Welkom bij het vak Nederlands!

Wat gaan we doen?

● Terugblik op Taalverzorging H1,H2,H3&H4

● Taalverzorging H5

● Aan de slag

● Huiswerk 

● Afsluiting

We gaan zo starten: zorg dat je het leesboek voor je hebt.

Leg je spullen (lesboek Nederlands, lesschrift, laptop en etui) op tafel.

Telefoon in de telefoontas.

P4 Taalverzorging (340)

- Grammatica zinsdelen
- Grammatica woordsoorten
- Spelling
- Formuleren

Toets Taalverzorging (340)

Het correct toepassen van de behandelde onderdelen van Taalverzorging H1 t/m H6 in een gerichte opdracht zoals het schrijven van een brief. 

Afgelopen lessen:
H1 & H2 Taalverzorging

Grammatica zinsdelen:

- Ik kan zinnen in zinsdelen verdelen en deze zinsdelen benoemen. (pv, ow, wg, lv, mv & bwb)

Formuleren:
- Ik kan voegwoorden gebruiken om samengestelde zinnen te maken. 

Spelling:
- Ik kan hoofdletters, punten,  komma's en vraagtekens gebruiken. 
- Ik kan hoofdletters, dubbele punten en aanhalingstekens in citaten gebruiken.  
- Ik kan de persoonsvormen in samengestelde zinnen goed spellen. 

Afgelopen lessen:
H3 & H4 Taalverzorging

Grammatica woordsoorten:

- Ik kan werkwoorden, zelfstandige naamwoorden, (stoffelijke) bijvoeglijke naamwoorden, lidwoorden, voorzetsels en voegwoorden benoemen. 

Formuleren:
- Ik kan verwijswoorden op een goede manier gebruiken.

Spelling:
- Ik kan voltooide en onvoltooide deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord goed spellen.  
- Ik kan meervouden die eindigen op -en, -s -ee en -ie goed spellen. 
-

Waar wil je nog extra uitleg over?

CHECK SPULLEN

H5 Taalverzorging: verkleinwoorden

Doel: 

- Je kan verkleinwoorden goed spellen.
- Je kan afkortingen goed spellen.

Verkleinwoorden

• Je schrijft een apostrof bij een verkleinwoord als het woord eindigt op -y. 

       Bijvoorbeeld --> baby'tje 

• Verkleinwoorden van cijfer- of letterwoorden krijgen ook een apostrof.

       Bijvoorbeeld: A4 - A4'tje / tv - tv'tje

Rechts zie je de verkleinwoorden.

Kijk goed naar de lidwoorden. Wat zie je?

Dus de basisregel is: het woord eindigt op -je

De tweede regel is: het woord heeft het lidwoord 'het'.

Meervoud

cafés

auto's

taxi's

baby's

displays

bureaus

Verkleinwoorden

cafeetje

autootje

taxietje

baby'tje

displaytje

bureautje

Tip van de dag!

Twijfel je over een verkleinwoord?
Neem een voorbeeldwoord in je hoofd met dezelfde laatste letter of klank!

Verkleinwoord van cranberry??
Baby eindigt ook met y en dat wordt baby'tje. 

Dus: cranberry'tje!

Afkortingen

AFKORTINGEN

Afkortingen van bedrijven, organisaties en landen:
-> je gebruikt HOOFDLETTERS

Zoals: VVD, BMW, PSV 

AFKORTINGEN

* met kleine letters en punten: afkortingen waarvan je de woorden volledig uitspreekt:

a.u.b ( alstublieft

bijv ( bijvoorbeeld)

i.p.v ( in plaats van 

AFKORTINGEN

zonder punten:  -> woorden waarbij je alleen de letters uitspreekt

ov

pin

cv 

AFKORTINGEN

de meeste andere afkortingen schrijf je met kleine letters zonder punten

havo,

mavo,

vmbo 

SAMENSTELLINGEN

Doel: Je kan samenstellingen met en zonder tussenletters goed spellen. 

SAMENSTELLINGEN

3 soorten tussenletters in een samenstelling:

- tussenletters -en-
- tussenletter -e-
- tussenletter -s-

Je schrijft dus de tussenletter -(e)n-:

Als het eerste deel van de samenstelling een znw is dat alleen meervoud op -n of -en heeft.

roos - rozen = rozenstruik

eend - eenden = eendenkooi

getuige - getuigen = getuigenverklaring

NAKIJKEN

Klaar met nakijken? 

Taalverzorging H6, vanaf blz. 170, opdracht 1 t/m 4

antwoorden opdr. 3,4,5

opdr3: paardensport, zonnepaneel, machinekamer, jongeman, sterrenhemel, personenbus

opdr4: openingsshow, betonsteen, bakkerszaak, verkeerscentrale, eetkamerstoel, geluidssignaal

opdr5: tentenkamp, voorjaarsstorm, maneschijn, blauweregen, gitaarsolo, plantenkas

antwoorden opdr.8

1. wordt verwarmd, 

2. wil, verboden

3. bevestigd, verlichtte

4. belooft, beloont

5. verplichte  , werd, gewaardeerd 

6. begeleid, gesurft 

Aan de slag 

Maak Taalverzorging H5, vanaf blz. 144, opdracht 8

Klaar?

Maak Taalverzorging H6, vanaf blz. 170, opdracht 1 t/m 4
Maak Taalverzorging H6, vanaf blz. 172, opdracht 1 t/m 5

Huiswerk & afsluiting

HW: maandag 15-5

Maak:
- Taalverzorging H6, vanaf blz. 170, opdracht 1 t/m 4
- Taalverzorging H6, vanaf blz. 172, opdracht 1 t/m 5

'Voordat de tandenborstel werd uitgevonden, poetsten mensen hun tanden met zand, zout of gemalen krijt.'
Noteer de persoonsvormen en de onderwerpen.

'In 1973 is de eerste mobiele telefoon geproduceerd en dit apparaat had het formaat van een baksteen.'
Noteer de persoonsvormen en de onderwerpen.

Maak de zin correct af:
'Dinosauriërs zijn uitgestorven, doordat....'

1. een meteoriet op de aarde viel.
2. een meteoriet viel op de aarde.

Maak de zin correct af:
'Vincent van Gogh is nu beroemd, maar....'

1. hij was tijdens zijn leven niet zo succesvol.
2. was hij tijdens zijn leven niet zo succesvol.

Maak de zin correct af:
'Opa praat graag over vroeger, want....'

1. was alles toen beter.
2. alles was toen beter.

Maak de zin correct af:
'Isra woonde in Syrië, totdat....'

1. zij is als zesjarige naar Nederland gevlucht.
2. zij als zesjarige naar Nederland is gevlucht.

Persoonsvormen in samengestelde zinnen

Je hebt geleerd dat in samengestelde zinnen meer dan één persoonsvorm staat. Om de werkwoorden goed te kunnen spellen moet je eerst ontdekken welke werkwoorden in een samengestelde zin persoonsvorm zijn. Dat doe je zo:

Kijk of de werkwoorden van tijd kunnen veranderen. De werkwoorden die van tijd kunnen veranderen, zijn persoonsvormen.

Bijvoorbeeld:

– Mijn oom (vertellen) over de oldtimer die hij (hebben) (besturen).

– Mijn oom vertelt (pvtt) over de oldtimer die hij heeft (pvtt) bestuurd (vd).

Persoonsvormen in samengestelde zinnen

Zo spel je persoonsvormen goed

Kijk of je de tegenwoordige tijd of de verleden tijd moet gebruiken.

Vaak kun je aan de zin zien welke tijd je moet gebruiken.
Bijvoorbeeld:

– Toen Sem gisteren het verhaal (vertellen), (lachen) zijn klasgenoten.

Aan de woorden ‘toen’ en ‘gisteren’ zie je dat je de verleden tijd moet gebruiken.

Persoonsvormen in samengestelde zinnen

Zo spel je persoonsvormen goed.

Zoek de onderwerpen.
Bijvoorbeeld:

– Toen Sem (enkelvoud) gisteren het verhaal (vertellen), (lachen) zijn klasgenoten (meervoud).

Vul de juiste vorm van het werkwoord in.

Bepaal hoe je het werkwoord moet schrijven. Je kunt daarvoor het schema gebruiken.

– Toen Sem gisteren het verhaal vertelde, lachten zijn klasgenoten.