H5 TV verkleinwoorden en afkortingen , deel 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

H5 taalverzorging 

verkleinwoorden en afkortingen 

Vandaag: 

- uitleg verkleinwoorden en afkortingen 

- opdracht

verkleinwoorden

• Je schrijft een apostrof bij een verkleinwoord als het woord eindigt op -y. 

       Bijvoorbeeld --> baby'tje 

• Verkleinwoorden van cijfer- of letterwoorden krijgen ook een apostrof.

       Bijvoorbeeld: A4 - A4'tje / tv - tv'tje

Rechts zie je de verkleinwoorden.

Kijk goed naar de lidwoorden. Wat zie je?

Dus de basisregel is: het woord eindigt op -je

De tweede regel is: het woord heeft het lidwoord 'het'.

Meervoud

cafés

auto's

taxi's

baby's

displays

bureaus

Verkleinwoorden

cafeetje

autootje

taxietje

baby'tje

displaytje

bureautje

Tip van de dag!

Twijfel je over een verkleinwoord?
Neem een voorbeeldwoord in je hoofd met dezelfde laatste letter of klank!

Verkleinwoord van cranberry??
Baby eindigt ook met y en dat wordt baby'tje. 

Dus: cranberry'tje!

Afkortingen

Afkortingen 1

Afkortingen van bedrijven, organisaties en landen: HOOFDLETTERS

VVD, BMW, PSV 

Afkortingen 2

* met kleine letters en punten: afkortingen waarvan je de woorden volledig uitspreekt:

a.u.b. ( alstublieft

bijv. ( bijvoorbeeld)

i.p.v. ( in plaats van 

Afkortingen 3

zonder punten:  -> woorden waarbij je alleen de letters uitspreekt

ov

pin

cv 

Overig

De meeste andere afkortingen schrijf je met kleine letters zonder punten

havo,

mavo,

vmbo 

verkleinwoord van album

1. albumtje
2. albumje
3. albumpje

verkleinwoord van jongen

1. jongentje
2. jongetje
3. jongenkje

verkleinwoord van baby

1. babytje
2. babietje
3. baby'tje

afkorting voor
in combinatie met

1. icm
2. i.c.m.
3. ICM

Maak nu:

H5 taalverzorging spelling, verkleinwoorden en afkortingen

opdracht:

S 1 t/m 5 en 8 ONLINE

 TV spelling tussenletters

Tussenletters in samenstellingen

een samenstelling: twee of meer bestaande woorden aan elkaar plakken. Samen vormen ze een nieuw woord.

samenstellingen

De woorden in een samenstelling kun je vaak gewoon aan elkaar vast schrijven. 

Maar, soms moet je tussenletters gebruiken om een goede samenstelling te maken. 

Tussenletter in samenstellingen

3 soorten tussenletters:

Tussenletters –en
Tussenletter –e-
Tussenletter –s-

Tussenletters -en-

• Als het eerste woord alleen een meervoud heeft op -en, gebruik je -en- als tussenletters.
• Bananendoos
• Schoenenwinkel
• Kippensoep

Tussenletters -e-

• Als het eerste woord een meervoud met -s en met -en heeft, gebruik je ook -e- als tussenletters.
• groenten
• groentes
• DUS:
• groentesoep
• groenteboer

Tussenletters -e-

• Als het eerste woord een meervoud met -s heeft, gebruik je -e- als tussenletters.
• garage
• garages
• DUS:
• garagedeur
• garagebedrijf

Tussenletters -e-

• Als het eerste woord iets is waarvan er maar één is/bestaat, gebruik je ook -e- als tussenletters. Bijvoorbeeld:
• zon
• maan
• DUS:
• zonnebril, zonnebrandcrème, zonnescherm
• maneschijn 

Tussenletters -e-

• Als het eerste woord een versterkende betekenis heeft, gebruik je ook -e- als tussenletters.
• apetrots
• reuzesterk
• 
  
• Als het eerste woord géén zelfstandig naamwoord is, gebruik je ook -e- als tussenletters:
• lachebek, want lach is hier een vorm van het werkwoord lachen. 
• 
  

Tussenletters -s-

• Als je de -s- hoort in de samenstelling, schrijf je de tussenletter -s-
• beroepsvoetballer, lievelingskleur
• 
  
• Vervang het 2e woord met iets anders, als dat woord al met een s- begint:
• varkensstal, want het is ook varkensvlees. 

• stationschef, want het is ook stationshal. 

Wat is een samenstelling

1. 2 woorden, waar 1 woord van is gemaakt
2. Samen stellen ( een relatie hebben )
3. Weet ik niet
4. Een meervoudsvorm

Samenstelling of niet?
gevaar

1. ja
2. nee

Wat is een samenstelling

1. weegschaal
2. loopt
3. school
4. het

Wat is geen samenstelling?

1. jongensboek
2. stadsschouwburg
3. gewitte
4. apetrots

Wat is een samenstelling

1. zwaaien
2. wangen
3. springen
4. kaasschaaf

Wat is de juiste samenstelling?

1. zonnebrand
2. zonnenbrand

Wat is de juiste samenstelling?

1. ruggegraat
2. ruggengraat

Wat is de juiste samenstelling?

1. fietserek
2. fietsenrek

Wat is de juiste samenstelling?

1. spinnenweb
2. spinneweb

Wat is de juiste samenstelling?

1. kattenkruid
2. kattekruid

Wat is de juiste samenstelling?

1. bruidsluier
2. bruidssluier

Einde oefening

H5 taalverzorging

Samenstellingen

Tussenletters  -en-   -e-   -s-

Maak S 1 t/m 5 online