6.4 - De wetenschappelijke revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Even overnemen. De leerling kan uitleggen

• wat de woorden 'wetenschap' en 'revolutie' betekenen.
• wat het verschil is met wetenschap uit de Oudheid en de wetenschap van het Humanisme.
• wat voor belemmeringen er waren voor de wetenschap in de zeventiende eeuw.
• dat Copernicus de ideeën van de kerk tegensprak.
• Kepler en Galileï voortbouwden op de ideeën van Copernicus. 
• Galileï in conflict kwam met de katholieke kerk.
• Newton de ideeën van Copernicus, Galileï en Kepler uitwerkte met zijn theorie van de zwaartekracht.
• dat er tijdens de wetenschappelijke revolutie een nieuwe wereldbeeld ontstond. 
• dat onderzoekers tijdens de wetenschappelijke revolutie de wereld volledig wilden kennen.
• dat de wetenschappelijke revolutie bevorderd werd door overheden.
• dat er sprake was van een wetenschappelijke revolutie.

De wetenschappelijke revolutie

K.a.: de wetenschappelijke revolutie

wat de woorden 'wetenschap' en 'revolutie' betekenen. Even overnemen:

Wetenschap = het opdoen van kennis op basis van experimenten, waarneming en het gebruik van verstand.

Revolutie = een ingrijpende verandering die in een korte periode plaatsvindt.

wat het verschil is met de wetenschap uit de Oudheid en van het Humanisme.

Oudheid: voornamelijk redeneren. Bijvoorbeeld: stelling van Pythagoras. (= alleen gebruiken van verstand)

Humanisme: kritische bijbelstudie. Oude met nieuwe teksten vergelijken. 

Wetenschappelijke revolutie = het opdoen van kennis op basis van experimenten, waarneming en het gebruik van verstand: menselijke lichamen werden opengesneden, men keek met microscopen naar de hemel, zwaartekracht werd uitgevonden.

wat voor belemmeringen er waren voor de wetenschap in de zeventiende eeuw

• De inzichten van de oude Grieken waren heel belangrijk: Aristoteles en Ptolemeaus: aarde als middelpunt en 'onbewogen beweger'.
• Inquisitie voor alles wat niet overeenstemt met de Bijbel.
• Bijbel: aarde stond centraal (de zon, maan en sterren creëerde hij pas op de vierde dag)

dat Copernicus de ideeën van de kerk tegensprak.

• Copernicus berekende dat de aarde om de zon draaide en niet andersom.
• Wetenschap = het opdoen van kennis op basis van experimenten, waarneming en het gebruik van verstand.
• Sprak de ideeën van kerk/oudheid tegen en werd belachelijk gevonden...
• Revolutionibus (1543)

Kepler voortbouwde op de ideeën van Copernicus.

• In 17e eeuw: steeds meer wetenschapers sloten zich bij Copernicus aan.
• Kepler bouwt voort op ideeën Copernicus: formules voor omloopsnelheid en spiraalvormen.
• Galileï bouwde telescopen en bevestigde Copernicus' stelling.
• Wetenschap = het opdoen van kennis op basis van experimenten, waarneming en het gebruik van verstand.

Galileï in conflict kwam met de katholieke kerk.

• Kerk verbood zijn boek Revolutionibus 
• Galileï maakte zijn tegenstanders belachelijk in een vervolgboek.
• Kerk boos: dreiging met brandstapel.
• Hij kreeg één kans om Copernicus' stelling te herroepen. Dit deed hij...

Newton de ideeën van Copernicus, Galileï en Kepler uitwerkte met zijn theorie van de zwaartekracht.

Achter die bewegingen van planeten om de zon heen lag zwaartekracht. 

Planeten oefenen zwaartekracht op elkaar uit: daarom beweging. 

Wetenschap = het opdoen van kennis op basis van experimenten, waarneming en het gebruik van verstand.

dat er tijdens de wetenschappelijke revolutie een nieuw wereldbeeld ontstond

Even overnemen: De drijvende kracht in het heelal op aarde was niet meer God, maar een verzameling mechanische wetten die overal en altijd hetzelfde werken. (= revolutie)

De wereld was daarom opeens kenbaar door wetenschap, wat leidde tot veel meer wetenschap!

Wetenschap = het opdoen van kennis op basis van experimenten, waarneming en het gebruik van verstand.

Revolutie = een ingrijpende verandering die in een korte periode plaatsvindt.

Daarom: wetenschappelijke revolutie: het wereldbeeld veranderde. Opeens werd de wereld kenbaar door wetenschap. Daardoor ontwikkelde de wetenschap zich heel snel (revolutie)

dat onderzoekers tijdens de wetenschappelijke revolutie de wereld volledig wilden kennen.

• Door dat nieuwe wereldbeeld.
• Bijvoorbeeld: Jan Swammerdam: anatomie (lichaamsbouw) van insecten

dat de wetenschappelijke revolutie bevorderd werd door overheden.

• Praktisch nut voor staten:
• Zeekaarten voor de handel
• Curve van kogels: preciezere kanonnen
• Royal Society for Improvement of Natural Knowledge (1660)

Essayvraag: waarom was er sprake van een revolutie in de wetenschap in de zeventiende eeuw? (2) Licht je antwoord toe met een voorbeeld (1).