gram 7 tm 15 (zinsdelen en bouwplan)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, b
• Leerjaar 1

grammatica

zinnen en zinsdelen

Je kunt; de werkwoordstijden herkennen;

het lijdend voorwerp in een zin benoemen;

het meewerkend voorwerp in een zin benoemen;

de bijwoordelijke bepaling(en) in een zin benoemen.

Werkwoordspelling

Werkwoordsvormen

Leer deze vormen uit je hoofd!

- Infinitief (inf) --> zitten

- Persoonsvorm tegenwoordige tijd (PVTT) --> ik zit, hij zit, wij zitten

- Persoonsvorm verleden tijd (PVVT) --> zat, zaten

- Voltooid deelwoord (VD) --> gezeten

- Onvoltooid deelwoord (OD) --> zittend

- Bijvoeglijk naamwoord (BN) --> zittende jongen

Lesdoelen

Na deze les:

- kun je vertellen wat een basiszin is.

- Kun je zinsdelen maken.

-kun je het bouwplan van een zin maken en uitleggen. 

Werkwoordstijden; welke zijn er?

Hij loopt naar het strand	persoonsvorm tegenwoordige tijd	pvtt / ott
Hij liep naar het strand	persoonsvorm verleden tijd	pvvt / ovt
Hij heeft naar het strand gelopen	voltooid tegenwoordige tijd	vtt
Hij had naar het strand gelopen	voltooid verleden tijd	vvt
Voltooid deelwoord bijvoeglijk gebruikt	VD BN

zinsdelen

Een deel van een zin, noem je een zinsdeel. 

Je kunt een zin langer maken door er zinsdelen aan toe te voegen. 

Zinsdelen geven extra informatie. 

Gebruik vraagwoorden om zinsdelen te vinden: wat, wie, aan wie, met wie, wanneer, waar, hoe, waarmee en waardoor.

zinsdelen

De jongens voetballen.  (basiszin)

De jongens voetballen zondag. (wanneer)

De jongens voetballen zondag in Eindhoven. (waar)

De jongens voetballen zondag tegen Ajax in Eindhoven (tegen wie?)

een zin

Een zin heeft 2 basisdelen:

wwg (= wat gebeurt er?)

onderwerp (wie/wat doet het?)

wie/wat doet het? (=ond)	wat gebeurt er? (wwg)
Maria	loopt
Kees	eet

Maak een basiszin.
Noem alléén een wwg en een ond.

Maak een basiszin.

Breid onderstaande zin uit met een 'wanneer'

Joris fietst ...

Breid onderstaande zin uit met een 'waar'

Mijn ouders wandelen ...

Breid onderstaande zin uit met een 'aan wie'

Jasper geeft een kado ...

Breid onderstaande zin uit met een 'wat'

Ilse koopt ...

Bouwplan voor een zin

onderwerp	wwb	wanneer?	tegen wie?	waar?
De jongens	voetballen	zondag	tegen Ajax	in Eindhoven

vul het bouwplan aan

onderwerp	wwg	wanneer?
Het team	sport	...

Vul het bouwplan verder in.

onderwerp	wwg	wat?	wanneer?
	knipt	mijn haar

Vul het bouwplan verder in.

onderwerp	wwg	wat?	waar?
Mama		aardappelen

Vul het bouwplan verder in.

onderwerp	wwg	wat?	waar?
	halen

Het gebeur... regelmatig dat
men fouten maakt in werkwoordspelling.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt

Peter had huiswerk gemaakt.

1. OVT
2. OTT
3. VTT
4. VVT

Ik schreef een liefdesbrief.

1. ott
2. ovt
3. vtt
4. vvt

Sjaan (verhuizen) morgen en Job is gisteren (verhuizen).

1. verhuist - verhuist
2. verhuist - verhuisd
3. verhuisd - verhuist
4. verhuisd - verhuisd

huiswerk

maak opdracht 7 tm 15

blz 13 tm 17

Werkwoordspelling

Werkwoordstijden