les 4: 5.3 grammatica ontleden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 1

les 4:

Hallo allemaal

- Berg je telefoon op in de tas en ga op je plaats zitten

- boek, schrift en leesboek op tafel

Lezen

Huiswerk nakijken en bespreken

Lesdoelen 

- Ik kan de volgende zinsdelen in een zin benoemen:

pv, wwg, ond, lv, mv, bwb 

blok 5, grammatica, §5.3, blz. 234

2.5: grammatica

korte terugblik

- Welke woordsoorten moeten we kunnen benoemen? 

Geef van de onderstreepte woorden aan welke woordsoort het is:

Op een zwoele zomeravond zijn we gaan barbecueën.

De docent gaf de hele klas een voldoende voor het verslag. 

Ik breng de verse sushi nu naar tafel vier.

In de supermarkt heb ik een gratis stickerboek gekregen. 

Herhaling {WWG}

wwg = alle werkwoorden in de zin achter elkaar zetten. 1 hiervan is de PV en krijgt een eigen teken. 

- woordjes als 'te' horen erbij. 

- let op splitsbare werkwoorden! 

Zoals opgeven - ik geef niet zomaar op - wwg = geef op

schrijf het wwg van de volgende zinnen in je schrift

Mijn zieke buurvrouw ligt al de hele week op bed. 

De hond ligt lekker op de bank te slapen.

Geef jij de cola even door?

De spieren van je ogen werken altijd samen.

herhaling (OND)

1. zoek het wwg

2. vraag: wie/wat + wwg

Voorbeeld:

De juf geeft de kinderen een dictee

wwg = geeft

vraag: wie geeft?

Antwoord: de juf = onderwerp

schrijf het ond van de volgende zinnen in je schrift

De nieuwsgierige kapper heeft altijd de laatste roddels. 

Het paard van de buurman staat te grazen. 

Herhaling lv

1. zoek het wwg

2. vraag: wie/wat + wwg om het ond te vinden. 

3. vraag: wie/wat + wwg + ond; Het antwoord is het lv.

voorbeeld:

Die jongen gaf zijn moeder een bosje bloemen. 

wwg = gaf

ond = (wie gaf?) de jongen

lv = wat gaf de jongen?

antwoord = een bosje bloemen = lv

Het lijdend voorwerp is degene die of datgene wat de werking van het werkwoord direct ondergaat.

schrijf het lv van de volgende zinnen in je schrift

De conducteur knipt alle kaartjes.

Over een paar jaar vieren wij feest.

Mijn motor rijdt wel 150 kilometer per uur. 

De bakker bakt het allerlekkerste brood. 

Herhaling mv

1. zoek het wwg

2. zoek het ond.           (wie of wat + wwg)

3. zoek het lv                 (wie of wat + wwg + ond)

Zit er een lv in, dan kijk je ook of er een mv inzit met de vraag

aan wie/ voor wie + wwg + ond + lv?

voorbeeld: 

Tom geeft Jeroen een duw.                         

wwg: geeft                                                           lv: duw

ond: Tom                                                               mv: aan wie geeft Tom een duw? Antwoord: Jeroen = mv

schrijf het mv van de volgende zinnen in je schrift

Ik geef een boek aan mijn beste vriendin.

De dokter geeft mijn zus een prik.

Je moet hem wel zijn boek teruggeven.

herhaling bwb

Een bijwoordelijke bepaling is een zinsdeel dat je iets vertelt over tijd, plaats, richting, reden, hoeveelheid. Het geeft antwoord op de vragen wanneer, waar, waarheen, waarom, hoe, hoeveel.

voorbeeld

Henk maakt een potje van klei.

wwg: maakt

ond: Henk

lv: een potje

mv: x

bwb: Waarvan maakt Henk een potje? - antwoord: van klei = bwb

bwb

bepaling van tijd (wanneer?)

bepaling van plaats (waar?)

bepaling van richting (waarheen?)

bepaling van reden (waarom?)

bepaling van hoedanigheid (hoe?)

bepaling van hoeveelheid (hoeveel?)

schrijf het bwb van de volgende zinnen in je schrift

1. Morgen gaan we naar de film. 

2. Mijn nichtje speelt in de tuin. 

3. Henk maakt een potje van klei.

Aan het werk

blok 5, grammatica, §5.3, opdracht 6, 8, 9, 10

klaar? woorden oefen op studygo of lezen in je leesboek

niet klaar? dan is dit je huiswerk

afsluiting 

Waar heb je met betrekking tot ontleden nog behoefte aan?

Huiswerk

blok 5, grammatica, §5.3, opdracht 6, 8, 9, 10