week 1 tijdvak 6

• Geschiedenis
• Secondary Education

week 1 tijdvak 6

Wat gaan we doen?

1. toets bespreken 
2. terugblik Nederlandse Opstand
3. vooruitkijken naar "Gouden Eeuw" 

Doel

• snappen wat je anders kan doen voor toetsweek 2
• begrijpen hoe en waarom de Republiek is ontstaan
• het volkslied begrijpen 

Toetsbespreking

Reformatie

• zorgt voor verdeeldheid -> Noord-Europa protestants, Zuid-Europa katholiek
• veel godsdienstoorlogen in de 16e eeuw
• 2 geloven konden niet naast elkaar bestaan 

Nederlandse Opstand

Heeft 3 verschillende oorzaken:

1. Bestuurlijke oorzaak
2. economische oorzaak
3. godsdienstige oorzaak
4. persoonlijke oorzaak

Bestuurlijke oorzaak

• Nederlanden onderdeel van het Habsburgse Rijk, wat bestuurd werd door Spanje
• Karel V en zoon Filips II willen centralisatie
• Nederlandse edelen zijn bang hun macht te verliezen 
• rechtspraak wordt centraal

Economische oorzaak

• Er worden centraal belastingen geheven
• Nederlandse edelen zijn bang om inkomsten kwijt te raken
• Tiende penning wordt voorgesteld -> weigering Nederlandse volk 

Godsdienstige oorzaak

• Nederlandse edelen waren voorstanders van godsdiensttolerantie
• helft Nederlandse bevolking neigde naar het protestantisme
• 1566 Beeldenstorm ontstaat door radicale aanhangers van Calvijn 

Persoonlijke oorzaak

• vete tussen Filips II en Willem van Oranje
• hekel aan kardinaal Granvelle
• hekel aan de Hertog van Alva 

Regenten en Vorsten (1600-1700)

1. Het streven van vorsten naar absolute macht

2. De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Republiek

3. wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

4. De wetenschappelijke revolutie

K.A. Streven naar absolute macht

Doel: 

• einde maken aan burgeroorlogen
• einde maken aan feodale stelsel
• einde maken aan godsdienstoorlogen 

Lodewijk XIV (1638-1715)

• Bijnaam: De Zonnekoning 
• koning van Frankrijk van 1643 tot 1715 => 72 jaar lang
• Kardinaal Mazarin was regent
• in 1661 Lodewijk daadwerkelijk echt zelf aan de macht

Le Droit Divin

• Het goddelijk recht => de koning is door God aangesteld
• de koning heeft alle macht 
• L'état c'est moi
• une loi, une foi, un roi

1. Macht van de adel werd beperkt 

politiek 

• Ambtenaren voerden het bestuur, de adel had daardoor geen enkele invloed meer op het bestuur 
• De adel werd verplicht om een deel van het jaar op het paleis Versailles te wonen. 
• strategische kastelen mochten blijven bestaan, de rest afgebroken
• duelleren werd verboden, daardoor kon de adel niet zelf rechtspreken

02:58

Je zag hier de kroning van Lodewijk de XIV. Waarom zou Lodewijk met zoveel theater gekroond willen worden?

04:40

Leg uit waarom hier het Franse absolutisme vorm krijgt.

04:41

Lodewijk ontslaat de Franse Staten-Generaal niet. Wat doet hij wel?

06:04

Leg uit wat Lodewijk hier bedoeld aan de hand van het begrip: Droit divin

2. Mercantilisme

economie

economische politiek die erop gericht is om de rijkdom van het eigen land te vergroten, door de import te verkleinen en export te vergroten.

De economie van de Republiek werd hierdoor benadeeld.

3. Eén wet, één geloof, één vorst

religieus

• iedereen moet katholiek zijn ->  zorgt voor stabiliteit en geen godsdienstoorlogen meer.
• Het Edict van Nantes werd afgeschaft.  de Franse hugenoten (protestanten) hadden daardoor geen vrijheid van godsdienst meer. Hugenoten hadden de keuze: bekeren of vertrekken (naar de Republiek)

4. Oprichting Académie 

Cultuur 

• Lodewijk XIV richtte meerdere koninklijke academies op. 
• De beste wetenschappers en kunstenaars bij elkaar om kennis te delen en nieuwe (wetenschappelijke) inzichten te ontwikkelen.  Dit was onderdeel van de Wetenschappelijke revolutie

5. Oprichting staand leger

Militair

• leger permanent
• binnen het leger ook gewone burgers als officier
• zorg voor veteranen 

Leren we van de geschiedenis?