HC Republiek DC3 (Ontstaan van de Gouden Eeuw)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

De Opstand

Goudse Glazen

http://goudseglazenuitgelicht.nl/glas-7/  

kenmerkend aspect

De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek

Wereldwijde handelscontacten en het begin van een wereldeconomie

Lesdoel

Aan het eind van deze week kun je de volgende vraag beantwoorden:

'Waardoor ontstond in de Republiek de Gouden Eeuw, 1588-1648?'

Gouden Eeuw

https:

Verklaar de naam 'moedernegotie'

Wat namen de Hollandse schepen mee op de heenreis? Noem minimaal 5 producten.

Verklaar de titel van deze aflevering: 'handel is macht'

Oorzaken van de Gouden Eeuw

- zwakke feodale traditie: niet afhankelijk van (land)heer

- moedernegotie: handel op het Oostzeegbied

- val van Antwerpen: concurrent minder, nieuwkomers

Kenmerken van de Gouden Eeuw

- economie: specialisatie, internationale handel

- bestuur: regenten (Staten-Generaal vs. Gewestelijke Staten)

- cultuur: burgelijke cultuur

- samenleving: nieuwkomers

Belangrijke personen

Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619)

was raadpensionaris van de Staten van Holland tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Hij werkte lange tijd samen met Maurits van Oranje (de zoon van Willem van Oranje), maar werd door zijn eigenzinnig optreden het slachtoffer van een door Maurits beheerst politiek proces en daaropvolgende executie.

Jan Pieterszoon Coen (1587-1629)

was een Nederlands koopman, boekhouder-generaal (1613), directeur-generaal (1614) en vanaf 1617 de vierde gouverneur-generaal over alle bezittingen van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) buiten de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Rembrandt van Rijn (1606-1669)

was een Nederlandse kunstschilder, etser en tekenaar. Hij geldt algemeen als een van de grootste schilders en etsers in de Europese kunst, en als de belangrijkste Hollandse meester van de 17e eeuw. Rembrandt vervaardigde in totaal ongeveer driehonderd schilderijen, driehonderd etsen en tweeduizend tekeningen.

Belangrijke gebeurtenissen

- 1585: val van Antwerpen

- 1602: oprichting VOC

- 1619: onthoofding Johan van Oldenbarnevelt / Coen verplaatst het bestuurscentrum van de VOC naar Batavia

- 1621: oprichting WIC 

- 1628: verovering van de Zilvervloot

- 1639: oprichting Portugees-Israelitsche synagoge in Amsterdam

De moedernegotie heeft te maken met

1. graanhandel
2. handel in specerijen
3. slavenhandel
4. walvisvaart

Wat zie je op
de kaart?

1. route VOC
2. route WIC
3. Moedernegotie
4. Trans-Atlantische handel

Een gevolg van de moedernegotie is

1. religieuze tolerantie
2. specialisatie bij de boeren
3. het uitbreken van ziektes in de steden
4. het ontstaan van de Hanze

Welke van de volgende begrippen heeft niks te maken met het begrip 'De Gouden Eeuw'?

1. Verenigde Oost-Indische Compagnie
2. domeinstelsel
3. handelsmonopolie
4. slavernij

Welke (tijds)volgorde is juist?

1. VOC - WIC - Oostzeehandel
2. Oostzeehandel - VOC - WIC
3. Oostzeehandel - WIC - VOC
4. VOC - Oostzeehandel - WIC

Hieronder staan enkele namen en begrippen die te maken hebben met de geschiedenis van Indonesië. Welke zijn kenmerkend voor de tijd dat de VOC actief was in Indonesië? 

Sleep alleen deze namen/begrippen naar het VOC-logo.

contractarbeiders

hongitochten

J.P. Coen

cultuurprocenten

plantloon

WIC

VOC

Specerijen

1602

1621

Bestudeer de bron.
De schepen in de bron zijn van de...

1. VOC
2. WIC

oprichting VOC 

Act of Navigation

Republiek wordt erkend door Frankrijk

12-jarig bestand

Synode van Dordrecht

Waarom werd de WIC juist in 1621 opgericht?

Klik op de hotspots en sleep de gebeurtenissen naar de juiste plek in de tijdlijn.

^1641-1650

^1661-1670

^1671-1680

^1681-1690

^1691-1700

^1701-1710

^15.000.000

^10.000.000

^5.000.000

¹

^-15.000.000

^-10.000.000

^-5.000.000

Winst en verlies van de VOC

^1651-1660

Oorlog in Azië, oorlog met Engeland.

Winst van de VOC zakt naar een dieptepunt.

1

Oorlog met Engeland en Frankrijk

Door de hoge specerijenprijs stijgt de winst een beetje.

2

De kosten van de VOC nemen enorm toe door het grote aantal soldaten en ambtenaren in Azië

3

De kosten blijven toenemen voor de VOC. De Gouden Eeuw is definitief voorbij.

4

Korte opbloei van de handel door vrede in Europa

5

In Engeland mag alleen handel worden gedreven door Engelsen. Oorlog met Engeland. Grote winstdaling voor de VOC.

6