V4, P2, sprint 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

4 . Aan de slag:

-Ga naar  63 in je hb 

- Lees de tekst

- Maak opdracht 1 

- Lees de theorie op blz. 64 & 65

- Maak opdracht 2 t/m 4

Binnen = Beginnen

1. Ga rustig zitten  

2. boeken en schrift op tafel, pen in de aanslag

3. Maak de onderstaande opdracht in je schrift: 

Bekijk deze video: 

- Welke rol speelden kloosters in de verspreiding van het christendom? 

- Wat zijn relikwieen? 

- Wie waren Bonifatius, Ludger en Wilibrord? 

Geschiedenis klas 4 

Tijdvak 1: Jagers & Boeren

In de les: 

- Binnen = Beginnen

- uitleg & aantekening: De kerstening van Europa. 

- Zelfstandig werken 

- Bespreking & nakijken

- Afsluiting

Wat ga je leren? 

- Hoe het christendom zich verspreidde over Europa in de vroege middeleeuwen. 

Oorzaken val Romeinse Rijk 

Politieke factor: onbestuurbaarheid van het grote rijk (corruptie, splitsing in West- en Oost-Romeinse Rijk);

Politiek-militaire factor: verzwakking leger (hulptroepen uit andere volken en op eigen belang gerichte legeraanvoerders);

Sociaaleconomische factor: landbouwcrisis (dalende opbrengsten en minder slavenaanvoer);

Economische factor: belastingcrisis (te weinig belastingopbrengsten om leger en bestuur te betalen);

Politiek-sociale factor: Volksverhuizingen (invallen van verschillende volken en stammen).

Kerstening

• Kerstening vindt plaats door dwang én overtuiging
• Om overstap te vergemakkelijken blijven heidense rituele intact: syncretisme
• Missionarissen verspreiden Latijns christendom
• Voorbeelden: Willibrord en Bonifatius
• 754: Bonifatius vermoord bij Dokkum
• Succesvolle kerstening Europa dankzij steun Franken

Kerstening van Noord-Oost Europa

1. 450. Christelijk geloof verspreid zich naar Ierland. 
2. 476.  Val van Rome. Door invallen van de Germanen verdwijnt het christelijk geloof uit Brittannië. 
3. 496. Clovis bekeerd zich tot het Christendom en laat zich dopen.
4. 600. Christendom keert terug in Brittannië. 
5. 690. Kerstening van de Friezen begint onderleiding van Willilbrord. 
6. 754. Bonifatius wordt bij Dokkum vermoord door de Friezen. 
7. 1000. Bijna heel Europa is christelijk geworden. 

Wat ga je doen? 

Studiewijzer

Voorbereiding:

Lezen C3 (blz. 59 t/m 61 HB)

Leren begrippen 43 t/m 66 (begrippenlijst)

Inleveren praktische opdracht 1 (definitief)

Verwerking:

Opdr. 1 t/m 4, 5 t/m 10, 11 t/m 13, 14 t/m 16 (blz. 40-41 WB)

Verdieping:

Opdr. 1 t/m 12 (blz. 41-42 WB)

Afsluiting

welke persoon hoort er niet bij? 

Julius Caesar.        Jezus Christus.     Constantijn de Grote          

4 . Aan de slag:

-Ga naar  63 in je hb 

- Lees de tekst

- Maak opdracht 1 

- Lees de theorie op blz. 64 & 65

- Maak opdracht 2 t/m 4

Einde van de les

1. Ruim rustig je spullen op (kijk ook onder je tafel).

2. Schuif je stoel aan. 

3. Verlaat rustig het lokaal. 

Huiswerk volgende les:

Wat heb je geleerd? 

- Hoe het christendom zich verspreidde over Europa in de vroege middeleeuwen. 

Geschiedenis klas 4 

C3: Monniken en Ridders

Voorbereiding:

Voorbereiding KA 9 bekijken en vragen beantwoorden

In de les: 

- binnen = beginnen: bespreken opdrachten

- Tekst en uitleg: Waarden en oordelen. 

- Zelfstandig werken: toepassing/examentraining

- afsluiting: 

Huiswerk volgende les: 

Tijd van Monniken en Ridders

2

Bespreken opdrachten

HB: blz. 59 lezen  

WB: blz. 39, opdracht 1 t/m 4 maken

Christendom & Islam

Verschillen en overeenkomsten. Wat weet je? 

Vijf zuilen van de islam

geloofsbelijdenis (sjahada)

الشهادة

rituele gebeden (salat)

الصّلاة

geven aan armen (zakat)

زكاة

ramadan

(saum)

رمضان

pelgrimstocht 

(hadj)

الحجّ

Profeten

• Profeet is een boodschapper van God.
• Volgens Islam zijn Mozes en Jezus ook profeten, maar Mohammed is de hoogste en laatste profeet.
  

Uitleg

632 - dood van de profeet

Mohammed had alle Arabische stammen 

verenigd onder de islam. 

Daarna --> veroveringen. 

711 - 732 verovering van het Iberisch Schiereiland

732 - Slag bij Poitiers; Karel Martel 

stopte de islamitische opmars

Veel gebied veroverd door de moslims

Splitsing in de islam

661

• Als Mohammed in 632 sterft is er onduidelijkheid: wie gaat hem opvolgen?
  
• Volgens Soennieten: de meest bekwame volgeling
• Volgens Sjiieten: directe familie van Mohammed
• Ongeveer 90% van de moslims is soennitisch

Aan de slag

HB: blz. 60 lezen  

WB: blz. 39, opdracht 5,6 & 10 maken

Geschiedenis klas 4 

C3: Monniken en Ridders

Voorbereiding:

nvt. 

In de les: 

- binnen = beginnen: hofstelsel en horigheid

- opdrachten maken + bespreken

- uitleg verschil hof- en leenstelsel. 

- afsluiting: 

Huiswerk volgende les: 

Tijd van Monniken en Ridders

1

Aan de slag

1. Lezen blz. 60 & 61 HB

2. Maken opdracht 11 & 15 (blz. 40 WB)

3. Maak opdr. 8 & 9 (blz. 41 WB, bronnen op blz. 43)

Leenstelsel

Hofstelsel

Verschil hofstelsel en leenstelsel 

Verschil hofstelsel en leenstelsel

Beide stelsels bestaan tegelijkertijd maar hebben een andere functie

- Sociaal economisch (middelen van bestaan - hoe overleef je?)

- Mensen zoeken bescherming bij lokale heren (lage adel) en regelen zo hun bestaanszekerheid

- Politiek (wie heeft de macht?)

- Koning probeert controle te krijgen over zijn land door mensen vazal te maken en land uit te lenen. De koning blijft altijd boven alle andere adel staan.

Geschiedenis klas 4 

C3: Monniken en Ridders

Voorbereiding:

nvt. 

In de les: 

- binnen = beginnen: Verder werken aan opdrachten

- opdrachten maken + bespreken

- donkere middeleeuwen?

- afsluiting: 

Huiswerk volgende les: 

Tijd van Monniken en Ridders

1

Aan de slag

1. Lezen blz. 60 & 61 HB

2. Maken opdracht 11 & 15 (blz. 40 WB)

3. Maak opdr. 8 & 9 (blz. 41 WB, bronnen op blz. 43)

Geschiedenis klas 4 

C3: Monniken en Ridders

Voorbereiding:

nvt. 

In de les: 

- binnen = beginnen: Verder werken aan opdrachten

- opdrachten maken + bespreken

- donkere middeleeuwen?

- afsluiting: 

Huiswerk volgende les: 

Tijd van Monniken en Ridders

1

Aan de slag

1. Lezen blz. 60 & 61 HB

2. Maken opdr. 1, 2, 5 & 6 (blz. 41 WB/bronnen op de volgende bladzijde).