3.5 - Het immuunsysteem (A3)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Thema 3

Bloedsomloop

h/v 3

Hoofdstuk 3 - De bloedsomloop

3.1 - Bloed

3.2 - De bloedsomloop

3.3 - Het hart

3.4 - Uitscheiding

3.5 - Het immuunsysteem

3.6 - Gezond leven

3.7 - Weefselvloeistof en lymfe

3.8 - Bloedgroepen

Hoofdstuk 3 - De bloedsomloop

3.4 - Uitscheiding

Herhaling

Hoofdstuk 3 - De bloedsomloop

3.5 - Het immuunsysteem

Doelen van deze paragraaf

Je kan uitleggen hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties

Je kan omschrijven op welke wijze immuniteit kan ontstaan

Je kan omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie

Lichaamsvreemde stoffen

Ziekteverwekkers, maar ook bijv. een splinter of tattoo-inkt zijn lichaamsvreemde stoffen.

De immuunsysteem/ afweersysteem heeft als functie om lichaamsvreemde stoffen uit je lichaam te verwijderen.

Eerste lijn van verdediging

- Huid

- Slijmvliezen in de neus

-Maagzuur 

- De slijmlaag in de wand van de luchtpijp 

- Traanvocht en speeksel

Infectie

• Ziekteverwekker toch door de huid heen? --> infectie
• Afweersysteem/ immuunsysteem wordt actief.
• Witte bloedcellen moet ziekteverwekkers opsporen en dood maken

Hoe worden bacteriën / virussen herkend?

Antigeen

- eiwit op buitenkant cel

- lichaamsvreemde antigenen activeren het immuunsysteem

Wat doen witte bloedcellen?

Soorten witte bloedcellen

    Vreetcellen                                      Antistofcellen     >    Geheugencellen

                                                                  Sommige blijven over na infectie

Specifieke afweer met antistoffen

Hoeveelheid antistoffen na 1e en 2e besmetting (= infectie)

Antistoffen, antigenen en immuniteit

Natuurlijke en kunstmatige immuniteit

Natuurlijke immuniteit:

op natuurlijke wijze.

• Ziekte doormaken (actief)
• Borstvoeding (passief)

Kunstmatige immuniteit:

door 'prikje'.

• Vaccin (actief)
• Serum (passief)

Actief = zelf antistoffen maken

Passief = antistoffen van buiten ontvangen

Vaccinatiegraad

De vaccinatiegraad geeft aan welk deel van de bevolking is ingeënt. 

Bij sommige virussen is een hoog percentage nodig om ervoor te zorgen dat de ziekte zich niet meer verspreid, bijvoorbeeld de mazelen (95%). 

Allergie

Allergie = heftige reactie van afweer op bepaalde stoffen.

Allergie = heftige reactie van afweer op bepaalde stoffen.

Anafylactische reactie

•  Heftige allergische reactie. Opzwellen van slijmvliezen en lippen, benauwd.
• Bloedvaten verwijden en de bloeddruk daalt.
• Heel gevaarlijk en evt dodelijk. Daarom hebben deze mensen vaak een EpiPen bij zich.
• Injectienaald met adrenaline. Om de bloeddruk weer te laten stijgen. 

Vragen

Wat is een antigen?

1. Een eiwit dat het lichaam gebruikt voor bescherming tegen ziekteverwekkers
2. een lichaamsvreemd molecuul dat een afweereactie oproept
3. Een binnengedrongen bacterie of virus
4. een lichaamscel die wordt aangevallen door een binnegedrongen micro-organisme

Wat is hier de antistof?

1. Geel
2. Oranje
3. Blauw

Wat is natuurlijke immuniteit?

1. je bent gevaccineerd en hebt daardoor antistoffen tegen de ziekte.
2. Je bent ziek geweest en hebt daardoor antistoffen tegen de ziekte.
3. je bent immuun door een vaccinatie
4. je bent immuun zonder ziek geweest te zijn.

Immuniteit is:

1. Dat een organisme geen last heeft van een ziekteverwekker
2. Dat een organisme geheugencellen aanmaakt tegen een ziekteverwekker
3. Dat een ziekteverwekker een organisme niet in kan komen

Kunstmatige immuniteit

1. immuniteit die ontstaat doordat je al een keer een bepaalde ziekte hebt gehad
2. immuniteit die ontstaat door inenting met een vaccin, zoals de griepprik
3. Lichaamsvreemde stoffen die een ziekte veroorzaken
4. Lichaamsvreemde stoffen die geen ziekte veroorzaken

Aan het werk

Maken: 

Begrippenlijst basisstof 6

Klaar?

Basisstof 6: opdracht 1 t/m 4