Kringlopen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KRINGLOPEN

Fotosynthese

Voedselketens

Ecosystemen

Welke kringlopen
ken jij al?

Kringloop?

Voorbeelden van kringlopen.

1. Je kunt uitleggen hoe voedselketens een voedselkringloop worden;

2. Je kunt uitleggen hoe de kringloop van fotosynthese en verbranding;

3. Je kunt de koolstofkringloop uitleggen;

Wat is een ecosysteem?

1. Alle abiotische factoren samen
2. Alle relaties tussen organismen en hun milieu
3. A en B
4. Een bepaald gebied, waarin de biotische en abiotische factoren een eenheid vormen

abiotisch vs. biotisch

Wat zijn abiotische factoren?

1. De invloeden afkomstig van de levende natuur
2. De invloeden afkomstig van de levenloze natuur
3. Alle relaties tussen organismen en hun milieu
4. A en B

Horen soortgenoten bij biotische of abiotische factoren?

1. biotische factoren
2. abiotische factoren

Voedselketen

Een voedselketen geeft de voedselrelaties in een ecosysteem weer. De voedselketen geeft aan hoe een reeks populaties met elkaar verbonden zijn. 

Voedselweb

• In een ecosysteem lopen diverse voedselketens door elkaar
• De diverse voedselketens vormen dan een voedselweb

Producenten

In de voedselkringloop worden planten gezien als producenten van voedingsstoffen. Daarom worden planten in een voedselkringloop producent genoemd.

Consumenten

Consumenten kunnen zelf geen voedingsstoffen maken. Daarom moeten zij eten (consumeren) om zichzelf van voldoende voedingsstoffent te voorzien.

Alle dieren in de voedselkringloop noemen we consumenten. Zij eten planten of dieren om aan voedingsstoffen te komen.

Natuurlijk afval

De dode vogel, is een voorbeeld van natuurlijk afval. Andere voorbeelden van natuurlijk afval:

- dode resten van planten

- dode resten van dieren

- ontlasting van dieren

Reducenten

Reducenten is een verzamelnaam voor schimmels en bacteriën in de voedselkringloop.

Hun taak is het afbreken van natuurlijk afval tot mineralen.

De mineralen komen dan weer in de grond en zijn voedingsstoffen voor planten.

Mineralen

Mineralen zijn hele kleine deeltjes die in de bodem kunnen zitten en opgenomen kunnen worden door de plant. Mineralen zijn voedingsstoffen voor planten

Afvaleters

Bodemdiertjes die zich voeden met natuurlijk afval, noemen we afvaleters. Deze dieren zijn ook consumenten (moeten eten om voedingsstoffen binnen te krijgen).

Voedselkringloop

• Elke schakel in een voedselketen heet een trofisch niveau.
• In het eerste niveau bevinden zich de autotrofen. Zij produceren organische stoffen uit anorganische stoffen d.m.v. fotosynthese.
• De autotrofen worden daarom de producenten genoemd.
• De overige trofische niveau's worden consumenten genoemd.

Om de positie binnen de voedselketen aan te geven wordt in de trofische niveau's van de consumenten aangegeven in welke orde ze zitten.

• De 1e groep consumenten worden de consumenten van de 1e orde genoemd. De 2e groep consumenten van de 2e orde etc. 

Wat zijn Producenten?

1. Planten en cyanobacteriën
2. Dieren
3. Schimmels
4. Bacteriën

In welke schakel vindt koolstofassimilatie (= fotosynthese) plaats?

1. Alleen producenten
2. Alleen consumenten
3. Zowel producenten en consumenten
4. Niet in producenten of consumenten

Welke schakel(s) bestaat uit heterotrofe organismen?

1. Producenten
2. Consument 2e en 3e orde
3. Alle consumenten
4. Alle producenten en consumenten

Bamboe is (1) en een panda is (2)

1. (1) autotroof, (2) autotroof
2. (1) autotroof, (2) heterotroof
3. (1) heterotroof, (2) autotroof
4. (1) heterotroof, (2) heterotroof

Consument 3e orde

Consument 2e orde

Consument 1e orde

Producenten

Fytoplankton

Kleine vissen

Leguaan

Slang

Toppredator

 Kringlopen

1. Je kunt uitleggen hoe voedselketens een voedselkringloop worden;

2. Je kunt uitleggen hoe de kringloop van fotosynthese en verbranding;

3. Je kunt de koolstofkringloop uitleggen;

Wat is een chemische reactie?

Een chemische reactie is een proces waarbij twee of meer stoffen veranderen in andere stoffen.

kringloop

zuurstof

koolstofdioxide

fotosynthese

Verbranding is een reactie die precies het tegenoversgestelde doet als fotosynthese. Verbranding vind plaats in alle cellen van het lichaam

Reactie van verbranding: zuurstof + glucose > water + koolstofdioxide  

Fotosynthese

Plant heeft (zon)licht nodig voor fotosynthese

Fotosynthese kan alleen in de bladgroenkorrels

Fotosynthese reactie uitgelegd

Koolstofdioxide (CO2) is een gas dat in de lucht zit. Planten kunnen dit opnemen met hun bladeren.

Koolstofdioxide is een van de twee stoffen die nodig is voor fotosynthese.

Water (H2O) is een vloeistof die planten kunnen opnemen met hun wortels.

Water is een van de twee stoffen die nodig is voor fotosynthese.

Bladgroenkorrels zijn kleine korrels in de bladeren van planten. Fotosynthese vind plaats in de bladgroenkorrels

Zonlicht levert zonne-energie. Deze energie is nodig om de reactie van fotosynthese te laten plaatsvinden.

Zonne-energie is geen stof, maar een energiebron.

Glucose (C6H12O6)is een vorm van suiker. Hier kunnen planten en dieren energie uit halen. 

Glucose is een product van fotosynthese.

Zuurstof (O2) is een gas dat in de lucht zit. Planten kunnen door middel van fotosynthese zuurstof maken. Een deel van deze zuurstof gebruiken ze zelf en de rest 'ademen' ze uit via hun bladeren.

Zuurstof is een product van fotosynthese

De pijl geeft aan dat er een reactie plaast vind. De stoffen die links voor de pijl staan, zijn de stoffen die nodig zijn voor de reactie.

De stoffen die achter de pijl staan, zijn de reactieproducten.

Waar kan fotosynthese plaatsvinden

1. planten
2. dieren
3. schimmels
4. bacteriën

In blauwalgen en enkele bacteriën vindt fotosynthese plaats. 

Waar kan verbranding plaatsvinden?

1. Planten
2. Planten, dieren, schimmels en bacteriën
3. Schimmels, bacteriën, dieren
4. Planten, dieren

Tijdens de fotosynthese worden:

1. Organische stoffen (= stoffen die veel energie bevatten) gevormd
2. Anorganische stoffen (= stoffen die geen energie bevatten) gevormd
3. Organische (die veel energie bevatten) & anorganische stoffen ( die geen energie bevatten) gevormd

Waarvoor hebben planten die energierijke stoffen eigenlijk nodig?

Energiestromen

• Opbouw van organische moleculen uit kleinere moleculen wordt assimilatie genoemd.
• Bij assimilatie wordt energie vastgelegd.
• De afbraak van grote organische moleculen naar kleine moleculen wordt dissimilatie genoemd. 
• Bij dissimilatie komt energie vrij. 
• Producenten kunnen glucose vormen vanuit anorganische stoffen. Dit noemen we koolstofassimilatie. 
• Bij voortgezette assimilatie wordt van glucose nog grotere organische stoffen gevormd zoals vetten, eiwitten en koolhydraten.
• Voor voortgezette assimilatie hebben planten en dieren mineralen nodig

Waar halen producenten de energie vandaan dat nodig is voor de koolstofassimilatie?

Wat is de chemische formule van fotosynthese?

+

+

H2O (water)

CO2 (koolstofdioxide)

C6H12O6 (glucose)

O2 (zuurstof)

Assimilatie

Dissimilatie

Verbranding

Opbouw

van o.a. glucose

Fotosynthese

 Kringlopen

1. Je kunt uitleggen hoe voedselketens een voedselkringloop worden;

2. Je kunt uitleggen hoe de kringloop van fotosynthese en verbranding;

3. Je kunt de koolstofkringloop uitleggen;

Kringloop van stoffen

Voedselkringloop

Koolstofkringloop

Afvaleters

• Dode resten van organismen kunnen worden gegeten door afvaleters (detrivoren). 
• De afvaleters zijn net als alle andere dieren consumenten in de voedselketen.

Reducenten

De overgebleven dode resten worden door bacteriën en schimmels (reducenten) afgebroken tot anorganische stoffen (koolstofdioxide, water, mineralen). Dit proces heet mineralisatie. Producenten hebben de mineralen weer nodig voor de assimilatie. Reducenten sluiten dus de kringloop.

Wat zijn Reducenten?

1. Planten
2. Dieren
3. Schimmels
4. Bacteriën

Horen afvaleters bij producenten, consumenten of reducenten?

1. producenten
2. consumenten
3. reducenten

Wanneer planten en dieren sterven zonder te worden opgegeten, worden de organische stoffen opgenomen door

1. consumenten
2. eurocenten
3. reducenten
4. producenten

Wat stelt 6 voor?

1. Fotosynthese
2. Aerobe dissimilatie
3. Anaerobe dissimilatie
4. Dode planten

Piramiden en stromen in ecosytemen

De organismen per trofisch niveau kun je weergeven in een ecologische piramide.

In de afbeelding zie je het aantal organismen en het totale gewicht van alle organische stoffen (Biomassa) per trofisch niveau.

Piramide van aantallen

Piramide van biomassa

Energiestroom

• In een voedselpiramide wordt een deel van de biomassa doorgegeven aan het volgende trofische niveau.
• Bij iedere stap gaat energie verloren door dissimilatie, afgestorven weefsel en onverteerd weefsel (ontlasting).