skelet

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

skelet 

bewegen 

botten 

spieren 

De botten, gewrichten, banden en spieren werken samen om deze bewegingen mogelijk te maken. 

functies van het skelet 

Het skelet is opgebouwd uit 206 botten en botjes. 

Het skelet heeft de volgende functies:

• 
  Het geeft stevigheid en vorm aan het lichaam. 
• 
  Het beschermt een aantal kwetsbare organen, zoals hersenen, hart, longen, oog en oor. 
• Het dient als aanhechtingsplaats voor spieren, waardoor deze het lichaam kunnen laten bewegen.
  
• 
  Het vormt bloedcellen en bloedplaatjes in het beenmerg. 
• 
  Het is een voorraadplaats voor kalk.

Elk bot of botje geeft steun en vorm aan een bepaald deel van het lichaam. Zonder skelet zou het lichaam een vormloze massa zijn.

bot - kraakbeen 

wat zeer hard, stevig en sterk is. Het is onmogelijk om dit te buigen, samendrukken of uitrekken. 

meer lijmstoffen, maar geen kalkzouten. Daardoor is kraakbeenweefsel wel te buigen, uit te rekken

Botweefsel zit overal waar stevigheid belangrijk is. Kraakbeenweefsel zit op plaatsen in het skelet waar ook een zekere beweeglijkheid nodig is, zoals:

waar de ribben aan het borstbeen vastzitten;

tussen de wervels van de wervelkolom;

op de uiteinden van de pijpbeenderen, als deel van de gewrichten;

op de punt van de neus en in de oorschelp.

opbouw van bot 

opbouw van bot - van dik naar poreus

• beenvlies met bloedvaten met bloedvaten en zenuwen
• botvormende cellen ( regelen diktegroei en bij breuken). 
• rode bloedvaten zorgen voor voeding /doorbloeding richting het bod
  
• eerst beenvlies
  
• dan schors 
  
• dan sponsachtige massa 

vormen van de botten 

• pijpbeenderen (dijbeen , opperarm)
• platten (schedel, ribbenkast)
• korte beenderen (wervels, in je handen, voeten)

bot verbindingen 

• gewrichten 
• kraakbeen 
• naadbeen 
• vezel

botten & gewrichten 

spelen belangrijke rol bij bewegen 

• schedel 
• wervelkolom 
• schoudergordel
• ledematen 

waar twee botten bij elkaar komen is er vaak gewricht. 

om soepel te bewegen, 

smeren. 

kraakbeen nodig om soepel te bewegen.

banden en pezen

soorten gewrichten 

• kogel
• rol
• scharnier 
• zadel

kogel;  kop en kom. hierdoor alle kanten goed bewegen. (heup, schouder)

rol ; botuiteinden bewegen om elkaar heen. (onderarm, spaakbeen, ellepijp. Atlas en draaier bij de wervels)

scharnier; bewegen in 1 vlak mogelijk (knie, ellenboog).

1. zadelgewricht:  duim bewegen tov hand

schedel 

• belangrijkste taak = beschermen van hersenen en bv zintuigen (horen, ruiken, zien). 
• schedel bestaat uit: aangezichtsschedel, schedeldak en schedelbasis
• geen naden (behalve bij baby) 

ernst van schedelbasis fractuur:  beschermen bloedvaten, zenuwen en ruggenmerg. Veel functies kunnen uitvallen. 

wervelkolom 

• dubbele S vorm. hierdoor stoten en schokken opvangen. 
• bestaat uit 32 wervels. (Hals, borst, lenden, heiligbeen en staartwervels) 

schoudergordel en bekken 

• twee sleutelbeenderen en twee schouderbladen. 
• zitten vast aan bovenarm en  op de rug met spieren/pezen op de wervelkolom en ribben. 
• bekkengordel: 
• twee heupbeenderen aan elkaar gegroeid
• heupbeen = darmbeen, schaambeen en zitbeen.

bij vrouwen is bekkengordel groter. ivm mogelijke zwangerschap / bevalling. 

ledematen 

• bovenarm
• onderarm
• dijbeen 
• onderbeen 
• handen 
• voeten 

spieren 

gewrichten maken het mogelijk dat botten kunnen bewegen,

beweging zelf ontstaat doordat spier zich samentrekt. 

meeste spieren zitten aan het bot vast door een pees. 

willekeurige spieren 

onwillekeurige spieren 

spieren antagonisten. 

buigen en strekken . bv ellenboog, bovenbeen. 

willekeurige spieren; onder invloed van onze wil , dwarsgestreept spierweefsel. 

onwillekeurige spieren; bv ademhaling , hartspier

functie van spieren 

• maakt bewegen mogelijk 
• zorgt voor spanning (tonus) 
• produceert warmte. 
• beschermt kwetsbare delen zoals bv buikholte. 

tonus; spanning, zonder dat we het als inspanning ervaren. 

belangrijke warmtebron voor het lichaam. 

bij kou willen we bewegen. 

eigenschap v spieren 

samentrekken. kost energie en komt warmte vrij 

energie komt uit glucose en zuurstof. (niet voldoende? dan zuur)

voeding en zuurstof nodig. 

afvoer van afvalstoffen en warmte

overbelast ? 

• piekbelasting ; kort door kracht 
• dynamische belasting;  veel bewegen
• statisch; lang niet bewegen , in zelfde houding je werk doen.
• psychische  belasting; tijdsdruk , verantwoordelijkheid. 

Kan leiden tot; lichamelijke klachten van rug, nek, schouder, spieren en pezen. 

https: