2.2 Cultuur in het RR

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

2.1 wetenschap en politiek in de Griekse stadsstaat

KA: ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadsstaat

De democratie in Athene

Bedacht door Kleistenes

• directe democratie
• Alleen mensen met burgerrecht waren betrokken bij de democratie
          - mannen
          - geen slaven
          - in Athene geboren

2.2 Cultuur in het Romeinse Rijk 

de groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich door Europa verspreidde

de klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur 

Leerdoelen

• Je weet hoe het Romeinse wereldrijk ontstond
• Je begrijpt hoe het keizerrijk zich ontwikkelde
• Je weet hoe de Grieks-Romeinse cultuur ontstond
• Je weet hoe de Grieks-Romeinse cultuur werd verspreid  

Het Romeinse Rijk

Koninkrijk → Republiek → Keizerrijk 

Toen het Romeinse Rijk een republiek
was, regeerden twee consuls en een
senaat. Onder leiding van deze republiek
begon de expansie van het Romeinse
Rijk. 

Het Romeinse Rijk

De stadsstaat Rome was uitgegroeid tot een imperium. 

Oorzaken:

• verslagen volkeren mochten Romeins burger worden
• verslagen volkeren mochten (gedeeltelijk) hun eigen cultuur behouden
• verslagen volkeren moesten ook dienen in het leger

Het Romeinse keizerrijk

Na verloop van tijd werden legeraanvoerders te
machtig. 

Gevolg: burgeroorlogen tussen legeraanvoerders. 

→ Julius Caesar. 

Na moord Julius Caesar kwam er een keizerrijk
olv Augustus. 

Pax Romana

Tijdens het keizerrijk genoot het rijk van een rustige periode van 2 eeuwen: de Pax Romana. 

Gevolgen:

• bevordering welvaart
• groei handel en ontstaan geldeconomie
• aanleg infrastructuur 
• verspreiding Grieks-Romeinse cultuur en vormentaal
   = romanisering

Reconstructie van het Forum Romanum zoals het er tijdens het Romeinse Rijk moet hebben uitgezien.

Slaven stoken vuren voor de vloerverwarming en warme ruimten.

Een gezonde geest in een gezond lichaam: de Romeinen vonden sport en hygiëne erg belangrijk.

Er waren gescheiden ruimten voor mannen en vrouwen.

Ook hier weer latrines, de gezamenlijke toiletten.

Baden en ruimten waren er in allerlei temperaturen: van het koude frigidarium tot het snikhete laconium: een soort sauna

Hier bevond zich een gewoon zwembad, zoals je dat tegenwoordig ook kent.

Net als bij een modern stadion was (een deel van) de tribune overdekt met zonneschermen (velarium). Soms waren er de hele dag spelen, en dan moet je wel bescherming kunnen zoeken tegen de zon.

Er konden ongeveer 50.000 toeschouwers plaats nemen in het Colosseum.

Vlakbij het Colosseum lagen vier gladiatorenscholen. Eén van deze scholen stond met een ondergrondse gang in verbinding met het Colosseum.

Behalve gladiatorengevechten zijn er bij de opening ook zeeslagen nagespeeld. De arena werd dan gevuld met miljoenen liters water, en schaalmodellen van de schepen speelden de zeeslag dan na.

De loge van de Keizers

In de catacomben onder de arena-vloer wachtten de gladiatoren en de wilde dieren tot ze mogen vechten.

Hoe kon het Romeinse Rijk zo groot worden?

1. Door de handel
2. Door een sterk leger
3. Door de macht van de rijke families
4. Omdat een keizer aan de macht stond

Tijdens welke bestuursvorm was het Romeinse Rijk het grootst?

1. Keizerrijk
2. Republiek
3. Koninkrijk
4. Monarchie

Het Romeinse Rijk was een

1. landbouwsamenleving
2. landbouwstedelijke samenleving

In het Romeinse rijk was er godsdienstvrijheid

1. Juist
2. Onjuist

Onder wie werd het Romeinse Rijk een keizerrijk?

1. Julius Caesar
2. Brutus
3. Augustus
4. Cleopatra

Zoek enkele hedendaagse voorbeelden op van de klassieke Grieks-Romeinse cultuur

oude Stadhuis in Utrecht, 1826

Wanneer is een bron betrouwbaar?

1. Wie was/is de auteur?

• Wat is zijn/haar beroep/functie?
• Zou de auteur partijdig kunnen zijn?
  
• Overdrijft de maker van de bron of heeft deze een reden om niet de waarheid te zeggen?
  
  

2. Wat voor soort bron is het?

• Een dagboek of persoonlijke brief?
  
• Een krantenartikel of een bron die openbaar is? Wat is het doel van de openbare bron?
• Staan er vooral feiten of meningen in? 

Met andere woorden, wat is de intentie van de maker en kan je dat vertrouwen?

Maken: betrouwbaarheid

Maak opdracht 1-4