H1/2 les 18-9 Afsluiten H1, Grieken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat gaan we deze les doen?

opdrachten bespreken

Uitleg feedbacktoets

Beginnen met H2

Herhalen H1

Vul hier het antwoord van paragraaf 1, opdracht 4a in.

Vul hier het antwoord in van paragraaf 2 5b.

Vul hier het antwoord op paragraaf 3 opdracht 1a in.

Hoofdstuk 1

• Paragraaf 1.1: Het leven van jagers-verzamelaars en de Neolithische revolutie
  
• Paragraaf 1.2: Hoe ontwikkelden de dorpen van Mesopotamië naar steden?
  
• Paragraaf 1.3: Hoezo spreken we van een staat bij het oude Egypte?
  

Feedbacktoets

Leren 10 tijdvakken + jaartallen + tijdvakiconen

Andere tijdsindelingen 
Leren tijdvak 1 (Hoofdstuk 1)

Tijdlijn van Hoofdstuk 1

Beschrijf wat er gebeurd bij de ontwikkeling van een dorp naar een stad.

Wat defenieert een natiestaat?

Hoofdstuk 2

Tijd van Grieken en Romeinen

3000 v.Chr.- 500 n.Chr.

Kenmerkende aspecten

• De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.
  
• De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur.
  
• De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich over Europa verspreidde.
  
• De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa
  
• De ontwikkeling van het jodendom en christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten.
  

Waarom heet tijdvak 2 de tijd
van de Grieken de Romeinen

Griekenland

Verdeeld in veel stadstaten met elk hun eigen bestuur.

Mesopotamië

In de tijd van de Grieken regeerden in Mesopotamië de Perzen.

Griekse 

stadstaten

• Poleis (meervoud van polis) worden op verschillende manieren bestuurd

• Ze hebben wel vaak dezelfde 'Griekse' cultuur, taal en goden

• De bekendste poleis waren Athene en Sparta
• 
  
• Waarom dan geen natiestaat?

Griekse Stadstaten (2)

De Griekse cultuur verspreidde zich erg snel.

Door hongersnoden werden er veel koloniën gesticht.

Hierdoor kwamen de Grieken in contact met vele andere volken.

Waaronder de Feniciërs. 

Op het schrift van de Feniciërs baseerde de Grieken hun alfabet

Tirannie

Democratie

Monarchie

Aristocratie

Sparta

• De edelen hebben de macht (aristocratie)
• Inwoners maakten aanspraak op burgerschap (mits actief in het leger)

• Oorlog en het leger zijn belangrijk

• Kinderen krijgen een zware, Spartaanse opvoeding

Tirannie 

Grijpt met geweld de macht 

Alleenheerser 

Pisistratos (547- 527 v.Chr.)

Hippias (527-510 v.Chr.)

De Atheense 

democratie

• In Athene was het volk de baas. 
• Er werd gestemd over belangrijke beslissingen.

Kleisthenes

• Democratische hervormingen 500 v.Chr.
  
• Alle vrije mannelijke burgers van Athene hebben directe inspraak.
  
• Ostracisme wordt ingesteld
  

Ostracisme

• Schervengerecht
• 6000 leden van de volksvertegenwoordiging stemmen om iemand voor 10 jaar te verbannen uit de stad.
  

De Atheense 

democratie

• Vrije mannelijke burgers hadden het voor het zeggen.

Einde machtige stadstaten

- Het samenwerken tegen de Perzische koning versterkte het Griekse zelfbewustzijn

- Na deze oorlogen of bondgenoot van Athene of van Sparta.

- Peloponnesische oorlogen tussen Athene en Sparta.

- In 338 v chr. zelfstandigheid definitief verloren door overname van de Macedonische koning Philippos en daarna zijn zoon Alexander. 

- Onder Alexander de Grote werd een gebied dat van Egypte tot aan India verovert.

- Hierdoor verspreidde de Griekse cultuur zich nog verder (hellenisme) 

Verklaren

• Vanaf 600 v.C.: mythen én wetenschap = systematisch onderzoeken van de werkelijkheid en die verklaren m.b.v. eigen waarneming en logisch redeneren
  
• Filosofen:
  - Socrates
  - Plato
  - Aristoteles

Wetenschappelijk denken

Natuur en gezondheid

• Thales: oerstof
• Democritos: atoma
• Hippocrates: ziekte

Denken over de mens en de samenleving

• Herodotos
• Plato
• Socrates

De grot van Plato

Hippocrates, De heilige ziekte

Deze ziekte is naar mijn mening in geen enkel opzicht goddelijker dan andere ziekten. Net als andere ziekten is ze te genezen, tenzij de ziekte chronisch is geworden en krachtiger dan de toegepaste medicijnen. Het is erfelijk, net als andere ziekten. Een duidelijk bewijs dat deze ziekte niet goddelijker is dan andere ziekten is het feit dat flegmatische [onverstoorbaar kalme] mensen er erg bevattelijk voor zijn, terwijl het cholerische [driftige] mensen niet treft. Als die ziekte inderdaad goddelijker zou zijn dan de andere, dan zou die iedereen op dezelfde manier moeten treffen en zou het geen verschil mogen maken of iemand meer slijm of meer gele gal heeft. Nee, de oorzaak van deze aandoening ligt uiteindelijk in de hersenen, net als bij andere zeer ingrijpende ziekten.

--> leg uit waarom dit een voorbeeld is van wetenschappelijk denken in de 5e eeuw v.C.
--> de theorie is nu achterhaald. waarom is de theorie qua methode toch wetenschappelijk?

Wetenschap in Alexandrië

Door veroveringen Alexander de Grote: verspreiding van de Griekse wetenschap.

Museion in Alexandrië.

Opdrachten

Maak van de examentrainer (blz 30): opdracht 1 op het stencil en lever deze in. 

Maak daarna de opdracht 'mamoetenjacht' in teams om te oefenen met de stof van tijdvak 1.