Longaandoeningen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Longaandoeningen

februari 2024

Hans Oostindie

Waar gaan we het over hebben?

• Astma 
• COPD
• Taaislijmziekte
• Cystic Fibrosis
• Symptomen 
• Ziekte verloop
• Behandelingen
• Zorgtechnische aspecten

Even opfrissen!

Bronchiën

Longblaasjes (alveoli)

Luchtpijp

(trachea)

Bronchioli

Hoeveel keer adem je per minuut

1. 40-50 X per minuut
2. 5-10 X per minuut
3. 15-20 X per minuut
4. 25-30 X per minuut

Uitwisseling van zuurstof en koostofdioxide met bloed vindt plaats in

1. Bronchiën
2. Longblaasjes
3. Longhaarvaten
4. Luchtpijptakjes

COPD

• Vrij vertaald: ‘chronische, belemmerende longziektes’
• Chronische ontsteking
  
• Beschermlaag en trilhaartjes   beschadigen
  
• Vernauwingen in de bronchiën
  
• Verhoogde slijmproductie   

COPD verzamelnaam voor:

• Chronische bronchitis = chronische ontsteking van het     slijmvlies van de bronchiën of de vertakkingen van de   grotere luchtwegen 

• Longemfyseem = verlies van elasticiteit in de   longblaasjes

Oorzaken COPD

• Roken (80 %)
  
• Infecties
  
• Vervuilende-/ chemische stoffen en stofdeeltjes
• Doorgemaakte ziekten (griep, keelontsteking etc.) 
• Erfelijk ( zeldzaam ) 

Verschijnselen COPD

• Hoesten (voorgrond) 
• Sputum (fluimen) 
• Benauwdheid/kortademigheid (dyspneu) 
• Piepende, brommende ademhaling 
• vermoeidheid

Wat is een exacerbatie?

Bij een exacerbatie:

•  is er sprake van een verergering van de klachten en de symptomen bij COPD. 
• Ook wel longaanval genoemd.
• De klachten zijn acuut toegenomen en verdienen aanpassing van medicatie.
• evt ziekhuishuisopname

Piepende ademhaling passend bij COPD

Dit....

Prognose

• Progressief longfalen
• Terminaal longfalen
  
  

Ongeveer de helft van de COPD patiënten sterven aan complicaties van de ziekte, zoals hartfalen, longinfectie, longembolie of longkanker.

behandeling
COPD

Behandeling COPD 

Niet medicamenteus

• stoppen met roken !!!!!! 
• gezond eten, gezond gewicht > eventueel dieetist
• voldoende bewegen
• educatie aan patient, oa over wat het ziektebeeld is, en wat exacerbaties kan uitlokken (voorkomen infecties bijv)  ondersteuning bij stoppen met roken
• influenzavaccinatie
• ademhalingsoefeningen (via gespecialiseerde 

 fysiotherapeut)

Ondersteuning en zelfmanagement bij luchtwegaandoeningen

Stimuleren van zelfmanagement bij luchtwegaandoeningen vergroot de zelfredzaamheid en draagt bij aan een betere kwaliteit van leven.

Belangrijk dat deze strategieën worden aangepast aan de individuele behoeften en het type luchtwegaandoening van elke patiënt.

Leg uit hoe dat dan in zijn werk gaat bij onderstaande aspecten

Levensstijl aanpassingen

Medicatiebeheer 

Voeding

Zelfcontrole

Onderwijs en training

Omgaan met noodsituaties

Sociale ondersteuning

Levensstijl aanpassingen

Stop met roken, omdat roken de symptomen verergert.

Vermijd blootstelling aan vervuilde lucht, allergenen en irriterende stoffen.

Oefen en beweeg regelmatig, aangepast aan de eigen mogelijkheden.

Beheers stress, omdat dit de ademhaling kan beïnvloeden.

Medicatiebeheer

Logboek bijhouden

Volg strikt het voorgeschreven medicatieschema.

Begrijp het doel en de werking van elke medicatie.

Houd een medicatie-logboek bij om inzicht te krijgen in het effect van medicijnen.

Voeding

Volg een gezond dieet dat rijk is aan voedingsstoffen.

Let op gewichtsbeheersing, omdat overgewicht de ademhaling kan belasten.

Overigen

Zelfcontrole

Onderwijs en training

Omgaan met noodsituaties

Sociale ondersteuning

Behandeling COPD 

Medicamenteus

• luchtwegverwijders (kort of langwerkend)
  

• inhalatiecorticosteroiden
  

• orale corticosteroïden/  antibiotica. /slijmverdunners
  

De werkzame bestanddelen (corticosteroïden) hebben een ontstekingsremmende werking. Ook beschermen ze de luchtwegen, waardoor de prikkelbaarheid vermindert. Het duurt meestal enkele dagen tot weken voordat u merkt dat het medicijn werkt

Zorgverlenende aandachtspunten

1. *Advies geven rondom leefregels bij COPD
   
2. *Helpen bij het inzicht krijgen in het herkennen van dyspneu klachten
3. *Uitleg geven wat het belang is van goede voeding, gewicht, conditie verbetering
   
4. *Indien nodig begeleiding aanbieden bij het stoppen met roken
   
5. *Psychosociale begeleiding
   
6. *Instructie geven bij inhalatiemedicatie en/of vernevelen
   
7. *Instructie gebruik van zuurstof

Gold indeling

Er worden bij COPD vier verschillende stadia onderscheiden. De zogeheten GOLD-indeling (Global initiative for chronic Obstructive Lung Disease) 

 FEV1-waarde (Forced Expiratory Volume in one second) van de patiënt om te bepalen in welk stadium een patiënt zich bevindt. Deze waarde verwijst naar het volume dat iemand uitblaast in de eerste seconde van de uitademing na een maximale inademing. spirometrie

wat betekent COPD?

1. chronical obstructional pulmonaire diseases
2. chronische objectieve pulmonaire disorder
3. chronic obstructive pulmonaire disease
4. chronisch obsessieve pulmonaire disfuntie

Welke ziekten horen bij COPD

1. Longemfyseem
2. Longontsteking
3. Luchtweginfectie
4. Chronische bronchitis

Welke symptomen passen bij COPD?

1. Hoesten
2. Buikpijn
3. Hoofdpijn
4. Sputum opgeven

Bij COPD raken de ............. ontstoken

1. Bronchiolen
2. Haarvaten

Wat is het meest effectief bij de behandeling van COPD

1. Inhalatiemedicatie (puffers)
2. Stoppen met roken
3. Prednison
4. Er is geen behandeling

Astma

Chronische ontsteking van de luchtwegen

 

Diagnostiek

• anamnese
• lichamelijk onderzoek
• longfunctie test = spirometrie
• provocatie test

Triggers

uitlokkende factoren

Symptomen

• hoesten
• piepende ademhaling
  
• benauwdheid
• vermoeidheid

Behandeling

• Beweeg voldoende
• Gezond leefstijl een gezond gewicht
• Voorkom uitlokkende prikkels
• Luchtweg verwijders (BLAUW) kortwerkend, langwerkend

• Ontstekingsremmers (ROOD)
• STOP MET ROKEN!!!!!!!

Juist of onjuist?
Astma is een chronische ziekte

1. Juist
2. Onjuist

Een ziekte waarbij de longen continu ontstoken zijn, noemen we?

1. COPD
2. Astma
3. longontsteking
4. bronchitis

Wat is Cystic Fibrosis?

(CF/Taaislijmziekte)

Ongeneeslijke, erfelijke aandoening

Foutje in CFTR-gen

Genetische afwijking -> slijm taai

 Symptomen van Cystic Fibrosis

• Langdurig hoesten en slijm opgeven

• Terugkerende luchtweginfecties
• Sterk naar zout smakend zweet
• Weinig eetlust (vooral bij luchtweginfecties)
• Groeiachterstand

• Buikpijn
• Obstipatie
• Vettige ontlasting
• Verminderde vruchtbaarheid 

Deze symptomen van CF doen zich niet bij alle patiënten gelijktijdig en in dezelfde mate voor.

Gevolgen in het lichaam bij Cystic Fibrosis:

Longen

Hoesten

Infectie

Darmen

verminderde opname voedingsstoffen

Alvleesklier

Vet niet goed verteerd

Energie verloren

Geslachtsorganen

Verminderde vruchtbaarheid

Behandeling Cytic Fibrosis

Medicatie: 

• Antibiotica om luchtweginfecties te voorkomen
• slijmverdunnende middelen 
•  enzympreparaten  om vetverteringsstoornissen te bestrijden

Leefstijl:

• Fysiotherapie voor speciale hoesttechnieken aan te leren
• Conditietraining, zodat dat de weerstand verbeterd 
• energieverrijkt dieet en extra vitaminen zijn nodig om de energie te leveren voor de strijd tegen luchtweginfecties en verteringsstoornissen. Soms is daarbij sondevoeding noodzakelijk.

Om de luchtweginfecties te behandelen worden slijmverdunnende middelen en hoge doseringen antibiotica voorgeschreven. Om de vetverteringsstoornissen te bestrijden moeten speciale ‘enzympreparaten’ worden ingenomen. 

Cystic Fibrosis is een ongeneselijke ziekte?

1. Juist
2. Onjuist

Hoe heb je deze les ervaren?