3.6 Speciale overerving (gekoppelde genen, multipe allelen, letale factoren)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Resultaten vragenlijst in Forms

- extra oefenopdrachten met moeilijke kruisingen. Herhaling/hulp bij kruisingen

Toets gepland op 25 januari

§3.6 Speciale overerving

1. Multiple allelen (kleur schelpen ?)
2. Letale factoren (verstoring F1 aantallen)
3. Mitochondriaal DNA. (Y-lijn)
4. Herhaling 'Gekoppelde overerving'

De kleur van de schelpen van nonnetjes wordt door één autosomaal gen
bepaald. Van dit gen bestaan vier varianten: (R) rood, (O) oranje, (G) geel
en (W) wit. R is dominant over alle andere varianten, O is dominant over
G en W en G is alleen nog dominant over W.

Hoe wordt een variant van een gen genoemd?

1. Allel
2. Fenotype
3. Genoype
4. Recombinatie

De kleur van de schelpen van nonnetjes wordt door één autosomaal gen bepaald. Van dit gen bestaan vier varianten: (R) rood, (O) oranje, (G) geel en (W) wit. R is dominant over alle andere varianten, O is dominant over G en W en G is alleen nog dominant over W.
Eén heterozygoot nonnetje met een rode schelp wordt gekruist met één nonnetje met een witte schelp. Hoeveel verschillende kleuren schelpen kunnen onder de nakomelingen van deze twee nonnetjes voorkomen?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Vraag 21 Havo pilot 2014-2

Multiple allelen

Voorbeelden: 

- bloedgroepen     (I^A I^B I⁰ )

- Schelpkleur

- MHC (belangrijk eiwit bij menselijke afweer)

letale factoren

Hoe herken je bij een opgave/toets dat je te maken hebt met een letale factor?

Speciale overerving

De mannelijke lijn

De vrouwelijke lijn

Wat zijn deze?

Welk stuk DNA geven vrouwen altijd door aan vrouwen,
en welk stuk mannen aan mannen?

Speciale overerving

De mannelijke lijn

De vrouwelijke lijn

https:

Oefen met §3.6

Hw:

(evt. inhalen 57-65 van §3.5 )

Lezen §3.6
Maken 66-72 + 74

1. Multiple allelen (kleur schelpen, bloedgroepen)
2. Letale factoren (verstoring F1 verhouding, bijv. kuifkanarie)
3. Dihybride kruisingen
   -  Gekoppelde overerving
   - Ongekoppelde overerving
4. Mitochondriaal DNA. (Y-lijn)

Ongekoppeld

1. Verhouding fenotypen?               

•         9 : 3 : 3 : 1                                

Gekoppeld

1. Genotype P? 
   
   
   
2. Genotype F1 
   
   
   
3. Genotype F2? 

Polyhybride kruising

Plant met genotype AaEeHh doet aan zelfbestuiving, wat zijn de mogelijke genotypen van de nakomelingen en in welke verhouding komen deze voor? 

Begrippen voor samenvatting

Herhaling karyogram - homologe chromosomen (non-dysjunctie) 
(onderscheid autosomaal / geslachts-chromosomaal (XY)) 

Opbouw DNA - Gen - allelen

Genexpressie - inactivatie - differentiatie 

milieufactoren - modificatie / mutatie (erfelijk)

https: