13.3 Vervuiling

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Programma

* Lesdoelen

* * Theorie + checks

* Aan de slag! 

Lesdoelen

*Je kan uitleggen wat er met jouw afval gebeurt en welke afvalstoffen luchtvervuiling veroorzaken.

Wat gebeurt er met jouw afval?

1. nuttige toepassing : 

- Compost

- recycling van glas/blik/plastic
  -> grondstof nieuwe producten

- hergebruik van kleding,
   meubels, apparaten. 

Wat gebeurt er met jouw afval?

2. Verbranden ;
- restafval = wat niet herbruikt wordt -> verbrandingsinstallatie magneten ->

metalen gerecycled. Rest verbrand. 

Wat gebeurt er met jouw afval?

3. Storten: 

Klein deel afval : gestort  op vuilnisbelt. *Onderkant = afgedekt-> geen giftige stoffen in grondwater.

Zwerfafval = afval op straat/in natuur Duurt soms honderden jaren voordat schimmels en bacteriën het afval hebben afgebroken.

Wat zijn de gevolgen van luchtvervuiling?

fossiele brandstoffen: aardolie, aardgas en steenkool.

-> verbrand in motoren, fabrieken, huizen, energiecentrales.

-> hierbij: afvalgassen in de lucht
 1. koolstofdioxide
2. zwaveldioxide
3. stikstofdioxide 

Uitstoot: Vrijkomen van afvalgassen

Fijnstof in de lucht

Fijnstof = kleine deeltjes stof/roet in lucht -> luchtvervuiling
- inademen = slecht voor gezondheid

Smog = mist van fijnstof + afvalgas, vooral op warme,windstille dagen

Verzuring = bodem zuur a.g.v. uitstoot van ammoniak(landbouw)/stikst.dioxide/zwaveldioxide (industrie/verkeer)

Wat is het probleem van CO2?

Fossiele brandstoffen:
ontstaan uit planten/dierenresten 300 miljoen jr. geleden
-> bij verbranding teveel CO2 in lucht -> natuurlijke koolstofkringloop verstoord -> 

Door de verbranding van fossiele brandstoffen!

- Aardgas                           - Steenkool

- Aardolie                           - Bruinkool

Bij deze soort verbranding komen afvalgassen vrij
- Koolstofdioxide
- Stikstofoxiden

Het ontstaan van fossiele brandstoffen

Plantenresten/dierenresten komen in de grond terecht en worden niet afgebroken door reducenten

Door de enorme hoeveelheid druk en warmte kunnen de plantenresten veranderen in fossiele brandstoffen

Dit kost duizenden tot miljoenen jaren

Herhaling: de koolstofkringloop

De verbranding is groter dan de fotosynthese

Smog - slecht voor de gezondheid

Natuurlijk broeikaseffect

Koolstofdioxide werkt als een deken om de aarde

Het houdt een gedeelte van de teruggekaatste warmte tegen

Het broeikaseffect

Natuurlijk broeikaseffect:

Op temperatuur houden van de aarde

Versterkt broeikaseffect:

1. Toename broeikasgassen
- koolstofdioxide
- methaan
- waterdamp

2. Stijging temperatuur

broeikaseffect

CO2

H2O

methaan

Natuurlijke/verstoorde koolstofkringloop

Eerst de 'natuurlijke kringloop' :
*Planten maken uit CO2 en water de energierijke stof glucose (C6H12O2).

*Dieren &mensen eten planten en krijgen de glucose binnen. vervolgens verbranden ze de glucose -> voor energie. 

Daarbij komt CO2 vrij.

*Planten nemen het CO2 uit de lucht weer op.

Versterkt broeikaseffect

Te veel koolstofdioxide werkt als een dikkere deken

Het houdt een groter gedeelte van de teruggekaatste warmte tegen

De extra CO2 zorgt voor een langzame temperatuurstijging wereldwijd

Havo:
Gevolg van verzuring

Verzuring vd bodem
-twee gevolgen: (bron 7).

1. Door zuur lossen mineralen op -spoelen uit naar het grondwater -> onbereikbaar voor plantenwortels.

2. Door zuur komen giftige stoffen in bodem vrij, (bv lood/ aluminium) -> beschadigt wortelharen. -> zieke planten. 

Zijn er nog vragen? 

Huiswerk =  Opdrachten van 13.3

Filmpje!

https://schooltv.nl/video/luchtvervuiling-aantasting-door-uitsloot-van-schadelijke-rook/#q=luchtvervuiling (25 sec.)

https://schooltv.nl/video/hoe-meet-je-luchtvervuiling-vervuiling-meten-met-satellieten/#q=luchtvervuiling (7 min.)

Filmpjes over het broeikaseffect

1. https://schooltv.nl/video/clipphanger-wat-is-het-broeikaseffect/#q=broeikaseffect (1.28 min.)

2. https://schooltv.nl/video/wat-zijn-broeikasgassen-een-onzichtbare-trui-die-de-aarde-isoleert/#q=broeikaseffect (4.13)

3. https://www.youtube.com/watch?v=Qn_AUiPyNs4&t=1s (4 min.38) 

4.  Voor KWT (18.22 min) https://schooltv.nl/video/de-buitendienst-5/#q=broeikaseffect

Wat gebeurt er met het afval wat niet meer gebruikt wordt?

Wat is de afkorting van Groente- , fruit en tuinafval?

Aardolie, aardgas en steenkool noem je ook wel: ... (ze worden verbrand in motoren, fabrieken, huizen, energiecentrales.)

1. Smag
2. Smeg
3. Smog
4. Smug

Welke negatieve gevolgen heeft smog?

1. Smog beschadigt de wortelharen van bomen.
2. Smog kan leiden tot hoofdpijn en benauwdheid.
3. Smog versterkt het broeikaseffect.
4. Smog zorgt voor zure neerslag.

Wat doet men tegenwoordig om vervuiling tegen te gaan?

1. Recycle, compost, hergebruik
2. Nuttige toepassing, verbranden, storten
3. Fijnstof, smog, verzuring
4. Geen van de hierboven genoemde

Nog ééntje dan..

https://www.youtube.com/watch?v=D_ASo9M_ibc (3.45min)

de aller-allerlaatste 

https://www.youtube.com/watch?v=uoWEdw5Y2Dk (8 min)

https://www.youtube.com/watch?v=o_xtTxPnbZI (3 min)

Door het versterkt broeikaseffect is het op aarde ...

1. warmer
2. kouder

Wat weet je nog?
Welk van de volgende uitspraken over het broeikaseffect is/zijn waar

1. broeikaseffect is nodig om leven te laten ontstaan op een planeet
2. versterkt broeikaseffect ontstaat door koolstofdioxide
3. het broeikaseffect bestaat helemaal niet
4. verbranden van fossiele brandstoffen zorgt voor versterkt broeikaseffect

Bij het versterkt broeikaseffect

1. lost CO2 veel meer op in water
2. komt er teveel CO2 in de lucht

Wat is de grootste nadeel van het verbranden van fossiele brandstoffen.

1. broeikaseffect
2. aardbevingen
3. tsunami
4. orkanen

Deze bosbranden zorgen voor een ...............van het broeikaseffect.

1. toename
2. afname

Zonder het broeikaseffect zou er geen leven
op aarde mogelijk zijn.

1. Waar
2. Niet waar

Zijn er nog vragen? 

Huiswerk = 13.3 lezen/maken. 

Geef een cijfer aan jouw productiviteit van deze les: