4V Les 1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Planning

Introductie mijzelf en jullie

Theorie 4.2

Quiz

Toon ter Horst

27 jaar oud

Woon in Utrecht

Mijn studie

Studie opdrachten (lesbezoek, camera, vragenlijst)

Leerdoelen

Zelf les indelen

• Interactieve les: video's
  
• Prijs beste participant 
  

Stellingen en vraag

Wat kan wel, wat kan niet in de klas?

Jullie leren kennen

Mogen leerlingen schelden in de les?

1. Ja, dat kan prima
2. Nee, dat kan echt niet

Mogen docenten schelden in de les?

1. Ja, dat kan prima
2. Nee, dat kan echt niet

Moet het helemaal stil zijn tijdens de werktijd?

1. Ja, dat werkt beter
2. Nee, overleggen moet kunnen

Mijn Guilty Pleasure is

Ik hoop dat we tot de zomer leren over

Ik leer biologie het beste door:

1. Te luisteren naar de docent
2. Mijn boek thuis te lezen
3. Vragen te maken

Dus...

• Ik probeer netjes te praten
  
• Jullie gaan netjes praten
  
• Toetsstof (85%) - VWO
  
• Bespreken huiswerk (tijd in les)
  

Paragraaf 4.2 

Bacterien, Schimmels en Virussen

Bacterie, Virus, Schimmel

Verschil?

Leerdoelen

Jullie kunnen een archaeon herkennen en de structuren benoemen

Jullie kunnen een bacteriecel herkennen en de structuren benoemen

Jullie weten hoe een bacterie voortplant

Jullie kunnen een virus herkennen en de structuren benoemen

Jullie kunnen een schimmelcel herkennen en de structuren benoemen

Jullie zijn bekend met het nut van prokaryoten

Biotechnologie

'Alle technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten te maken voor de mens.'

Voorbeeld: melkzuurbacteriën, kweekvlees

Nuttige prokaryoten

• Beschermlaag ziekteverwerkkers
  
• 'Darmflora' 
  

Virussen?

Virussen?

Archaea (ev. Archaeon)

• Archaea: domein eencellige micro-organismen
• Archaea zijn prokaryote levensvormen: 
• Geen celkern en weinig andere cellulaire structuren 
• Slechts honderden soorten archaea bekend (weinig!)
• Archaea zijn extremofiel (?)
• Kunnen in extreme omstandigheden overleven

Archaeon (schematisch)     BINAS 79A

             ✓

Virussen?

Bacteriën

• Vrijwel geen organellen
  
• Sommige soorten zweepharen
  
• Voortplanting = deling
• Wanneer snel?

Bacteriën

• Erfelijk materiaal: 1 cirkelvormig chomosoom
  

• Andere soorten: ook kleine cirkelachtige chrosomosen (plasmide)
  

Voeding

• Bacteriën voeden zich meestal met dode resten organismen (= heterotroof)
  
• Sommige soorten: chlorofyl (bv blauwalg)
• Wel eigen voedsel maken (= autotroof)

Deling bacteriën

Bacteriecel

Soorten bacteriën (Binas 79A)

Gemiddeld 10x kleiner dan dierlijke, plantaardige of schimmelcel 

Bacteriecel

Soorten bacteriën (Binas 79A)

Gemiddeld 10x kleiner dan dierlijke, plantaardige of schimmelcel 

✓

             ✓

Virussen?

Virussen

Waarom niet in stamboom?

• Veel kleiner dan bacteriën en zijn geen organismen
  
• Eiwitmantel met DNA
  
• Leeft niet, bestaat niet uit cellen!
  

Virussen

• Kan zelf niet voortplanten maar heeft gastheer nodig 
  
• Gastheer: bacterie, plant -of dierlijke cel
• Bacteriofaag: virus wat een bacterie gebruikt als gastheer noem je een
  

✓

             ✓

Virussen ✓

Schimmels 

Een- of meercellig, celwand, celkern, geen bladgroenkorrels
Gist =  een eencellige schimmel
Meercellige schimmels bestaan uit lange dunne hyfen (schimmeldraden)

Voorplanting door sporen 

Schimmels 

Mycelium: netwerk van hyfen

✓

             ✓

✓

Virussen ✓

Je eten bederft alleen door schimmels

1. Waar
2. Niet-waar

Wat betekent heterotroof?

1. Warmbloedig
2. Zelfregulerend
3. Anders-voedend
4. Hetzelfde-voedend

Een soort micro-organisme (levend) zonder celkern dat in staat is om te overleven in hele moeilijke omstandigheden.

1. Bacterie
2. Virus
3. Archaeon

Hoe planten bacterien zich voort? (1 woord is genoeg)

Bacterien kunnen via een buis DNA met elkaar delen, dit heet de

1. Virus
2. Flagel
3. Celkern
4. Plasmide

Bacteriën

Erfelijk materiaal: 1 cirkelvormig chomosoom

Andere soorten: ook kleine cirkelachtige chrosomosen (plasmide)

Kenmerken: 1 of meercellig, heeft celwand, heeft celkern, heeft geen (!) bladgroenkorrels

1. Bacterie
2. Virus
3. Schimmel
4. Alg

Deze structuur kan zelf niet voortplanten maar heeft een gastheer nodig

1. Bacterie
2. Schimmel
3. Virus
4. Archaeon

Genetische modificatie

'DNA van een organisme wordt veranderd om iets voor de mens te maken (geneesmiddelen of hormonen)'

genetische modificatie

Genetische modificatie

Opdrachten 

4.2: 15, 16, 18, 20, 24

Bespreken we volgende les