1.2 Ontwikkeling van de wereldeconomie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H1.1 Kantelt het economisch wereldbeeld?

vervolg en afronding

Opkomende economie

Brazilie is een opkomende economie. Een land met een snel groeiende productie en welvaart. Steeds meer mensen werken in de industrie en dienstensector, steeds minder in de landbouw.

Op het kaartje zie oa Brazilie en de sectoren waarin mensen werken. De diagram van Brazilie gaat steeds meer op die van een rijk land zoals Zweden lijken. 

BRICS-landen

Landen met een snel groeiende economie noemen we ook de BRICS-landen. 

Dit zijn Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika.

Aziatische tijgerlanden

De 'Aziatische Tijgers' was een bijnaam die gegeven werd aan drie landen in Azië: Singapore, Zuid-Korea en Taiwan & de Speciale Bestuurlijke Regio Hongkong (China). Dit vanwege hun snelle economische ontwikkeling in de jaren '80 en '90. In 1998 kwam hier een eind aan.

Welke landen vormen samen de BRICS-landen?

1. Brazilie, Rusland, Chili en India
2. Belgie, Rusland, China en Italie
3. Brazilie, Rusland, China Zuid-Afrika en India
4. Brazilie, Roemenië, Chili en India

In welke sector werken steeds minder Brazilianen?

1. Landbouw, visserij en mijnbouw
2. Industrie
3. Diensten
4. Defensie

Wat is géén voorbeeld van globalisering?

1. Een Belg met meubels van Ikea
2. Een Chileen met een Nike-shirt
3. Een Nederlander op klompen
4. Een Amerikaan in een VW

Welk probleem ontstaat er in de steden door gestegen welvaart in Brazilie?

1. Lege supermarkten
2. Een run op airco's
3. Fileprobleem
4. Probleem met de riolering

Planning

- Uitleg H1.2

- Klassikale opdrachten in deze les

-

- Taken nakijken, maken, (zelf) aftekenen

Leerdoelen H1.2

- Je weet welke begrippen passen bij de verschillende fasen in de wereldeconomie.

- Je begrijpt de voor- en nadelen van vrijhandel.

- Je kunt aan de hand van kaarten uitleggen hoe de positie van het Verenigd Koninkrijk is veranderd in de wereld.

1.2 wereldeconomie

Ontwikkeling van de wereldeconomie

Handelskolonialisme

tot 1850

voor handel van

- landbouwproducten (plantages)

- mijnbouwproducten (mijnen)

Koloniale handelsverhoudingen 

(1500 - 1950)

- Op het ''hoogtepunt'' van het kolonialisme (1914) waren de twee grootste Europese koloniale machten: Groot-Brittannië + Frankrijk.

- Nederland bezat twee grote kolonies: Nederlands-Indië + Suriname.

- De dekolonisatie verliep snel na WO II.

Handelskolonialisme 

(1500 - 1800)

Kenmerken:

- Kolonies leveren grondstoffen en arbeidskrachten (slaven).

- Langs de kusten ontstaan plantages.

Industrieel kolonialisme

(1800 - 1950)

Het industrieel kolonialisme (oftewel imperialisme) is de fase waarin Europese moederlanden koloniën stichtten die ze zelf bestuurden, met als doel de aanvoer van grondstoffen veilig te stellen en een afzetmarkt voor hun industriële eindproducten te vormen.

Waarom is het handelskolonialisme overgegaan in industrieel kolonialisme?

Door de opkomst van de industrie werd het voor Europese landen belangrijk om:

- verzekerd te zijn van de aanvoer van grondstoffen

en

- een afzetmarkt te hebben voor hun industrieproducten.

Wat is daarvan het gevolg geweest?

- Vroegere handelsgebieden werden onderdeel van het moederland. Op tal van terreinen - bestuur, onderwijs, handel en ontwikkeling - verstevigde het moederland haar greep op de kolonie. 

- Door de industrialisatie nam de wereldhandel enorm toe, maar de handelsstromen verliepen steeds meer binnen het koloniale rijk.

aan de slag: opdracht

Global Shift

• Ga op je Chromebook naar magister
• Ga in het linkermenu naar leermiddelen
• Kies BuiteNLand AK leerjaar 3
• In het online boek ga je naar H1.1
• Kies rechts 'extra opdrachten'
• Maak BOX 1a vraag A t/m D  &  BOX 1b vraag A t/m H
• KLAAR? Taakwerk maken>nakijken>aftekenen
  

Huiswerk week 38

Maak een samenvatting of mindmap van H1.3 'ontwikkeling in verschillende snelheden'

Einde van een oude relatie

(1950 - 1990)

De afloop van WO II levert twee belangrijke veranderingen op in de wereldorde:

1. Dekolonisatie

2. De wereld wordt opnieuw ingedeeld, er ontstaan drie blokken. Het westerse en het communistische blok, met name de VS en de Sovjet Unie, staan lijnrecht tegenover elkaar.

verloop van de wereldhandel rond 1980

https://apps.noordhoff.nl/se/content/theme/48198eb9-7979-4f63-a189-5aeac2a1a0d4/contenthub

Vrijhandel verandert de wereld

(na 1990)

Na de ineenstorting van de Sovjet Unie in 1989 wordt de wereldorde opnieuw opgeschud. De vrijemarkteconomie wordt het belangrijkste economische systeem op aarde. Een belangrijk kenmerk daarvan is dat de prijs van goederen en diensten wordt bepaald door de wet van vraag en aanbod.

OPDRACHT

Vrijhandel: voor- of nadelig voor een land?

1. Buitenlandse concurrentie

2. Vorming van grote bedrijven

3. Regionale specialisatie

4. Vrij toegang tot de buitenlandse afzetmarkt

5. Goedkopere producten

6. Binnenlandse bedrijven failliet

7. Protectionisme verboden

Voordelig

2. Vorming van grote bedrijven

3. Regionale specialisatie

4. Vrij toegang tot de buitenlandse afzetmarkt

5. Goedkopere producten

Waarom?

2. Grote afzetmarkt bereikbaar

3. Land maakt producten waar het goed in is

4. Bedrijf kan internationaal concurreren

5. Consument profiteert

Nadelig

1.  Buitenlandse concurrentie

6. Binnenlandse bedrijven failliet

7. Protectionisme verboden

Waarom?

1. Kans op faillissement

6. Buitenlandse concurrentie

7. Geen bescherming eigen bedrijven tegen buitenlandse concurrentie

Conclusie

Aandeel in de wereldhandel wordt gestuurd door:

- Politieke ontwikkelingen in de wereld

- Economische ontwikkelingen in landen en in de wereld

Topografie Wereld

Maken: achterin je werkboek de kaarten ‘Wereld: landen en hoofdsteden’ én ‘Wereld: steden, gebieden
en wateren’

In welke periode werd de wet van vraag en aanbod geïntroduceerd?

1. Handelskolonialisme
2. Koude Oorlog
3. Vrijemarkteconomie
4. Industrieel kolonialisme

Hoe ontstaat economische groei?

1. Door globalisering
2. Door toename van productie
3. Door industrieel kolonialisme
4. Door EPZ's (Export Productie Zones)

Wat hoort er bij de periode 1500-1800?

1. Handelskolonialisme
2. Exploitatiekolonie
3. Dekolonisatie
4. Industrieel kolonialisme

Welk begrip wordt omschreven:
Landen die na 2000 een snelle economische groei doormaken.

1. WTO
2. Industrieel kolonialisme
3. Triade
4. BRICS-landen

Welke periode in de wereldhandel wordt hier afgebeeld?

1. Industrieel kolonialisme
2. Dekolonisatie net na W.O. 2
3. Einde van de Koude Oorlog
4. Vrijhandel

voor nu

aan de slag met taak 36/37 en verder

Huiswerk volgende week 38

Les week 38

maak een samenvatting of mindmap van H1.3 “Ontwikkeling in verschillende snelheden”