BS2 Bacteriën, virussen en schimmels

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

BS2: Bacteriën, virussen en schimmels

V4

Thema 4

Evolutie

Lees onderstaande tekst:

Rode kool (Brassica oleracea var. rubra), Witte kool (Brassica oleracea var. alba), Groene kool (Brassica oleracea var. virida) en Zwarte mosterd (Brassica nigra) horen samen met Radijs (Raphanus sativus) tot een grotere groep, de Kruisbloemigen (Cruciferae).

Hoeveel verschillende genera (geslachten) worden er genoemd?
Hoeveel verschillende soorten worden er genoemd?

Witte kool (Brassica oleracea var. alba) en Groene kool (Brassica oleracea var. virida) zijn soortgenoten.

1. juist
2. onjuist

Maak gebruik van BINAS 94A

Het Mesozoïcum was het tijdperk waarin de dinosauriers de aarde domineerden.

1. juist
2. onjuist

Maak gebruik van BINAS 94A

In het Cambrium ontstonden de eerste landplanten.

1. juist
2. onjuist

Leerdoelen

1. Je kent het onderscheid tussen prokaryoot en eukaryoot
2. Je kunt een prokaryoot organisme herkennen
3. Je weet welke domeinen behoren tot de prokaryoten
4. Je kent de algemene kenmerken van prokaryoten
5. Je kent de algemene opbouw van een virus

Zelfstandig aan de slag!

- Lees BS2.

- Vul begrippenlijst aan.

3 domeinen

- bacterien

- archebacterien

- eukaryoten

5 of 6 rijken

- (eu)bacterien

- archebacterien

- protisten 

- planten

- schimmels

- dieren

Wat is de definitie van de term: prokaryoot?

Welke rijken behoren tot de prokaryote organismen?

1. bacteriën en planten
2. bacteriën en archaea
3. bacteriën, archaea en schimmels
4. bacteriën

Archaea

- veel overeenkomsten met bacteriën

- extremofiel: leven voornamelijk onder extreme omstandigheden (diep in de zee, bij een geothermische bron, zwavelput etc)

- hoofdzakelijk anaeroob

- primitief

Bacterien

- celonderdelen: BINAS 79A

- veel meer biodiversiteit dan bij Archaea

- ongeslachtelijke voortplanting

- zeer klein

- circulair DNA 

- geen membraangebonden organellen (Golgi, ER, chloroplasten en mitochondriën)

- WEL een celwand

Voortplanting bij prokaryoten

ongeslachtelijk

mitotische celdelingen

wel: DNA replicatie

niet: vorming van een spoelfiguur

onder optimale condities zeer hoge delingssnelheid: om de 20 minuten

Geef voorbeelden van optimale condities voor snelle bacteriele groei

Snel en handig genetische informatie uitwisselen: plasmiden

Extrachromosomaal

Circulair

Dubbelstrengs

Nuttige genen die snel selectievoordeel opleveren (oa antibiotica resistentie)

ZEER nuttig in de bioindustrie

Uitwisseling van genen bij bacteriën

Conjugatie

• uitwisseling van plasmiden tussen soortgenoten

Transformatie

• opnemen van plasmiden uit het milieu

Virussen

Domein: -

Rijk: -

Virussen zijn niet ingedeeld in een domein en rijk. Om welke reden is dit?

Globale opbouw van een virus (BINAS 77A en 77B)

nucleïnezuur

- DNA of RNA

- enkel- of dubbelstrengs

eiwitmantel/capside

- spike-eiwitten

-

soms een envelop

- koolhydraten

- eiwitten

Virale reproductie: ALTIJD afhankelijk van gastheercel

DNA-virus

RNA-/retrovirus

Huiswerk

1. Maak opdr.  14 t/m 25
2. Optioneel: opdracht 26 t/m 28