4.24 Betekenissen

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Noteer drie woorden die bij je opkomen bij het woord 'ROOD'.

Noteer drie woorden die bij je opkomen bij het woord 'ZOMER'.

Noteer drie woorden die bij je opkomen bij het woord 'FEE'.

Probeer op een logische manier van het linkerwoord naar het rechterwoord te gaan. Gebruik maximaal drie woorden als tussenstap.
SCHAATSEN ... ... ... AARDBEIEN

Probeer op een logische manier van het linkerwoord naar het rechterwoord te gaan. Gebruik maximaal drie woorden als tussenstap.
TOMAAT ... ... ... ZEE

Probeer op een logische manier van het linkerwoord naar het rechterwoord te gaan. Gebruik maximaal drie woorden als tussenstap.
BOEK ... ... ... FRITUUR

Lees het artikel (p. 291 en 292) en beantwoord de vragen.

LEESTIP 

1. Neem VOORAF de vragen door.

2. Markeer de KERNZIN (d.i. eerste of laatste zin) per alinea.

BETEKENISVERHOUDINGEN

syn-oniemen

ant-oniemen

hyper-oniemen

hyp-oniemen

Bedenk een hyperoniem voor je favoriete sport.

Wanneer is het nuttig om enkele synoniemen van woorden te kennen?

SYNONIEM: LANGZAAM

1. TRAAG
2. SNEL
3. GAUW
4. RAP

SYNONIEM: VUIL

1. REIN
2. SCHOON
3. VIES
4. PROPER

Een synoniem is :

1. een woord met een tegengestelde betekenis
2. Een woord dat qua betekenisinhoud hetzelfde betekent als een ander woord.
3. Een woord dat hetzelfde geschreven wordt als een ander woord, maar niet dezelfde betekenis heeft.
4. een woord dat bestaat uit een grondwoord en één of meer voor- of achtervoegsels heeft

het synoniem van portemonnee is:

1. tasje
2. geldbeugel
3. zakje
4. pakje

SYNONIEM: KWAAD

1. BLIJ
2. VROLIJK
3. GEMEEN
4. BOOS

het antoniem van aanmoedigen is:

1. stimuleren
2. ontmoedigen
3. demotiveren
4. bevorderen

ANTONIEM: JONG

1. PRIL
2. JEUGDIG
3. OUD
4. KLEIN

ANTONIEM: LEEG

1. VOL
2. VERLATEN
3. BEZET
4. ONBEZET

ANTONIEM: MOOI

1. PRACHTIG
2. LELIJK
3. AANTREKKELIJK
4. KNAP

ANTONIEM: VAAK

1. NOOIT
2. MEESTAL
3. FREQUENT
4. DIKWIJLS

Wanneer twee woorden dezelfde betekenis hebben, spreken we van...

1. synoniemen
2. antoniemen
3. hyperoniemen
4. hyponiemen

Wanneer een woord de betekenis van een ander woord helemaal omvat, spreken we van ...

1. synoniemen
2. antoniemen
3. hyperoniemen
4. hyponiemen

Wanneer een woord een onderliggend begrip is ten opzichte van een ander woord, spreken we van ...

1. synoniemen
2. antoniemen
3. hyperoniemen
4. hyponiemen

Wanneer een woord een tegengestelde betekenis heeft, spreken we van ...

1. synoniemen
2. antoniemen
3. hyperoniemen
4. hyponiemen

Kledij is een ... van broek.

1. hyperoniem
2. hyponiem

'Tomaat' is een ... van 'groenten'.

1. hyperoniem
2. hyponiem

'Sneaker' is een ... van 'schoen'.

1. hyperoniem
2. hyponiem

'Gebouw' is een ... van 'kasteel'.

1. hyperoniem
2. hyponiem

Opdracht 3 blz. 294
Verklaar de gekleurde woorden uit de tekst.
Noteer (tussen haakjes) welke strategie je gebruikt hebt.

'Die zitten niet netjes van a tot z in een soort MENTAAL woordenboek.'

De gevoelswaarde van een woord is blijkbaar het allerbelangrijkste PRINCIPE om te ordenen.

Vraag je mensen naar de associaties van synoniemen, zoals 'begrijpen' en 'verstaan', dan hebben die woorden een groot aantal ASSOCIATIES met elkaar gemeen.

Anders bevinden die zich in het LUCHTLEDIGE.

Woordenschatstrategieën

context

voorkennis

taalkundig: betekenis van bestanddelen

overleg met anderen

woordenboek of zoekmachine

Maak opdracht 4 p. 296 per twee.

Opdracht 5 blz. 297
Kom meer te weten over het woord CARAVAN.

Duid de correcte antwoorden aan.

1. Het woord veranderde drastisch.
2. Het woord bleef ongeveer hetzelfde.
3. De betekenis veranderde drastisch.
4. De betekenis bleef ongeveer hetzelfde.

Controletoets over betekenissen

(zie digitale agenda in Smartschool)