5 Renaissance herhaling

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

UPLOAD EEN FOTO VAN JE HUISWERK.
DE FLASHCARDS VAN DE BAROK.

RENAISSANCE

HERHALING EN OEFENEN VOOR DE TOETS

DEZE LES

We gaan er samen doorheen.
Vragen over de Renaissance.

Je schrijft aantekeningen en antwoorden op papier.
Per vraag gaan we de antwoorden bespreken.
Je vult je eigen antwoorden aan.

Je gaat de informatie uit de afgelopen lessen herhalen en je wordt voorbereid op de toets.

RENAISSANCE

1400 - 1530 

Verandering

Tegen het einde van de 14de eeuw ontwikkelt zich, vooral in Italië, een nieuw denken.

Niet het leven na de dood, maar de aardse werkelijkheid komt op de eerste plaats. 

De kerk en het christelijke geloof verloren steeds meer terrein in het leven van de middeleeuwse mens.

Oorzaken voor de verandering

- het aanzien van de kerk verminderd

- de mens wordt zelfbewuster

- de wetenschap komt tot bloei

- ontdekkingsreizen verruimen het gezichtsveld 

Al deze ontwikkelingen, die leiden tot dit nieuwe denken, noemen we RENAISSANCE. 

Wat betekent het woord Renaissance?

Wat betekent het woord Renaissance?

Wedergeboorte

Op welke aspecten heeft dat betrekking? 

Op welke aspecten heeft dat betrekking? 

- Sterke oriëntatie op de klassieke oudheid.

- Een focus op het ‘aardse’ leven en de mens als individueel en uniek     wezen. 

- Kennis en brede ontwikkeling werden belangrijk. 

Vernieuwing van culturele, economische, technische en politieke waarden en óók de herleving van de waarden uit de klassieke oudheid. 

Waarom was Italië de bakermat van de Renaissance?

Waarom was Italië de bakermat van de Renaissance?

- havens in Italië, gunstige handelspositie, geld

- klassieke oudheid overal aanwezig en herontdekt

- concurrerende stadsstaten
Om beter te zijn dan de ander kleine staten mensen in dienst nemen die op vele terreinen grote bekwaambeden bezitten. Een voorbeeld van zo'n homo universalis is Leonardo da Vinci.

Evenals de schilderkunst van de Middeleeuwen, hebben ook de schilderijen en prenten die tijdens de Renaissance tot stand komen tot doel de mensen iets te leren. Het grote verschil is echter dat de Renaissanceschilders niet alleen geloofswaarheden, maar ook deugden als levensernst, liefde, eerlijkheid en matigheid tot uitdrukking brengen. Bovendien willen kunstenaars laten zien dat ze op de hoogte zijn van de verhalen uit de klassieke oudheid en dat ze hun vakmanschap tot in de puntjes beheersen.

 

In de schilderkunst staat de mens centraal. De nauwkeurige, realistische uitbeelding van de mensfiguur speelt een belangrijke rol. Ook aan de weergave van de natuur wordt veel aandacht besteed.

VERKORTING

Illusie van ruimte

Realistische weergave

Hier klopt het nog niet helemaal.

De voeten zijn eigenlijk te klein.

Richting het hoofd lijkt het lichaam wel toe te nemen in grootte. 

Kenmerken van schilderkunst in de renaissance.

Voorstelling:
Toepassing van elementen uit de klassieke oudheid.
Elegante (en soms complexe) lichaamshoudingen.
Uit de Bijbel, profaan (niet kerkelijk, zoals portretten), mythologie en allegorie.
Vormgeving:
Illusie van ruimte door toepassing van lijnperspectief of atmosferisch perspectief.
Voorkeur voor symmetrische compositie, in harmonie en evenwicht.
Sober kleurgebruik, veel neutrale kleuren en aardetinten.

RAFAËL, ‘DE SCHOOL VAN ATHENE’

 

Op de afbeelding zie je een fresco van de Italiaanse schilder Rafaël. Het is geschilderd omstreeks 1510 in een van de vertrekken van het Vaticaan in Rome.

Het werk wordt gewoonlijk ‘De school van Athene’ genoemd. De voorstelling kan beschouwd worden als een samenvatting van de belangrijkste wetenschappen die in de klassieke oudheid werden beoefend. 

Het onderwerp, de wetenschap en filosofen', van dit schilderij hoort bij renaissance. In de periode van de Renaissance kwam de wetenschap weer tot bloei op de opkomende universiteiten. 

De school van athene

Voorstelling

Vormgeving

Wat in de voorstelling verwijst naar de wetenschap?

Aristoteles die wijst naar de aarde, als bron van wetenschappelijke kennis.

Euclid legt geometrische vormen/meetkunde uit aan een aantal studenten.

Wereldbol verwijst naar geografie

Hemelbol (model van het heelal) verwijst naar astronomie

De belangrijkste filosofen uit de klassieke oudheid, Plato en Aristoteles, staan centraal in de compositie. 

Noem 4 middelen waarmee Rafaël de aandacht op

      deze twee figuren richt.

Ze staan op het verdwijnpunt van het perspectief.

Er zijn mensen die naar ze kijken

Ze zijn als het ware in een frame geplaatst, onder een rondboog, met de lichtste achtergrond.

Ze staan in het midden.

De rode en blauwe gewaden vallen op, omdat ze feller zijn van kleur.

Welke aspecten zorgen voor een rustige en evenwichtige compositie?

Alle figuren staan aan de ene of aan de andere kant van het centrale duo in evenwicht.

Er is veel symmetrie.

Er is balans tussen horizontale en verticale lijnen.

Het streven naar natuurgetrouwheid en een grote ruimtelijkheid wordt mogelijk gemaakt door het gebruik van olieverf. Met olieverf kan de schilder de kleuren beter in elkaar laten overlopen. Olieverf droogt langzaam waardoor de schilder meer tijd heeft de verf te verwerken. Bovendien kan men met deze verf heldere en diepe kleuren maken.

sfumato

Hoe noem je deze verdeling in een speciale verhouding?

Een verhouding tussen twee maten. Vooral toegepast in de klassieke oudheid en iedere stroming die daarop terugvalt. De volgende wiskundige formule geeft een naar het gevoel ideale verhouding aan; a : b = b : (a +b)

GULDEN SNEDE

In de Renaissance doet de logica, de rede, haar intrede. De muur krijgt daarom weer de zichtbare functie van drager van daken en gewelven. Aan de verhoudingen (hoogte, lengte, breedte) wordt veel aandacht besteed. Men maakt gebruik van de Gulden Snede.

RUIMTELIJKE GEOMETRISCHE VORMEN

Welke geometrische vormen

herken je in de architectuur?

Welke geometrische vormen

herken je in de architectuur?

Bol - koepel

Cilinder - centrale hal

Kubus - hoofd en zij gebouwen

Prisma -  timpaan

Wanneer bij een gebouw de plattegrond geen

 bepaalde richting heeft, spreken we van

centraalbouw. De plattegrond wordt afgeleid

 van bijvoorbeeld een cirkel, achthoek of het

Griekse kruis. Dit is de volmaaktste vorm

 van evenwicht, harmonie en proportie.

Evenwicht en harmonie tussen horizontaal en verticaal.

Vaak wordt de geometrie van het gebouw

ook in het tuinplan voortgezet. 

FRONTON / TIMPAAN

ZUILEN

ARCHITRAAF
STYLOBAAT / TREDEN
KAPITEEL

HOE HEET DIT?

PILASTER

In de middeleeuwen was de beeldhouwkunst toegepast. Dat wil zeggen, de beelden stonden of lagen ergens tegenaan of op. In de latere middeleeuwen komen de beelden steeds verder uit hun achtergrond. Via de nisbeelden worden de beelden in de Renaissance geheel vrijstaand. Men kon er helemaal omheen lopen.

contrapost

anatomie

Het meest gebruikte materiaal is marmer. Dit was in Italië voor handen. Maar ook brons wordt toegepast. De Romeinen waren al in staat grote bronzen beelden te gieten, maar het vakmanschap was sinds de Romeinse tijd verloren gegaan. De wetenschap en de technische vindingen maakten het weer mogelijk om grote beelden in één keer te gieten.

Onderwerpen: ruiterstandbeelden, portretbustes, mythologische figuren en taferelen, heiligen en bijbelse figuren.