6. Kloppend maken en het periodiek systeem

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

Plan van deze les

Deel 1 - Kloppend maken

HW vorige les - Uitleg - Samen oefenen - Zelfstandig oefenen

Deel 2 - Periodiek systeem

Uitleg - Lezen van niet-metalen en metalen - Zelfstandig oefenen 

HW Vorige les

H4.3 - vraag 1, 2, 3, 4, 5 en 7

Chemische reacties en molecuul formules

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen stoffen én er ontstaan nieuwe stoffen.

• beginstoffen:  De stoffen die bij de chemische reactie verdwijnen
• reactieproducten:  de stoffen die ontstaan bij een chemische reactie

Moleculen 

bij een chemische reactie

Atomen

bij een chemische reactie

Kloppend maken

Eerste reactievergelijking noteren

Balans opmaken

Kloppend maken

Volledige verbranding van pentaan

Pentaan = C₅H₁₂

_{Index :}

_{achter de C staat een getal, dit getal geeft aan hoeveel C deeltjes er in het molecuul zitten.}

_{achter de H staat ook een getal, dit getal geeft aan hoeveel H deeltjes er in het molecuul zitten}

5

12

Volledige verbranding van pentaan

C₅H₁₂ + O₂ -> CO₂ + H₂O

Stap 1 kloppend maken C en H

C₅ H₁₂  +  O₂   -->  5 CO₂  +  6 H₂O  

Stap 2 kloppend maken van O

C₅H₁₂ + 8 O₂ -->  5 CO₂ + 6 H₂O

Kloppend maken

P + Cl₂ -> PCl₃

Kloppend maken

C₂H₆O + O₂ -> CO₂ + H₂O

Zelfstandig oefenen

Maak de volgende vragen in stilte

H4.3: 8 tm 16

Tijd: Je hebt hiervoor 30 minuten 

(15 minuten zelfstandig, 15 minuten met rustig overleg)

Muziek: Je mag oordopjes in

Ben je klaar? Start met lezen van 7.1 of extra oefeningen met kloppend maken

jullie hebben nu 10 minuten pauze!

Welkom TOPPERRRRS

Pak voor je:

- Laptop of Boek A

- BINAS

Het periodiek systeem 

Chemische reactie: stoffen veranderen in compleet andere stoffen. 

Alle stoffen die we kennen zijn opgebouwd uit elementen (atoomsoorten). Deze atoomsoorten staan in het Periodiek Systeem. 

Het periodiek systeem. 

Wat moet je weten? 

Een horizontale rij is een periode.

Een verticale rij is een groep.

In welke rij en in welke periode staat het element koper? 

(gebruik je Binas) 

Metalen en niet-metalen

In jullie periodiek systeem (in het boek) zijn de metalen blauw/paars en de niet-metalen geel. 

Metalen zijn glimmend, geleiden warmte en electriciteit.

Niet-metalen zijn dof, breekbaar en slechte geleiders. 

Groepen 

Er zijn twee belangrijke groepen (verticale kolommen) die je moet kennen:

De edelgassen (groep 18): reageren met geen enkel andere element. 

De halogenen (groep 17): reageren juist heel graag met andere elementen. 

Edelgassen

Halogenen

Metalen

• Glanzend
• Geleiden
• Buigbaar
• Mengsel = legering

Overeenkomsten

Verschillen

• Dichtheid
• Magnetisch
• Smeltpunt

Stofeigenschappen

Metalen

• Glanzend
• Geleiden
• Buigbaar 
• Mengsel = legering

Edele metalen

Onedele metalen

Zeer

onedele metalen

• Dichtheid
• Magnetisch
• Smeltpunt

Overeenkomsten

Verschillen

Edele metalen 

• Edele metalen reageren niet of nauwelijks met andere stoffen.
• daarom worden ze vaak gevonden als zuivere stof.
• Goud, zilver, platina
• 24 karaat goud =100 %  zuiver goud , 18 karaat = 18/24 x100%= 75 % goud (en 25 %  andere metalen meestal zilver of koper)

Onedele metalen

• Onedele metalen reageren wel  met andere stoffen. (b.v.zuurstof, water of zuren) 
• worden daarom bijna altijd gevonden als erts = verbinding van metaal met een niet- metaal
• bijv. ijzeroxide en aluminiumoxide
• hoe onedeler het metaal hoe reactiever het is.

zeer onedele metalen

• alle metalen uit groep 1 = alkalimetalen, zijn zeer reactief.
• ze reageren zo heftig met b.v. zuurstof en water dat ze onder een laagje olie bewaard worden
• de aardalkalimetalen = groep 2 reageren ook heftig maar iets minder heftig 

Toepassen van informatie

Lezen niet-metalen en metalen

Zelfstandig oefenen: 

H7.1: 1 tm 9

Is het een molecuul of niet?

Molecuul

Geen molecuul

CO2

NH4

NaCl

KBr

FeCl2

H2O2

SO2

legeringen maken = metalen mengen

Dit doe je om betere eigenschappen te krijgen. Veel legeringen zijn harder dan de zuivere  stoffen.

Goud is puur erg zacht --> mengen met zilver(=witgoud) of met koper (=roodgoud)

BINAS 37