3.1 Leenheren, leenmannen en horigen (A)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Monniken en Ridders

3.1 Leenheren, leenmannen en horigen (A)

Wat gaan we doen?

1. Leerdoelen

2. Theorie

3. Beeldmateriaal

4. Aan de slag

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe West-Europa zich na de val van het Romeinse Rijk bestuurlijk ontwikkelde. 

2. Je weet wat feodale verhoudingen zijn en hoe ze ontstonden. 

3. Je kunt de oorzaken beschrijven van de verbrokkeling van de macht in de late negende en tiende eeuw.  

Kenmerkende aspecten:

10. De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.

11. Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur. 

Theorie

Tijd van monniken en ridders (500-1000)

Theorie

De Germaanse volkeren die Romeinse gebieden binnendrongen, werden aangevoerd door krijgsheren (werden vaak koningen met eigen staten). 

Na de val van het Romeinse Rijk (?) was Europa verdeeld in een aantal van deze staten. 

Karel de Grote werd koning van de Franken en werd door de paus in 800 tot keizer gekroond.

Welk jaar viel het West-Romeinse rijk?

1. 276 na Chr.
2. 376 na Chr.
3. 476 na Chr.
4. 576 na Chr.

Theorie

Germaanse koningen omringden zich met vazallen(krijgers) die hen trouw hadden gezworen. 

Opschrijven:

Vazallen beschermen de koning en vechten voor hem. Ze legden een eed af voor hem. De koning beloonde hen door buit te delen: wapens, sieraden of paarden. 

Later werden vazallen ook beloond met grond. De vazal had deze grond slechts in leen.

Theorie

Karel de Grote beloonde soms ook graven, hertogen en andere bestuurders met lenen. Zo ontstonden er in het bestuur feodale verhoudingen.

Opschrijven:

Feodaal: betrekking hebbend op de band die ontstaat wanneer iemand een persoonlijke eed van trouw aflegt aan een ander in ruil voor een leen. 

Gevolg: Op lange termijn verbrokkeling van de macht.

leenmannen zegden de trouw zo maar op als ze meenden dat ze niet goed werden behandeld door hun leenheer. 

Theorie

In de loop van de negende en tiende eeuw brokkelde de macht van het Frankische Rijk  af. In 843 werd het rijk van Karel de Grote verdeeld onder zijn drie kleinkinderen. Deze hielden niet stand en de macht versplinterde.

Opschrijven:

De macht van het Frankische rijk brokkelde intern af en Europa werd geteisterd door Noormannen, Hongaren en moslimpiraten. 

Koningen hadden afgedaan en rond het jaar 1000 nog lagere heren als kleine koninkjes over hun dorpen en landgoederen. 

Beeldmateriaal

Leerdoelen nabespreken

1. Je kunt beschrijven hoe West-Europa zich na de val van het Romeinse Rijk bestuurlijk ontwikkelde. 

2. Je weet feodale verhoudingen zijn en hoe ze ontstonden. 

3. Je kunt de oorzaken beschrijven van de verbrokkeling van de macht in de late negende en tiende eeuw.