1a Mesopotamië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• Kun je uitleggen wat een indirecte-, directe oorzaak, korte termijn- en lange termijn gevolg zijn.

•  Kun je indirecte oorzaken en de aanleiding voor een gebeurtenis uit de tekst halen.

• Kun je korte termijn- en lange termijn gevolgen benoemen voor een gebeurtenis.

Noteer welke oorzaak-gevolg relaties je hebt gezien? 

Verbanden en invloeden

• Alles in de wereld heeft een connectie met elkaar, ze staan met elkaar in verband.

• Dit geven we vorm via oorzaken en gevolgen.

1. Indirecte oorzaak
2. Aanleiding
3. Korte termijn gevolg 
4. Lange termijn gevolg
   

Oorzaken en gevolgen

Indirecte oorzaak

• Wat er al verder aan vooraf ging. (alle andere oorzaken)
  

Aanleiding (directe oorzaak)

• Het laatste wat er gebeurd voordat het gebeurtenis begint.

Korte termijn gevolgen

• Wat direct duidelijk is dat er gebeurd na de gebeurtenis.

Lange termijn gevolgen

• Wat nu nog niet duidelijk is.

 

Oorzaken

Indirecte oorzaak

• Wat er al verder aan vooraf ging. (alle andere oorzaken)
  
• *goed je best gedaan, hoge cijfers gehaald voor je SE, bent naar extra examentrainingen en bijles gegaan.
  

Aanleiding (directe oorzaak)

• Het laatste wat er gebeurd voordat het gebeurtenis begint.
• *het halen van gemiddeld een 8 voor je examens.
  

Gevolgen

Korte termijn gevolgen

• Wat direct duidelijk is dat er gebeurd na de gebeurtenis.
• *Je gaat volgend jaar naar het MBO.
  

Lange termijn gevolgen

• Wat nu nog niet duidelijk is.
• *Je vindt de liefde van je leven op het MBO / je komt erachter dat deze opleiding toch niet iets voor jou is.
  

Alfons de Kameel

Welkom in de Geschiedenisles!

In deze les: 

• Maken we fouten
• Doen we ons best
• werken we samen
• Praten we niet door elkaar heen
• Leggen we bij binnenkomst onze spullen op tafel.
• Schuiven we onze stoel aan en ruimen we papier op als we de klas verlaten.

Waar werken we mee:

- Forum les- en werkboek. 

-Laptop

-Schrift

Wat gaan we doen vandaag?

-Huiswerk bespreken

• Mesopotamië
• Opdrachten 
• Afsluiting  
  

Geschiedenis 

• Het komende jaar gaan we de politieke wereldgeschiedenis bestuderen. 
• Dit doen we aan de hand van de belangrijkste kenmerken van de 10 tijdvakken.
• Daarnaast zullen we vooral de historische vaardigheid van continuïteit en verandering oefenen. En ons afvragen welke oorzaken en gevolgen bepaalde politieke gebeurtenissen hadden. 

Les 1a Mesopotamië

In stilte

Hiernaast zie je de grootste uitvinding van de mensheid: 

Wat is het?

Waarom deze naam?

spijkerschrift

spijkerschrift

Spijkerschrift uit het 

Midden-Oosten

Hiërogliefenschrift uit Egypte

Irrigatielandbouw en het schrift

• Mesopotamië. 
• 
  
• Werkzaamheden, voorraden en bezit van vee  en handel: vastgelegd door ambtenaren.
•  
  

• 
  
• Het schrift betekent einde prehistorie!

Rivieren

Door Irak stromen twee rivieren: de Eufraat en de Tigris. Het rivierengebied wordt 'Mesopotamië' genoemd - 'land tussen rivieren'. 

Net als de Nijl zorgden de rivieren in Mesopotamië voor vruchtbaar land. Er ontstonden daarom stedelijke culturen. 

Ontstaan eerste dorpen: Mesopothamië

+/- 5600 v.Chr.
Ontstaan eerste 'steden': Mesopothamië 
+/- 3500 v.Chr.
Çatalhöyük & Uruk

Steden

Een Mesopotamische stad had een stadsmuur ter verdediging. Een belangrijk gebouw was de tempeltoren. Bovenop de toren staat de tempel voor de god die in de stad werd vereerd. De tempel stond zo hoog mogelijk bij de hemel. 

Over de rivieren voeren schepen met producten. Er werd veel handel gedreven.

Met sloten werden akkers bevloeid, om landbouw te bedrijven.

Koper- en bronstijd

In de grote steden ontstonden door arbeidsdeling verschillende beroepen. Naast boeren en handelaren waren er ambachtslieden. Er werden vele producten gemaakt van koper of brons.

- Kopertijd omstreeks 7500 v.Chr.

- Bronstijd omstreeks 3500 v.Chr.

Uitvindingen als het gieten van metalen hoort bij een stedelijke cultuur. Door de behoefte aan spullen, kwamen technische mensen steeds met nieuwe uitvindingen. 

Spijkerschrift

In Mesopotamië werd het schrift eerder uitgevonden dan in Egypte, rond 3500 v.Chr. 

Het schrift werd het spijkerschrift genoemd. Er werden tekens in kleitabletten geduwd. Wanneer dit opdroogde, bleef de boodschap goed bewaard. 

Bestuur

Over veel Mesopotamische steden regeerde een vorst. De stad met omgeving vormde een stadstaat. De koning werd in het bestuur bijgestaan door ambtenaren. Zij schreven wetten van de koning op en controleerden of ze goed werden uitgevoerd. Ook controleerden zij de landbouw en spraken recht. 

Naast ambtenaren had de vorst ook priesters en soldaten in dienst. De priesters werkten in tempels en prachten offers tijdens plechtigheden  De soldaten vochten om de staat de verdedigen, maar ook om de macht van de vorst te handhaven. 

Een koning werd soms gekozen uit belangrijke priesters of soldaten. 

Uitbreiden

Vorsten werden niet als goden vereerd, zoals in Egypte. De vorst had wel de macht gekregen van de goden. 

Rond 2300 v.Chr. breidde koning Sargon zijn macht uit door verschillende steden te veroveren en een rijk te startten. 

Vanaf 2000 v.Chr. konden vorsten gemakkelijker gebieden veroveren door de uitvinding van de strijdwagen. Deze was licht en wendbaar. Soldaten konden snel bewegen en grotere afstanden afleggen.

Belasting

In veroverde gebieden vroeg de heerser belasting. De onderworpen stadsstaten werden zwaar gestraft als zij dit niet deden, of er te weinig werd opgehaald. Verder konden de volkeren hun eigen gang gaan. Zij mochten bijvoorbeeld hun eigen goden blijven vereren.

Huiswerk

Zie planning