Hoofdstuk 8 paragraaf 4 De emancipatiebewegingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.4: De emancipatiebewegingen

De opkomst van emancipatiebewegingen: feminisme en confessionalisme

Planning voor vandaag

1. Uitleg werkvorm. 
2. Herhaling (Samen)
3. Uitleg: Samen of individueel.
4. Uitleg 2: Samen of individueel. 
5. Afsluiting (samen) 

Leg uit wat het belangrijkste ideaal is van feminsten.

De opkomst van het feminisme 

• 1867: voorstel vrouwen kiesrecht geven. Kansloos, máár: beweging voor vrouwenkiesrecht geboren (suffragettes o.l.v. Emmeline Pankhurst over tot radicale acties).
• Feminisme, socialisme & confessionalisme = emancipatiebewegingen.
• Feminisme: gelijkberechtiging vrouwen
• Socialisme: betere positie arbeiders
• Confessionalisme: volwaardige positie samenleving voor streng gelovige christenen

Waarom waren feministen vooral vrouwen uit de hogere burgerij?

De opkomst van het feminisme

• Feminisme = politieke stroming die opkomt voor gelijke rechten voor man en vrouw.
  
•  vrouwenkiesrecht belangrijk doel. 
• Tegen systematisch discriminatie van vrouwen. 
• Al tijdens verlichting ontstond emancipatie van vrouwen, máár pas vanaf 1870 politiek-maatschappelijke stroming. 
• Meestal vrouwen uit hogere burgerij.
• Onder invloed v/h feminisme werd positie van vrouwen verbeterd. 

Voorbeelden systematisch discriminatie

• Vrouwen waren er niet om te werken.
• Vrouwen moesten zich erop richten op huisvrouw te zijn. 
• Vrouwen mochten zonder begeleiding niet uit huis. 
•  Gehuwde vrouwen deelden niet in ouderlijke macht. 
• Mochten geen rechtszaken beginnen. 
• Hadden geen recht op eigen vermogen. 
• Waren juridisch minderjarig.
• Hadden geen toegang tot het Hoger Onderwijs.
• Stopten met werken als ze gingen trouwen. 

Einde les: Leg het verband uit tussen de verlichting en het feminisme.

Planning voor vandaag

1. Uitleg werkvorm. 
2. Herhaling (Samen)
3. Uitleg: Samen of individueel.
4. Uitleg 2: Samen of individueel. 
5. Afsluiting (samen) 

Wat is het belangrijkste ideaal van de confessionelen.

Confessionelen in Duitsland

• Confessionalisme = politieke stroming die een basis heeft in de christelijke religies en een samenleving wil waarin de werkgever en werknemer in harmonie samenwerken.
• Onderdrukking katholieken (werden niet voor vol aangezien).
• 1871: Otto von Bismarck (protestant) antikatholieke maatregelen: Katholieke geestelijken mogen niet over politiek preken - Katholieke onderwijzers ontslagen - Duizenden geestelijken verbannen / gevangengezet.
• Centrumpartij opgericht om rechten te verdedigen: vanaf dan politiek-maatschappelijke stroming.
• Zin gehad, want: zo veel kiezers dat Bismarck zijn strijd moest stoppen.

Confessionelen in Nederland

• Katholieken niet vervolgd, maar wel achtergesteld.
• Deze ‘kleine luyden’ voelden zich niet meer thuis in de grote protestantse hervormde kerk (met veel verlichte dominees).
• O.l.v. Abraham Kuyper kwamen strenggelovigen in verzet: stichtten gereformeerde kerk.
• Schoolstrijd: alleen openbaar onderwijs werd betaald door de overheid, bijzondere scholen niet.
• Kuyper organiseert handtekeningenactie, maar verliest: schoolwet wordt aangenomen.
• Richt vervolgens in 1879 de 1e landelijke politieke partij van NL op: de ARP
  (Anti-Revolutionaire Partij).

Leg het verband uit tussen de Bataafse Revolutie en de opkomst van de confessionele in Nederland.

Confessionelen in Nederland

• Antithese: de leer van Abraham Kuyper: gaat ervan uit dat er een politieke scheiding bestaat tussen gelovigen en niet-gelovigen (of: verlichting). De protestanten & katholieken samen tegen de liberalen. (Later te zien in de ‘verzuiling!).
• Gevolg samenwerking met katholieken: confessionelen behalen een meerderheid in de Tweede Kamer: 1901: Kuyper premier.
• 1917: confessionelen winnen de schoolstrijd: openbaar & bijzonder onderwijs gelijkgesteld.

Zoek het verband tussen gelijkstelling bijzonder onderwijs en het algemeen kiesrecht

Einde les: Leg uit hoe de confessionele opkwamen in Nederland.

Aan de slag: Huiswerk

• Maken paragraaf 8.4. 
• Leren leerdoelen 8.4.