De Verlichting 3 / Live

• geschiedenis
• Secundair onderwijs

invloed op de politiek

Hoe was de macht in de meeste westerse landen verdeeld in de nieuwe tijd?

Lodewijk XIV -> 

absolutische vorst

Dit houdt in dat niets in het land besloten kan worden zonder de toestemming van  Lodewijk XIV. Lodewijk XIV had dus absoluut alle macht in handen. 

Portret door Rigaud

Zal de Verlichting ook invloed hebben op de politiek?

1667 Wetenschappelijke academie

“Jullie weten aan het einde van de les aan de hand de ideeën van 4 filosofen en/of wetenschappers uit te leggen wat er zich heeft afgespeeld tijdens de Verlichting.”

Je kent al:

Nu gaan we kennismaken met nog twee bekende Verlichte filosofen:

Rousseau

Voltaire

Adam Smith

Charles de Monstesquieu

John Locke

     John Locke (1632-1704)

    Cursus                           p.5

John Locke:

John Locke (1632-1704) 

• vindt het absolutisme onacceptabel
• ieder mens heeft bij de geboorte      gelijke rechten

• maakt de koning slechte wetten en streeft hij niet de belangen van het volk na               het volk mag in opstand komen.  

     (=volkssoevereiniteit)

 Charles de Montesquieu :

• Charles de Secondat(1689-1755)=  baron van Montesquieu
• was van adel

cursus p. 6

 Charles de Montesquieu :

• had kritiek op de absolute    macht koning
• dacht na over goede verdeling van de macht

- Ontwierp daarna de leer van de"Trias Politica" of "scheiding der machten" .

Drie machten:

1. Wetgevende macht: Deze macht heeft het recht om wetten in te voeren of af te keuren. (parlement)

2. Uitvoerende macht: Deze macht zorgt ervoor dat wetten worden uitgevoerd

(premier  en de regering).

3. Rechtsprekende macht: Deze macht controleert of de wetten worden nageleefd. (de gerechtshoven)

- De drie machten mogen nooit in handen van één persoon komen.

Wie mag de macht krijgen volgens Montesquieu

1. de koning
2. de adel
3. het volk
4. er is geen juist antwoord

• Jean- Jacques Rousseau(1712-1778)
• kritiek op Montesquieu

     cursus p. 6

 Rousseau:

• het volk mag niet aan de politiek deelnemen via vertegenwoordigers
• landen moeten rechtstreeks bestuurd worden door het volk  (= directe democratie)
• Iedereen is gelijk(gelijke rechten)

Verlicht despotisme

• Frederik II van Pruisen
• Jozef II van Oostenrijk en zuidelijke Nederlanden
• Catharina de Grote

cursus p.7 en 8

invloed op de economie

• boek "The wealth of nations"-> econ. liberalisme

Adam Smith (1723-1790)

invloed op de economie

• de overheid moet zich zo min mogelijk met de handel en nijverheid moet bemoeien, anders wordt het mechanisme van vraag en aanbod verstoord
• Je moet vrijheid hebben om met je verstand te kunnen beslissen over je eigen belangen in de economie."
• Overheid moet de markt zijn werk laten doen
  (= het "Laissez Faire")
• Een “onzichtbare hand” houdt namelijk alles in de    economie in evenwicht. 

Adam Smith (1723-1790)

invloed op de rechtspraak

• boek  "Dei delitti e delle penne""

• cursus p. 9

C. Beccaria

invloed op de kunst

• rationalisme -> nieuwe stijl
• neo-classicisme -> je herkent de klassieke elementen
• oefening in je werkbladen
  

Madeleinekerk , Parijs

verspreiding van de Verlichting

werkbladen punt 4

• Salons:
  

samenkomst in het 'Salon'

verspreiding van de Verlichting

• encyclopedie
  

Denis Diderot & Jean le Rond d'Alembert

• Beginnen in 1751 met het schrijven van de Encyclopedie om onwetenheid en domheid te bestrijden. 
• Onderwerpen waren bijvoorbeeld politiek, godsdienst en techniek. 

verspreiding van de Verlichting

• boeken: waarover gaan de boeken van Defoe en Swift
  

verspreiding van de Verlichting

• kranten... dankzij?
  

Zullen de ideeën van de Verlichting de maatschappij veranderen?

bekijk het videofragment